Đất ruộng khô nứt nẻ. Cánh đồng lúa rộng hơn 40ha của thôn Uyên Phong, xã Châu Hóa (huyện Tuyên Hóa) héo queo dưới cái nắng nóng như đổ lửa. Biết những mảnh ruộng nhà mình không còn cứu vãn được nữa nhưng nông dân Phan Văn Tưởng vẫn ra đồng như thường lệ.

 

Ông Tưởng cho biết: "Năm nay, khi mới bước vào vụ mùa, thấy trời có mưa, người dân khấp khởi vui mừng, hè nhau gieo cấy cho kịp thời vụ. Nhưng suốt gần 2 tháng qua, từ khi cây lúa cắm chân trên ruộng cho đến giờ, vùng “chảo lửa” Tuyên Hóa không có lấy một giọt mưa".

 

Những năm trước, con sông Gianh cách đó mấy trăm mét, là nguồn cung cấp nước tưới cho những cánh đồng ruộng lúa này. Nhưng năm nay, nước biển đã xâm nhập, không thể bơm nước để tưới. Vụ hè-thu năm 2019, người nông dân Uyên Phong đã phải bỏ ruộng vì nắng hạn.

 

Vụ mùa 2020 nếu bỏ hoang nữa cũng không đành lòng, nên thấy đầu vụ có mưa, bà con khấp khởi xắn tay ra đồng làm ruộng, gieo lúa. Nhưng không thể ngờ-ông Tưởng thở dài, đưa tay lau mồ hôi, vừa bước xuống ruộng vừa chia sẻ- nếu không vì nắng hạn, đến lúc này, cây lúa đã trổ đòng rồi.

Ông Tưởng kể, nhà ông làm được 8 sào ruộng, phân bố đều trên 4 cánh đồng: ruộng Phở, cây Gia, Xa Văn, ruộng máng. Nhưng đã có 7 sào lúa chết vì không có nước. Giờ trời có mưa thối đất cũng không thể cứu vãn được. Gia đình ông chỉ còn lại 1 sào lúa ở đồng ruộng máng vẫn nuôi hy vọng, vì ruộng ở đây sử dụng nước khe. Thời điểm này, cây lúa đã vào kỳ trổ đòng, nên rất cần nước.

 

"Nhưng ít bữa nữa, chắc cũng không còn nước mà chống hạn, lấy gì để cung cấp nước cho lúa trổ đòng. Nếu lâu dài thời tiết vẫn như thế này, chắc không thể làm lúa được. Chẳng lẽ bỏ ruộng hoang?”, ông Tưởng cho biết thêm. Đã có người trồng đậu xanh-cây chịu hạn tốt, nhưng cũng không ăn thua. Nếu trồng cây dài ngày hơn trồng lúa thì vào mùa mưa sẽ bị ngập lụt.

 

Theo Trưởng thôn Uyên Phong Trần Đức Lưu, vụ hè-thu năm nay, cả thôn gieo cấy được 46ha lúa. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, đã có khoảng 43ha lúa bị chết do hạn hán. Số diện tích còn lại may nhờ có nước khe dẫn về tưới, nhưng năng suất chắc cũng không ăn thua.

 

Đây là năm thứ 2, người dân thôn Uyên Phong gặp hạn nặng vì không có nước. Bấy lâu nay, việc sản xuất nông nghiệp ở đây chỉ trông chờ vào trời mưa, hoặc nước sông Gianh, nên thời tiết nắng nóng kéo dài, nước sông bị nhiễm mặn, thì không có cây gì sống được. Thôn cũng đã có chủ trương chuyển đổi diện tích trồng lúa vụ hè-thu sang trồng các loại cây khác, nhưng cũng chưa biết cây gì phù hợp để trồng.   

 

Chủ tịch UBND xã Châu Hóa Phan Huy Hoàng cho biết, vụ hè-thu 2020, người dân xã Châu Hóa gieo trồng khoảng 96ha lúa. Thế nhưng hiện đã có 82ha lúa bị thiệt hại do hạn hán. Trước tình trạng hạn hán, xã đã có chủ trương vận động nông dân chuyển đổi diện tích trồng lúa sang trồng các loại đậu, đỗ có khả năng chịu hạn, như: đỗ xanh, đỗ đen. Nhưng người dân vẫn thích làm lúa hơn. Với tình trạng hạn hán này, năm sau chắc chắn, xã sẽ quyết tâm chuyển đổi, chứ không để người dân làm lúa, rồi phải chịu thiệt hại như năm nay nữa.