Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng

Bảo tồn và phát huy hiệu quả giá trị đa dạng sinh học

  • 08:23 | Thứ Tư, 03/06/2020
  • icon gmail
  • icon facebook
  • icon youtube
(QBĐT) - Từ khi thành lập đến nay, cùng với công tác quản lý, bảo vệ rừng, nghiên cứu khoa học, phát triển du lịch, công tác bảo tồn đa dạng sinh học luôn được Ban quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha–Kẻ Bàng (BQL VQG PN-KB) xác định là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu. Bởi vậy, BQL luôn chú trọng triển khai các chương trình bảo tồn giá trị di sản, đa dạng sinh học trên tất cả các mặt và đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận.
 
Hiện tại VQG PN-KB ghi nhận sự có mặt của 1.395 loài động vật thuộc 835 giống, 289 họ, 66 bộ, 12 lớp, 4 ngành và 2.952 loài thực vật thuộc 1.006 chi, 198 họ, 62 bộ, 11 lớp, 6 ngành. Đến nay, 42 loài mới qua nghiên cứu khoa học đã lần lượt được ghi nhận và công bố trên toàn thế giới, trong đó có 38 loài động và 4 loài thực vật. 
 
Ông Đinh Huy Trí, Phó Giám đốc BQL VQG PN-KB cho biết, để bảo tồn và phát huy các giá trị di sản trong khuôn khổ tôn trọng các giá trị nổi bật toàn cầu, giảm thiểu các tác động tiêu cực lên tài nguyên, BQL đã xây dựng và luôn thực hiện theo đúng các quy hoạch, kế hoạch đã được các cơ quan chức năng phê duyệt. BQL cũng đã xây dựng các chương trình hành động về bảo vệ, bảo tồn động thực vật hoang dã; động thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; phương án bảo vệ rừng; phương án bảo tồn đa dạng sinh học…để đáp ứng yêu cầu của công tác bảo tồn di sản theo tình hình thực tế.
 
Bên cạnh đó, công tác phổ biến, tuyên truyền pháp luật luôn được BQL VQG PN-KB xác định là một trong những biện pháp quan trọng và mang tính bền vững trong hệ thống các giải pháp bảo tồn đa dạng sinh học.
 
Vì vậy, BQL đã xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình tuyên truyền, phổ biến các nội dung liên quan đến bảo tồn đa dạng sinh học với nhiều hình thức phong phú, đa dạng và phù hợp với từng đối tượng cần tuyên truyền. Từ năm 2015 đến nay, đơn vị đã tổ chức 736 đợt tuyên truyền tới các thôn/bản với hàng nghìn lượt người tham gia; tổ chức 25 đợt diễn giải môi trường cho gần 700 học sinh, sinh viên, đoàn thanh niên các xã vùng đệm... 
 
Nhờ đó, nhận thức về bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên của người dân vùng đệm được nâng cao, một số người dân địa phương đã có ý thức và trách nhiệm hơn trong việc giao nộp các cá thể động vật hoang dã (khỉ đuôi lợn, khỉ vàng, khỉ cộc, cu li nhỏ, rùa núi viền, voọc Hà Tĩnh…) cho Trung tâm cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật thuộc BQL VQG PN-KB để cứu hộ, góp phần bảo tồn các loài động vật hoang dã.
BQL VQG PN-KB đẩy mạnh truyền thông giáo dục bảo vệ động vật hoang dã và bảo vệ môi trường cho người dân vùng đệm.
BQL VQG PN-KB đẩy mạnh truyền thông giáo dục bảo vệ động vật hoang dã và bảo vệ môi trường cho người dân vùng đệm.
Nhằm góp phần thực hiện tốt công tác bảo tồn đa dạng sinh học, BQL cũng đã ký kết quy chế phối hợp trong công tác bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng, vận chuyển lâm sản trái phép và đấu tranh phòng, chống buôn lậu qua biên giới khu vực VQG với lực lượng biên phòng, kiểm lâm, 2 Công ty lâm nghiệp có lâm phần tiếp giáp, xây dựng chương trình hành động với 7 xã vùng đệm.
 
BQL cũng ký cam kết không vi phạm các quy định về bảo vệ rừng, không kinh doanh, buôn bán, tiêu thụ động vật rừng đối với các hộ dân, nhà hàng trên địa bàn các xã vùng đệm và các đơn vị khai thác, kinh doanh du lịch...
 
Hiện BQL đang xây dựng kế hoạch ký kết chương trình hợp tác với các lực lượng chức năng trong việc giải quyết các vụ việc có dấu hiệu hình sự liên quan đến vận chuyển động vật hoang dã, khai thác rừng trái phép. 
 
Tranh thủ sự hỗ trợ của các dự án, BQL đã huy động sự tham gia của cộng đồng vào công tác quản lý bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học gồm 400 cộng tác viên thuộc 28 tổ bảo vệ rừng và 21 nhóm bảo tồn thôn bản thuộc 9 xã vùng đệm.
 
Cùng với đó, BQL đã duy trì mối quan hệ hợp tác với VQG Hin Nậm Nô (Lào); UNESCO và các tổ chức bảo tồn, nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước; phối hợp với các tổ chức, đơn vị, như: Vườn thú Cologne, Hội động vật Frankfurt… để thực hiện các chương trình liên quan đến bảo tồn đa dạng sinh học cho cộng đồng vùng đệm.
Vườn ươm cây giống bản địa tại VQG PN-KB.
Vườn ươm cây giống bản địa tại VQG PN-KB.
Cùng với việc thực hiện tốt công tác tuyên truyền, bảo tồn..., BQL cũng đặc biệt quan tâm đến công tác phát triển sinh vật. Cụ thể, BQL đã chỉ đạo Trung tâm cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật thực hiện có hiệu quả các chương trình nhân giống các loài cây bản địa quý, hiếm có giá trị bảo tồn và kinh tế cao, như: phong lan, chè dây, huê, dổi, sa nhân tím, ba kích tím, nấm linh chi..., phục vụ công tác bảo tồn đa dạng sinh học và chuyển giao mô hình cho cộng đồng dân cư các xã vùng đệm, tạo công ăn việc làm, góp phần giảm áp lực lên tài nguyên di sản.
 
Gắn liền với đó, công tác chăm sóc, cứu hộ động vật hoang dã được thực hiện tốt. Từ 2015 đến nay, đã cứu hộ 522 cá thể, chuyển thả về môi trường tự nhiên 335 cá thể, tỷ lệ cứu hộ thành công đạt trên 92%, trong đó có nhiều loài nguy cấp, quý hiếm, như: tê tê, vượn Siki, Voọc Hà Tĩnh, chà vá chân nâu...
 
Theo ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc BQL VQG PN-KB, để công tác bảo tồn đa dạng sinh học, chăm sóc, cứu hộ động thực vật hoang dã bảo đảm hiệu quả, chất lượng, đáp ứng nhu cầu và điều kiện thực tại, hiện BQL đã và đang xây dựng, đưa vào hoạt động 5 cơ sở phục vụ mục đích bảo tồn, cứu hộ động thực vật.Về thực hiện công tác nghiên cứu phục vụ bảo tồn đa dạng sinh học, hiện nhiều công trình nghiên cứu về đa dạng sinh học được triển khai, thực hiện, là tiền đề để đưa ra các giải pháp phục vụ công tác bảo tồn, phát triển hệ sinh thái.
 
BQL cũng đã chủ trì và thực hiện 4 nhiệm vụ nghiên cứu khoa học cấp tỉnh; thực hiện 2 đề tài nghiên cứu cấp cơ sở; 2 chương trình nghiên cứu cấp tỉnh... Việc phát hiện, xử lý các hành vi xâm hại đến đa dạng sinh học đã được thực hiện quyết liệt, góp phần ngăn chặn kịp thời các hoạt động khai thác trái phép tài nguyên thiên nhiên và giảm thiểu tối đa các mối đe doạ khác đến đa dạng sinh học. Số lượng các vụ vi phạm về khai thác gỗ, săn bắt các loài động vật hoang dã giảm đáng kể qua các năm; các giá trị đa dạng sinh học được giữ vững và ít có các tác động đến môi trường sống của các loài sinh vật.
                                                                                     
                                                                                      Bùi Thành