(QBĐT) - Hóa Hợp (huyện Minh Hóa) là một xã miền núi có diện tích đất tự nhiên 5.199ha, toàn xã có 9 thôn là nơi sinh sống của 902 hộ dân với 3.815 nhân khẩu; lao động chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Tỷ lệ hộ nghèo cuối năm 2014 còn 18,6%; thu nhập bình quân đầu người ước đạt trên 4 triệu đồng/năm. Tổng số lao động của xã có 2.375 người, trong đó lao động tham gia chăn nuôi bò 1.244 người, chiếm 52,4%; diện tích trồng cỏ hiện tại là 9ha, năm 2015 quy hoạch trồng 15ha.

Chăn nuôi bò ở Hóa Hợp là nghề truyền thống từ lâu nên người dân có nhiều kinh nghiệm, trong khi đó thịt bò nuôi nơi đây có chất lượng tốt, được nhiều người tiêu dùng ưa thích. Theo thống kê, số lượng bò năm 2014 của xã là 758 con, sản lượng xuất chuồng đạt 24 tấn/năm, chủ yếu tiêu thụ bằng hình thức bán buôn, bán lẻ cho thương lái tại các chợ trong địa bàn huyện hoặc các xã lân cận. Từ trước đến nay, với kinh tế chủ yếu là nông nghiệp nên chăn nuôi bò được xác định là một bộ phận chính trong cơ cấu phát triển chăn nuôi của xã.

Tuy nhiên, tình hình chăn nuôi loại gia súc này chưa phát triển theo đúng với tiềm năng, lợi thế của xã; công tác quản lý giống gia súc trên địa bàn chưa chặt chẽ, vẫn còn việc giao phối tự do không có kiểm soát dẫn đến hiện tượng đồng huyết, nên tăng trưởng số lượng bò còn bị hạn chế; đầu tư về phát triển chăn nuôi, trình độ chăn nuôi của địa phương ở mức thấp và yếu...

Đàn bò của người dân xã Hóa Hợp-từ chăn nuôi truyền thống đến chuỗi giá trị thương phẩm.

Do vậy, việc xây dựng, phát triển chuỗi giá trị là việc làm cần thiết để bảo đảm chăn nuôi bò ở Hóa Hợp phát triển đúng với tiềm năng hiện có và những tác nhân tham gia vào chuỗi giá trị bò (người chăn nuôi, người thu gom, giết mổ và chế biến thịt bò) sẽ có thu nhập ngày một tăng.

Theo cán bộ hỗ trợ dự án SRDP huyện cho biết, việc phân tích chuỗi giá trị sản phẩm bò Hóa Hợp là nhằm xem xét hoạt động sản xuất, tiêu thụ sản phẩm bò và đưa ra các can thiệp phát triển chuỗi giá trị bền vững, bảo đảm lợi ích và thu nhập của các tác nhân tham gia chuỗi, đặc biệt là nông dân nghèo, phụ nữ làm chủ kinh tế tại hộ chăn nuôi khó khăn.

Đồng thời, tập trung nhiều nguồn lực khác nhau để phát triển chuỗi giá trị bò xã Hóa Hợp thành mô hình điểm về khả năng sử dụng vốn để giảm nghèo cho người dân và nâng cao thu nhập cho các tác nhân khác trong chuỗi. Về lâu dài có thể thu hút được doanh nghiệp, tổ hợp tác (THT), thương nhân tham gia vào xây dựng và phát triển chuỗi giá trị xã Hóa Hợp.

Mục tiêu xây dựng chuỗi giá trị bò ở xã Hóa Hợp (từ năm 2014-2017), là nhằm hình thành các THT chăn nuôi bò thịt, bò sinh sản chất lượng cao, cung cấp thịt bò và giống bò tốt cho thị trường hàng năm khoảng 30 tấn thịt và 200 bò giống chất lượng. Xây dựng được hệ thống thu gom, giết mổ đủ tiêu chuẩn để đáp ứng nhu cầu của thị trường về từng phân khúc sản phẩm từ bò như bò thịt, bò nái giống..., thông qua các THT, doanh nghiệp, thương nhân trong vùng. Từng bước nâng cao năng lực tiếp cận thị trường cho các thành viên trong THT/HTX chăn nuôi bò, đẩy mạnh việc cung cấp bò ra thị trường.

Theo đó, dự án sẽ hỗ trợ người dân tham gia chuỗi giá trị bằng các biện pháp như: chuyển dần phương thức chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún sang chăn nuôi hàng hóa đáp ứng nhu cầu của thị trường về thịt và giống; nâng cao năng lực về kỹ thuật chăn nuôi, trồng cỏ, chế biến, dự trữ cỏ cho các hộ chăn nuôi; xây dựng kênh tiêu thụ bền vững với các khách hàng hiện có, đồng thời luôn luôn tìm kiếm thị trường tiêu thụ khác để bảo đảm bò cung cấp cho thị trường ổn định.

Để thực hiện hiệu quả chuỗi giá trị bò ở xã Hóa Hợp, dự án SRDP tiến hành hỗ trợ người dân từng bước thay thế đàn bò cái địa phương bằng giống bò lai sind (tối thiểu tỷ lệ máu ngoại đạt 25%); sử dụng tinh bò lai sind cho những con bò nái lai sind để nâng cao tỷ lệ máu ngoại cho thế hệ sau.

Thành lập THT chăn nuôi bò kết hợp đào tạo nghề chăn nuôi bò thịt, bò sinh sản và nghề thú y; tập huấn kỹ năng hạch toán kinh tế trong sản xuất nông hộ, nhận thức thị trường và phương pháp phân tích chuỗi giá trị cho các xã viên THT.

Bên cạnh đó, dự án sẽ tập huấn kỹ thuật trồng cỏ, hỗ trợ vật tư, giống, phân bón cho mô hình trồng cỏ cho các hộ nghèo, cận nghèo và các hộ có số lượng bò như quy định, cũng như phương pháp chế biến, dự trữ thức ăn cho mùa đông, mùa mưa cho các hộ mới tham gia THT/HTX.

T.M.Văn