Từ sau sự cố môi trường biển năm 2016 ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sản xuất của người dân các xã vùng biển trong tỉnh, việc chuyển đổi sinh kế cho người dân được các cấp, ngành đặc biệt quan tâm. Được sự giới thiệu của Sở Khoa học và Công nghệ về giống táo 05 do Viện Nghiên cứu rau quả (Bộ NN-PTNN) lai tạo nghiên cứu, Công ty cổ phần Thanh Hương đã trồng thử nghiệm giống táo 05 với diện tích 1ha trên vùng đất cát ven biển đã qua cải tạo ở xã Hải Ninh. Mục đích của mô hình nhằm góp phần đa dạng hóa các giống cây ăn quả ở địa phương, đặc biệt là ở vùng đất cát ven biển; đồng thời, giúp bà con nông dân nâng cao thu nhập, phòng, chống biến đổi khí hậu.

 

Trước đó, giống táo 05 đã được trồng thử nghiệm ở một số địa phương trong nước. Đặc tính của loại táo này là chịu đựng với khí hậu khắc nghiệt, thích hợp với đất pha cát, nhất là các chân núi và sườn đồi, tuy nhiên, nó vẫn chưa được trồng thử nghiệm trên vùng đất cát ven biển. Táo lai 05 có thể kháng được sâu bệnh, dễ chăm sóc, thời gian thu hoạch ngắn (khoảng 11 tháng cho quả). Quả táo có vị ngọt, đậm, vỏ giòn nên rất dễ tiêu thụ và có giá trị trên thị trường. 

Sau thời gian 21 tháng trồng thử nghiệm, Công ty cổ phần Thanh Hương đã xây dựng thành công quy trình trồng và chăm sóc cây táo 05 trên vùng đất cát ven biển. Theo đánh giá, cây táo 05 có khả năng thích nghi tốt trên vùng đất cát ven biển đã qua cải tạo, chủ động tưới tiêu, đáp ứng nhu cầu phân bón nhất là phân hữu cơ. Công ty cổ phần Thanh Hương đã thực hiện mô hình bằng 2 phương pháp: tưới nhỏ giọt và tưới phun mưa. Theo đó, cây táo ở khu vườn tưới nhỏ giọt được đánh giá là có nhiều ưu điểm vượt trội hơn ở khu vườn tưới phun mưa. Phương pháp tưới nhỏ giọt vừa tiết kiệm được lượng nước, ít cỏ dại nên cây táo phát triển tốt, ít sâu bệnh. Trong khi ở khu vườn tưới phun mưa, cây táo cao nhất chỉ trên 1,7m thì ở khu vườn tưới nhỏ giọt, cây cao gần 3m và số lượng hoa cũng nhiều hơn hẳn. Điều này cho thấy, trên vùng đất cát, phương pháp tưới nhỏ giọt có nhiều ưu thế hơn phương pháp tưới phun mưa.

 

Mô hình cũng đã rút ra được một số kinh nghiệm, khuyến cáo giúp bà con nông dân sau này khi trồng giống táo 05. Sau tháng thứ 10, táo bắt đầu chuyển sang giai đoạn phát triển, tích lũy để chuẩn bị cho giai đoạn ra hoa nên cây chậm tăng trưởng về chiều cao. Tuy cây sinh trưởng và phát triển nhanh nhưng thân cây giòn, dễ gãy, nên bà con nông dân cần chú ý trong quá trình thiết kế cơ bản cây sao cho dễ dàng chăm sóc và thu hoạch. Sâu bệnh gây hại trên cây táo chủ yếu là sâu cuốn lá và ruồi đục quả. Sâu cuốn lá chủ yếu xuất hiện sau thu hoạch nên dễ dàng phòng trừ. Riêng ruồi đục quả thì nên thu hoạch sớm hoặc treo bẫy bả.

 

Mặc dù cây táo 05 có tỷ lệ sống cao, đạt 95% nhưng tỷ lệ cây ra hoa còn chưa cao, chỉ đạt 55-60% ở vườn có phương pháp tưới phun mưa và 75% ở vườn tưới bằng phương pháp nhỏ giọt. Trung bình đạt 66,25% cây cho quả. Số quả đạt từ 41,3 quả/cây ở vườn tưới phun mưa và cao nhất là 51,2 quả/cây ở vườn tưới nhỏ giọt. Trọng lượng quả cũng chưa đạt cao, chỉ từ 27,5gam đến 37,2gam/quả. Năng suất lý thuyết vụ đầu chỉ đạt từ 276,49kg/ha đến 526,85kg/ha. Công ty thu hái và cân đo được là 450kg quả. Nguyên nhân mô hình chưa thực sự đem lại hiệu quả cao là do cuối năm 2017 và đầu năm 2018 có nhiều đợt gió mùa đông bắc kéo dài; đầu năm 2019, thời tiết lại nắng nóng, khô hạn kéo dài, nên ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của táo.

 

Anh Nguyễn Văn Tuân, Chủ nhiệm mô hình cho biết: “Hiện, táo chưa cho vụ thứ hai nên chưa tính được hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, theo nhận định của chúng tôi thì giống táo 05 khi được chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật và tưới theo phương pháp nhỏ giọt sẽ cho hiệu quả kinh tế cao hơn các loại cây trồng trên vùng đất cát ven biển. Cây táo đỏ 05 đang hứa hẹn sẽ góp phần đa dạng hóa các giống cây ăn quả ở địa phương, đặc biệt là vùng đất cát ven biển; đồng thời, nâng cao thu nhập cho nông dân địa phương, mở ra hướng sản xuất một loại trái cây sạch cung cấp cho thị trường trong tỉnh và phục vụ du lịch”.