(QBĐT) - Mùa xuân này, cán bộ và nhân dân Quang Phú (Đồng Hới) thực sự có niềm vui trọn vẹn. Không phải là xã được chọn làm điểm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) của tỉnh nhưng với những nỗ lực vượt bậc từ trước, Quang Phú đã trở thành "quán quân" khi sắp cán đích đầu tiên hoàn thành 19/19 tiêu chí.

Đi trước "thời đại"

Chẳng phải đợi đến khi cả nước, cả tỉnh rầm rộ bắt tay thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM Quang Phú mới huy động tổng lực, mà cán bộ và nhân dân nơi đây đã đi trước một bước. Là một xã ven biển của TP. Đồng Hới, đất đai của Quang Phú chủ yếu được sử dụng vào mục đích trồng rừng phòng hộ, phát triển kinh tế chủ yếu là đánh bắt, khai thác hải sản và một số ngành nghề kinh doanh thương mại, dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp, chăn nuôi.

Với đặc thù như vậy, Đảng bộ, chính quyền xã đã dày công suy nghĩ để tìm kiếm hướng đi thích hợp trong phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn. Phát triển đánh bắt, khai thác hải sản (đặc biệt là đánh bắt xa bờ), kinh doanh thương mại dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp - ngành nghề nông thôn kết hợp với đưa con em đi lao động ở nước ngoài là hướng đi được xác định trong phát triển kinh tế.

Và hướng đi đó đã được chứng minh là đúng đắn khi hàng năm tổng sản lượng đánh bắt, khai thác hải sản của Quang Phú đạt trên 2.000 tấn (trong đó hải sản xuất khẩu gần 1000 tấn) với đội tàu thuyền 96 chiếc; kinh doanh thương mại, dịch vụ đạt gần 40 tỷ đồng, tiểu thủ công nghiệp - ngành nghề nông thôn gần 20 tỷ đồng; 75% số hộ có con em đi lao động ở nước ngoài.

Kinh tế nội lực từng bước phát triển, Quang Phú lại có thêm lợi thế là xã được tỉnh, thành phố đầu tư qui hoạch khu du lịch, vùng phụ cận sân bay, mở rộng hai bên bờ sông Nhật Lệ... nên việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng có những thuận lợi nhất định. Với nguồn thu ngân sách tăng lên hàng năm cộng với tranh thủ nguồn vốn của cấp trên và sự huy động trong nhân dân, xã đã tiến hành đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khá đồng bộ. Các tuyến đường giao thông trên địa bàn xã cơ bản đã được bê tông hóa; hệ thống điện sinh hoạt, điện chiếu sáng được xây dựng đều khắp 5 thôn; trụ sở làm việc của xã, trường học, trạm y tế...đều được xây dựng hai tầng khang trang.

Để có được kết quả đó là cả một khoảng thời gian nỗ lực phấn đấu của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quang Phú mà trên hết là đã tạo được sự đồng thuận cao từ trên xuống dưới. Nói như chuyện bê tông hóa đường giao thông trong xã, ban đầu không ít hộ dân thiếu lòng tin, cứ nghĩ biết bao giờ tuyến đường qua ngõ nhà mình mới được xây dựng nên chưa sẵn sàng để đóng góp. Cán bộ xã, thôn đã vừa vận động, thuyết phục, vừa bắt tay thực hiện để chứng minh cho dân thấy. Tuyến này hoàn thành đến tuyến khác, từ đường dọc đến đường ngang cứ lần lượt được bê tông, dân mục sở thị, yên tâm đóng góp, và cứ thế đường sá ngày mỗi sạch đẹp lên.

Khi chúng tôi về làm việc tại xã vào cuối tháng 11- 2013 thì gần như toàn bộ các trục đường của Quang Phú đã được nhựa hóa, bê tông hóa, chỉ còn chưa đầy 500 mét trục đường nhỏ chuẩn bị triển khai thực hiện trong tháng 12 nữa là hoàn thành. Hay như chuyện làm hệ thống điện chiếu sáng, để dân tin, dân thấy điện chiếu sáng làm văn minh xóm làng, xã chủ động đầu tư xây dựng trước rồi bàn giao cho thôn quản lý vận hành. Đường sáng rồi, dân đóng góp tiền điện, có hư hỏng dân góp để sửa sang... Gần như tất cả các trục đường ở xã đều có điện chiếu sáng ban đêm.

Nhà dân được xây dựng kiên cố, đường sá được bê tông toàn bộ.

Điều đặc biệt ở Quang Phú trong xây dựng cơ sở vật chất như bê tông hóa đường giao thông, điện chiếu sáng, điện sinh hoạt, trường học, trạm y tế... là xã mạnh dạn đầu tư kinh phí làm trước rồi vận động, huy động tiềm lực của dân sau chứ không phải "cầu toàn" chờ dân đóng góp mới triển khai. Cho dân thấy hiệu quả, đó là cách vận động tốt nhất; mang lại lợi ích thiết thực cho dân, đó là cách lấy lòng tin của dân nhanh nhất.

Cứ thế, Quang Phú đã có những bước đi vững chắc và toàn diện về mọi mặt. Đời sống của người dân ngày càng được nâng cao (thu nhập bình quân đầu người đạt trên 25 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo chỉ 3,2%); 3 trường học, trạm y tế của xã đều đạt chuẩn quốc gia; cả 5 thôn đều đạt thôn văn hóa cấp xã, trong đó 2 thôn đạt thôn văn hóa cấp thành phố...

Những nỗ lực đi trước "thời đại" đó đã mang lại những thành quả lớn và trở thành đà cho Quang Phú khi cả nước, cả tỉnh bắt đầu thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Khi rà soát bước đầu để thực hiện chương trình, Quang Phú đã đạt 16/19 tiêu chí!

Đồng chí Trần Đình Dinh, Chủ tịch UBND TP. Đồng Hới cho biết: "Thực ra, trước khi cả nước, cả tỉnh thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, thành phố Đồng Hới trong các nghị quyết, chương trình hành động, kế hoạch của mình đã chú trọng việc đầu tư xây dựng và phát triển các xã vùng ven. Nghĩa là Đồng Hới đã chủ động đi trước một bước, vì thế khi bắt tay vào thực hiện chương trình, nhiều xã đã đạt 15-16 tiêu chí, trong đó theo lộ trình Quang Phú là xã được chọn để về đích đầu tiên". 

Nỗ lực để thành "quán quân"

Dĩ nhiên những kết quả "có sẵn" của Quang Phú khi bắt tay vào thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trở thành lợi thế trong chặng đường nước rút để về đích. Nhưng đó đâu phải là thứ trên trời rơi xuống, nó là kết quả của tư duy, của sự đồng thuận, sự nỗ lực của bao người và trở thành đà lớn cho bước "dậm nhảy" để Quang Phú có sức bật, sớm chạm vào thành công.

Thực hiện kế hoạch của tỉnh, thành phố, Quang Phú sớm thành lập Ban chỉ đạo xây dựng NTM, sau đó là thành lập Ban quản lý xây dựng NTM của xã, rồi của các thôn. Đề án xây dựng NTM của xã được xây dựng rồi phê duyệt. Có trong "tay" 16 tiêu chí khi bắt đầu, Quang Phú sớm bắt tay vào thực hiện 3 tiêu chí còn lại (qui hoạch, chợ nông thôn, cơ sở vật chất văn hóa) và củng cố thêm tính bền vững cho những tiêu chí đã đạt.

Việc đầu tiên là xây dựng qui hoạch. Ban chỉ đạo xây dựng NTM của xã đã chọn Viện qui hoạch xây dựng Quảng Bình làm đơn vị tư vấn qui hoạch tổng thể Quang Phú. Việc xây dựng qui hoạch và kế hoạch triển khai thực hiện qui hoạch đều được lấy ý kiến rộng rãi của cán bộ và nhân dân trong xã nhằm tạo sự thống nhất cao. Và tháng 3-2012, qui hoạch xây dựng NTM Quang Phú giai đoạn 2011-2015 đã được tỉnh phê duyệt.

Hoàn thành tiêu chí qui hoạch, Quang Phú lại tiếp tục triển khai ngay hai tiêu chí còn lại, đó là xây dựng chợ nông thôn và các cơ sở vật chất văn hóa theo chuẩn của các bộ liên quan. Vốn đã có sự đồng thuận cao của dân, công tác tuyên truyền, vận động càng được chú trọng để huy động tổng lực cho xây dựng NTM. Người dân hiểu được xây dựng NTM trước hết là mình được hưởng lợi nên đồng tình và sẵn sàng hy sinh một phần lợi ích cá nhân hiện tại, góp công, góp của, sức lực và trí tuệ không một chút nề hà. Chợ Quang Phú đã được đầu tư xây dựng trên diện tích gần 1ha với kinh phí gần 4,9 tỷ đồng.

Tiếp đó, Quang Phú đầu tư xây dựng Trung tâm văn hóa-thể thao của xã trên diện tích gần 1,7ha với tổng kinh phí trên 6,5 tỷ đồng. Công trình này dự kiến sẽ hoàn thành trong tháng 1-2014. Đồng thời, Quang Phú cũng đã đầu tư kinh phí để xây dựng một số cơ sở vật chất khác như kiên cố hóa gần 3,5km đường giao thông liên thôn, xây nhà hiệu bộ trường tiểu học, cổng trường mầm non với tổng kinh phí trên 5,5 tỷ đồng.

Không chỉ thỏa mãn với những gì đã đạt được, Quang Phú đang tiếp tục củng cố thêm tính bền vững của các tiêu chí. Xã đã có kế hoạch để xây dựng Trung tâm một cửa và mở rộng trụ sở Đảng ủy, UBND xã (kinh phí dự kiến 2,7 tỷ đồng), xây dựng nhà văn hóa thôn Nam Phú (kinh phí 800 triệu đồng) để cả 5 thôn đều có nhà văn hóa. Tổng kinh phí đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng trong hơn hai năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM ở Quang Phú gần 15 tỷ đồng. Tất cả 19 tiêu chí xây dựng NTM Quang Phú đã đạt được, nhưng tập thể cán bộ của xã vẫn không sớm tự mãn, bởi họ biết đạt được đã khó, giữ được lâu dài, bền vững lại càng khó hơn.

"Hai tiêu chí rất nhạy cảm nếu không cẩn trọng sẽ tuột khỏi "chuẩn", đó là an ninh trật tự và môi trường. Quang Phú là xã nằm trong khu vực du lịch của TP. Đồng Hới, lợi thế có nhiều, nhưng theo đó cũng là điều khó kiểm soát về tình hình an ninh trật tự và bảo vệ môi trường. Chúng tôi xác định trước những khó khăn đó để có giải pháp thích hợp bảo vệ, duy trì chuẩn các tiêu chí này" - đồng chí Phạm Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND xã Quang Phú chia sẻ.

Vậy là cơ bản Quang Phú đã chạm đích, trở thành "quán quân" của cả tỉnh trong cuộc "đua" NTM. Xã biển bên bờ Nhật Lệ mùa xuân này thực sự có niềm vui trọn vẹn. Phía sau Quang Phú, những Bảo Ninh, Đức Ninh... của Đồng Hới và bao miền quê khác của cả tỉnh đang vươn lên để về đích, góp thêm những gam màu tươi mới trong bức tranh Xuân làng mạc yên bình, no ấm. 

Nhật Minh