Những thành tựu về xây dựng NTM đã tạo nên sự thay đổi sâu sắc, cơ bản, toàn diện về chính trị, kinh tế-xã hội, chất lượng của cuộc sống, môi trường ở khu vực nông thôn Lệ Thủy. Đến cuối năm 2020, huyện Lệ Thủy có 18 xã đạt chuẩn NTM, chiếm tỷ lệ 75% số xã toàn huyện; bình quân đạt 17,2 tiêu chí/xã.

 

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đáp ứng thực tiễn đặt ra trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Qua thời gian triển khai, chương trình đã đi vào thực chất; sự chuyển biến tích cực trong phương thức chỉ đạo thực hiện đã đưa người dân, cộng đồng về đúng vị trí là chủ thể chương trình. Hiểu rõ mục đích, ý nghĩa, người dân đã đồng tình, hưởng ứng cùng chính quyền, góp phần hoàn thành từng tiêu chí xây dựng NTM.

 

Trong  năm 2020, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đã huy động nguồn lực trên 417 tỷ đồng. Từ nguồn vốn trên, huyện đã phân bổ, đầu tư xây dựng các công trình phục vụ sản xuất và dân sinh. Đến nay, 18 xã đạt tiêu chí về giao thông; hệ thống thủy lợi cơ bản đáp ứng yêu cầu sản xuất. Trường học, cơ sở y tế, các trung tâm văn hóa thể thao được đầu tư xây mới, nâng cấp, làm nền tảng quan trọng để nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Hệ thống tổ chức chính trị ở cơ sở được củng cố; công tác quản lý, điều hành được đổi mới theo hướng nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động.

Tại các địa phương trong huyện, một số vùng sản xuất hàng hóa tập trung, những dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với liên kết, tiêu thụ sản phẩm đã bước đầu hình thành. Bên cạnh đó, một số sản phẩm của huyện có thương hiệu, sức cạnh tranh, được thị trường biết đến, như: mật ong Trường Thủy, tinh bột nghệ đỏ Vân Di, tinh bột mì tinh Hiền Thuấn, hạt tiêu đen Sen Thủy, ớt bột Hồng Thủy, khoai deo sấy gừng Thanh Thủy. Về kinh tế HTX, chất lượng hoạt động của HTX ngày càng được nâng cao, các khâu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ được mở rộng, doanh thu, lợi nhuận của HTX tăng dần, một số trang trại đã áp dụng công nghệ mới, tiên tiến vào sản xuất.

 

Tuy nhiên, thực hiện thành công các tiêu chí NTM chỉ là bước khởi đầu. Việc giữ vững và nâng cao chất lượng một số tiêu chí NTM là vấn đề quan trọng được đặt ra với các địa phương. Trong đó, một số tiêu chí “mềm” dễ bị “lung lay” nếu thiếu biện pháp duy trì, như: tiêu chí thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo, môi trường, an ninh quốc phòng...

 

Thực tế từ các xã thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM cho thấy, không phải địa phương nào cũng tìm được hướng đi phù hợp để chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao đời sống cho người dân và giữ vững tiêu chí 10 (tiêu chí thu nhập), nhất là với các xã thuần nông, tỷ lệ lao động nông nghiệp chiếm hơn 50%. Trong khi đó, nguồn lực đầu tư cho phát triển sản xuất nông nghiệp tại một số địa phương còn hạn chế, đặc biệt việc đầu tư chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào sản xuất, tạo vùng sản xuất hàng hóa tập trung còn rất ít, tổng mức đầu tư cho phát triển sản xuất nông nghiệp chưa tương xứng với nhu cầu thực tiễn.

 

Hiện toàn huyện có 106 HTX đang hoạt động; trong đó có 76 HTX và 394 tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Liên hiệp HTX sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp huyện, CLB Thanh niên khởi nghiệp từng bước phát triển tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ liên kết trong sản xuất, thông tin thị trường và tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, các HTX dịch vụ nông nghiệp của huyện vẫn còn nhiều khó khăn, như: nguồn vốn hoạt động của HTX hạn chế, đa số HTX có quy mô sản xuất nhỏ, tổ chức bộ máy chưa đầy đủ. Nhiều HTX chưa xây dựng và phát triển được các hình thức liên kết gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ nông sản thông qua hợp đồng kinh tế với doanh nghiệp, nên sản xuất và kinh doanh còn gặp nhiều khó khăn. Điều này cho thấy việc nâng cao mức thu nhập cho người dân nông thôn là không dễ dàng.

 

Trong khi đó, tiêu chí 18 (hệ thống chính trị-tiếp cận pháp luật) và tiêu chí 19 (quốc phòng an ninh) lại phụ thuộc nhiều vào yếu tố khách quan cũng như ý thức của người dân. 

 

Duy trì và giữ vững các tiêu chí đã đạt đang là thách thức không nhỏ đối với các địa phương. Các công trình, như: giao thông, thủy lợi, trường học, điện, chợ nông thôn… nếu không duy tu, bảo trì, bảo dưỡng thường xuyên, thì theo thời gian, quá trình sử dụng, ảnh hưởng của thời tiết, khí hậu sẽ làm hao mòn, hư hỏng. Còn đối với những tiêu chí như: thu nhập bình quân, tỷ lệ hộ nghèo, an ninh trật tự, môi trường... luôn thay đổi và phụ thuộc nhiều vào yếu tố khách quan cũng như ý thức của người dân. Điều này đòi hỏi các địa phương phải có giải pháp cụ thể, sát thực tế thì việc xây dựng NTM mới bền vững.

 

Để giữ vững các tiêu chí NTM, huyện đã phân công cụ thể cho từng tổ chức, đoàn thể, như: Hội Liên hiệp phụ nữ, Mặt trận, Đoàn Thanh niên... vận động, tổ chức cho người dân thực hiện công tác giữ gìn vệ sinh môi trường và tham gia các phong trào xây dựng gia đình văn hóa, thôn xóm văn hóa. Phấn đấu duy trì con số 100% dân cư ký cam kết thực hiện nghiêm các hương ước, quy ước; vệ sinh sạch sẽ đường làng ngõ xóm.

 

Theo ông Đặng Đại Tình, Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy, việc phát huy vai trò của các tổ chức, cá nhân trong xây dựng NTM đã khiến môi trường nông thôn ngày càng được cải thiện, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội vùng nông thôn được giữ vững. Lệ Thủy đã có những bước tiến dài trong xây dựng NTM, từ quán triệt chủ trương, thay đổi nhận thức đến những hành động cụ thể của cả hệ thống chính trị và nhân dân. Huyện Lệ Thủy xác định, xây dựng NTM là quá trình liên tục, lâu dài, có điểm khởi đầu mà không có điểm kết thúc và là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, với mục tiêu không ngừng nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần cho người dân; Nhà nước đóng vai trò định hướng, hỗ trợ, người dân là chủ thể. Thời gian tới, huyện Lệ Thủy tiếp tục triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM theo hướng nâng cao toàn diện chất lượng các tiêu chí; xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế -xã hội khang trang, hiện đại, đáp ứng nhu cầu phát triển nhanh và bền vững của địa phương. 

 

(Đài TT – TH Lệ Thủy)