Hiện, tỉnh ta có 388 tàu cá đánh bắt xa bờ có chiều dài dưới 15m cần phải được cải hoán để đáp ứng với tiêu chuẩn quy định của Luật Thủy sản. Xã Cảnh Dương (huyện Quảng Trạch) hiện đang "đứng vào đầu bảng" về đội tàu "vướng" chiều tàu dưới 15m phải nằm bờ. Ông Đồng Vinh Quang, Chủ tịch UBND xã Cảnh Dương cho biết, do làm nghề biển truyền thống và tập quán đánh bắt nên mặc dù vươn ra ngư trường biển xa, đội tàu xa bờ của địa phương cũng đóng theo dạng “rộng bề ngang, ngắn bề dọc”. “Do vậy, khi áp dụng tiêu chuẩn mới thì xã có trên 100 tàu cần phải được cải hoán nếu không thì phải nằm bờ”, ông Quang nói.

 

Khi được Bộ Nông nghiệp-PTNT đồng ý chủ trương cho cải hoán, Quảng Bình đã khẩn trương triển khai cho ngư dân. Theo ông Lê Ngọc Linh, hồ sơ xin cải hoán phải kèm theo thiết kế chi tiết mới phù hợp. Tính đến đầu tháng 11 năm nay, Chi cục, Sở Nông nghiệp-PTNT đã nhận được 203 hồ sơ xin cải hoán. Sau khi xem xét, Sở đã đồng ý cấp giấyphép cho tàu được cải hoán (VBCT) cho 174 trường hợp. Hiện đã có 40 tàu hoàn thành cải hoán và đã được cấp đăng ký, đăng kiểm.

 

Ngư dân Hoàng Linh (xã Cảnh Dương) cho biết, anh đã làm xong hồ sơ thủ tục xin cải hoán. Nếu được Sở Nông nghiệp-PTNT tỉnh chấp thuận thì khoảng cuối tháng 11 sẽ thực hiện. Trong tâm trạng khá lo lắng, ông Linh cho hay: “Dự toán thiết kế cải hoán hết hơn 100 triệu đồng. Nhưng gia đình đang lo là sau khi cải hoán liệu có chắc chắn được cấp giấy phép hạn ngạch. Nếu như không được cấp, thì lại lâm vào tình thế khó khăn. Nợ vay để cải hoán chưa trả mà tàu thì phải nằm bờ!”, ông Linh băn khoăn.

Ở phường Quảng Phúc (TX. Ba Đồn) cũng có hơn 50 tàu trong diện phải cải hoán. Ngư dân sốt sắng cải hoán nhanh để đủ hồ sơ xin cấp giấy phép. Nhưng sau khi đã bỏ ra số tiền khá lớn để cải hoán tàu, lại chờ đợi và lo lắng. Ngư dân Nguyễn Quang Trung (phường Quảng Phúc) là một trong những người làm hồ sơ xin cải hoán sớm cho tàu. Cách đây hai tuần, con tàu cải hoán hoàn chỉnh và đã xong thủ tục đăng ký, đăng kiểm. Tuy nhiên, cả chủ lẫn tàu phải đợi ít nhất đến cuối năm nay và đầu năm sau mới biết được con tàu này có được cấp lại hạn ngạch bổ sung hay không. Ông Trung lo lắng chia sẻ: “Rõ ràng, ngư dân không cải hoán tàu thì không thể nào cấp bổ sung hạn ngạch. Nhưng tàu đã cải hoán xong rồi lại cũng chưa chắc chắn được cấp. Vì việc cấp này cũng đang chờ đợi từ cấp trên!”.

 

Mang lo lắng này trao đổi với ông Lê Ngọc Linh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh, ông cho biết: “Lo lắng của ngư dân là thật. Nếu đến cuối tháng 12-2019, Quảng Bình có 388 tàu cải hoán xong và chúng tôi làm hồ sơ xin cấp hạn ngạch bổ sung với khoảng gần 400 tàu. Nếu trường hợp hạn ngạch bổ sung được cấp thấp hơn số hồ sơ đề nghị thì chắc chắn sẽ có tàu của ngư dân sau khi cải hoán không được ra khơi”.

 

 

Theo Luật Thủy sản, đến ngày 1-4-2020, toàn bộ tàu đánh bắt xa bờ có chiều dài trên 15m và dưới 24m phải lắp đặt xong thiết bị giám sát hành trình (GSHT) thay thế cho thiết bị VX 1.700 định vị tàu cá. Với thiết bị mới này, mỗi tàu cá khi khai thác biển xa cứ 2 giờ/lần sẽ báo về trạm bờ của các Chi cục biết vị trí, tọa độ mà tàu cá đang hoạt động. Riêng tàu có chiều dài trên 24 m ở Quảng Bình có 23 tàu được kéo dài thời gian đến 1-7-2020.

 

Đến đầu tháng 11, Chi cục Thủy sản Quảng Bình mới nhận được thông tin có 2 doanh nghiệp được thông báo đủ chuẩn lắp đặt thiết bị GSHT với mức giá từ 35-40 triệu đồng/thiết bị. Gói cước dịch vụ dao động ở mức 300-500 nghìn đồng/máy/tháng. Ngư dân hiện đang loay hoay với sự lựa chọn doanh nghiệp nào cho phù hợp về cả giá dịch vụ và điều kiện bảo hành sửa chữa sau khi đưa vào sử dụng. Ông Nguyễn Hoan, ngư dân xã Bảo Ninh (TP. Đồng Hới) có 2 tàu đánh bắt xa bờ cũng bối rối với sự lựa chọn này. Ông Hoan cho biết, cũng đã có nhiều doanh nghiệp đến chào hàng nhưng không dám nhận lời. Thế mạnh của một số doanh nghiệp này là có trụ sở tại địa phương nên sẽ thuận lợi trong việc bảo hành sửa chữa thiết bị khi có trục trặc. “Nhưng họ lại không có tên trong danh sách được giới thiệu, nên chúng tôi cũng đang phân vân chưa biết chọn ai”, ông Hoan nói.

 

Nhiều ngư dân khác cũng chưa dám chọn thiết bị của doanh nghiệp nào vì rất lo lắng về việc bảo hành, sửa chữa. Thông thường, tàu đi biển theo mùa trăng. Khi tàu về cập bến, nhu cầu bảo hành hay chỉnh sửa thiết bị sẽ tăng đột biến.

 

Ngư dân Lê Ngọc Tình, tổ trưởng tổ biển xa 2 (xã Cảnh Dương, Quảng Trạch) chia sẻ: “Nếu doanh nghiệp chưa đáp ứng được việc bảo hành để ngư dân phải chờ đợi, làm mất thời cơ xuất bến là thiệt thòi lớn cho ngư dân. Còn nếu không bảo hành hay bảo hành sơ sài, thiết bị trục trặc thì xem như không thể ra khơi được!”.

 

Thêm một thực tế khó khăn nữa là thời gian để hoàn thành việc lắp đặt GSHT chỉ còn chưa đầy 6 tháng. Trong khi đó, chỉ riêng ở Quảng Bình cũng có gần 1.200 tàu phải lắp đặt xong. Sau khi lắp thiết bị GSHT, lực lượng Chi cục Thủy sản tỉnh phối hợp với các cơ quan chức năng triển khai nhiệm vụ kẹp chì niêm phong, đăng ký số quản lý và một số việc khác để thiết bị hòa mạng đưa vào sử dụng.

 

Ông Lê Ngọc Linh cũng cho biết, nếu huy động anh em làm việc cả ngày nghỉ thì trong 6 tháng cật lực cũng chỉ xong thủ tục khoảng 70% số tàu đăng ký. “Như vậy, có thể sau thời hạn quy định, khoảng 300 tàu cá chưa thể đủ thủ tục để ra khơi”, ông Linh cho hay. Do đó, ông Lê Ngọc Linh cũng đề xuất, căn cứ vào thực tế, Bộ Nông nghiệp-PTNT cần sớm có văn bản hướng dẫn thực hiện đồng bộ và nhanh chóng để hỗ trợ ngư dân trong việc lắp đặt thiết bị GSHT. “Có thể kéo dài thời gian hoàn thành việc lắp đặt thiết bị GSHT để bảo đảm yếu tố chất lượng và hiệu quả của thiết bị”, ông Linh nói.