.

Hiệu quả kinh tế từ việc trồng nấm ăn, nấm dược liệu

Thứ Ba, 15/09/2015, 09:59 [GMT+7]

(QBĐT) - Với mục tiêu tạo kế sinh nhai bền vững cho người dân các xã vùng đệm VQG Phong Nha-Kẻ Bàng (PN-KB) và hạn chế tối đa việc khai thác sản phẩm từ rừng tự nhiên, cuối năm 2014, Tổ chức Hợp tác kỹ thuật của CHLB Đức (gọi tắt là GIZ) đã phối hợp với BQL VQG PN-KB và Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KHCN tỉnh Quảng Bình thực hiện dự án chuyển giao công nghệ trồng nấm ăn, nấm dược liệu cho bà con vùng đệm. Đến nay, việc trồng nấm đang đạt những thành công bước đầu với hiệu quả kinh tế cao, được người dân nhiệt tình hưởng ứng, tham gia.

Vùng đệm VQG PN-KB có 13 xã nằm tập trung tại khu vực các thung lũng và ven hai con sông Chày, sông Son, người dân chủ yếu là đồng bào dân tộc Bru-Vân Kiều và Chứt. Việc sản xuất nông nghiệp vẫn còn khá lạc hậu, canh tác nương rẫy là chủ yếu, đồng bào chưa biết cách đầu tư thâm canh cây trồng...

Nhằm giúp người dân ổn định đời sống, hạn chế thấp nhất việc vào rừng khai thác các sản phẩm từ rừng tự nhiên, tổ chức GIZ đã tiến hành khảo sát đưa vào ứng dụng mô hình trồng nấm ăn và nấm dược liệu (nấm sò và nấm linh chi) cho các hộ dân ở xã Phúc Trạch, Sơn Trạch và Xuân Trạch (huyện Bố Trạch).

Chị Nguyễn Thị Ngọc Anh, điều phối viên dự án khu vực PN-KB, thuộc tổ chức GIZ cho biết: “Sở dĩ 3 địa phương trên được chọn để làm mô hình thí điểm cho dự án là vì chúng tôi nhận thấy đây là những địa phương có đủ điều kiện thuận lợi như địa hình tương đối cao, ít xảy ra ngập lụt, môi trường khí hậu tốt, lực lượng lao động dồi dào, nguồn phụ phẩm từ nông nghiệp để làm nấm phong phú, rất phù hợp để chuyển giao công nghệ trồng nấm dược liệu”.

Mai Văn Tuấn đang treo các bịch nấm, chuẩn bị cho một vụ nấm mới.
Mai Văn Tuấn đang treo các bịch nấm, chuẩn bị cho một vụ nấm mới.

Sau khi được tập huấn các nội dung về việc chuyển giao công nghệ kỹ thuật nuôi trồng nấm, các hộ đã tiến hành dựng nhà xưởng bằng các vật liệu thân thiện với môi trường. Ban quản lý mô hình đã phân bổ kinh phí thông qua việc cung cấp nguyên vật liệu, các dụng cụ thiết yếu cho nghề làm nấm đến tại các hộ gia đình tham gia thực hiện mô hình.

Cụ thể dự án đã phân bổ đều cho các mô hình tại các xã, với diện tích nhà xưởng được hỗ trợ: 25m2/hộ; số lượng bịch nấm linh chi: 500 bịch/hộ; nấm sò 400 bịch/hộ. Sau khi nhận được sự hỗ trợ, các hộ gia đình đã bắt tay vào công đoạn hấp bịch, cấy giống, treo bịch chăm sóc nấm.

Theo số liệu thống kê, tại 3 xã đã sản xuất được 9.000 bịch nấm linh chi và 7.200 bịch nấm sò bán thành phẩm. Sau hơn 4 tháng triển khai, mô hình trồng nấm dược liệu, nấm ăn tại đây đã có những kết quả rất khả quan. Bước đầu, tổng sản lượng sau thu hoạch đợt 1 của các hộ dân cả 3 xã được hơn 3.000 kg nấm sò tươi, với giá bán 30.000 - 40.000 đồng/kg, thu về giá trị kinh tế hơn 120 triệu đồng; nấm linh chi thu được hơn 100kg khô với giá bán khoảng 700.000 đồng/kg, thu về 70 triệu đồng.

Đặc biệt, qua quá trình triển khai thực hiện mô hình tại các xã nói trên, thị trường tiêu thụ sản phẩm của người dân tham gia các mô hình cũng gặp nhiều thuận lợi do thị trường đang khan hiếm sản phẩm, cung không đủ cầu, người dân ngày càng có nhu cầu sử dụng nấm nhiều hơn...

Hiện tại, thị trường tiêu thụ chủ yếu của nấm sò là Phong Nha, Troóc, Hoàn Lão và các nhà hàng, địa phương lân cận. Riêng sản phẩm nấm linh chi một mặt được bán ra thị trường lân cận, một mặt khác Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KHCN Quảng Bình sẽ thu mua sản phẩm nấm này để phục vụ cho việc sản xuất trà túi lọc linh chi tại trung tâm.

Có thể nói, mô hình trồng nấm sò, nấm linh chi đã giúp người dân  trồng nấm ở 3 xã vùng đệm nói riêng và trong tỉnh nói chung an tâm sản xuất, nâng cao năng suất, góp phần tăng thu nhập, cải thiện cuộc sống. Nghề trồng nấm cho thu nhập ổn định, phong trào trồng nấm phát triển góp phần giải quyết lao động đặc biệt là lực lượng lao động nông nhàn hiện nay còn khá lớn. Phong trào trồng nấm các loại phát triển nhanh theo hướng mở rộng địa bàn sản xuất, trước đây những người dân nhàn rỗi thường ở nhà không có việc làm nhưng sau khi được tập huấn bà con đã bước vào nghề trồng nấm.

Thực tế bước đầu đã minh chứng được điều này, sau thời gian 4 tháng thu hoạch nấm kết thúc, các mô hình nấm của các xã dự ước có thu nhập khoảng trên 245 triệu đồng/18 hộ, trừ các chi phí đầu tư sản xuất khoảng 107,5 triệu đồng, lợi nhuận thu được trên 137,5 triệu đồng/18 hộ, tương đương khoảng 7,6 triệu đồng/hộ. Trước những giá trị kinh tế mang lại như vậy, nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn tự bỏ tiền đầu tư nhân rộng mô hình.

Điển hình có gia đình anh Mai Văn Tuấn (xã Sơn Trạch) đầu tư sản xuất thêm 1.760 bịch nấm linh chi, ông Nguyễn Hữu Nghị (xã Phúc Trạch) sản xuất thêm 400 bịch nấm linh chi... Bên cạnh đó anh Tuấn và nhiều hộ gia đình cũng sản xuất thêm nấm sò, nấm rơm. Anh Tuấn cho biết: “Dẫu còn gặp nhiều khó khăn trong sản xuất nấm bởi thời tiết ở tỉnh ta khá khắc nghiệt, tuy nhiên trồng nấm vẫn mang lại một nguồn thu nhập khá cho nên tôi quyết định, phát triển mô hình này”.

Đúng như nhận định của anh Tuấn, mô hình trồng nấm rất đáng được triển khai nhân rộng bởi ngoài hiệu quả về kinh tế, mô hình còn có tác dụng bảo vệ và làm sạch môi trường ngay tại vùng đệm PN-KB. Trồng nấm có thể tận dụng phế phẩm nông nghiệp (như rơm rạ, mùn cưa, bã mía, bông phế thải...) làm hạn chế nguồn phế phẩm này thải ra làm ô nhiễm môi trường; trong trồng nấm cũng không dùng bất cứ loại thuốc hóa học nào độc hại nên trồng nấm không tác động xấu đến môi trường...

Lê Mai