(QBĐT) - Mỗi ngày, nhìn thấy những người khuyết tật nghèo phải vất vả dùng tay điều khiển xe lăn vì không đủ điều kiện để mua xe lăn tự động, ba sinh viên Trường đại học Quảng Bình đã nảy ra ý tưởng chế tạo một chiếc xe lăn chạy bằng điện giá rẻ giúp người khuyết tật nghèo đi lại dễ dàng hơn. Sáng chế này vừa được trao giải nhì cuộc thi Sinh viên nghiên cứu khoa học của Trường đại học Quảng Bình.

Tác giả của chiếc xe lăn tự động giá rẻ này là ba sinh viên Nguyễn Mạnh Hùng, Bùi Thanh Vũ và Nguyễn Hữu Thắng. Cả ba em đều là những sinh viên đam mê, sáng tạo, thường xuyên tham gia các cuộc thi nghiên cứu khoa học của khoa, trường tổ chức.

Nhìn bề ngoài, chiếc xe lăn tự chế này có hình dáng giống với những chiếc xe lăn bình thường. Điểm khác biệt nằm ở hệ thống vận hành được nối giữa một động cơ điện gắn dưới trục bánh xe và một nút điều khiển nhỏ gắn vào tay vịn phía trên.

Nguyễn Mạnh Hùng, người đầu tiên đưa ra ý tưởng về chiếc xe lăn, cho biết, thay vì thông thường người sử dụng phải dùng tay để đẩy thì chiếc xe lăn này được gắn động cơ điện 24V để tự động vận hành. Chiếc xe cũng được thiết kế các chế độ tiến, lùi, tăng tốc, giảm tốc, dừng theo các nấc trên nút điều khiển này. Việc điều chỉnh phương hướng di chuyển được thiết kế bằng một thanh sắt gắn vào trục bánh trước hướng lên vị trí tay phải người sử dụng.

Chiếc xe tuy có mô tả khá đơn giản như thế, nhưng cũng ngốn hết mấy tháng thời gian của ba chàng sinh viên mê chế tạo. Bình thường, ngoài giờ học, các em thường tập trung tại xưởng thực hành của khoa Điện (Trường đại học Quảng Bình) để nghiên cứu lắp ráp chiếc xe. “May thay, cả ba đều là sinh viên xuất thân từ nhà nông và đều có mấy năm đi phụ việc kiếm tiền học tại các xưởng cơ khí, xưởng mộc, công trường nên đều có chút kinh nghiệm trong việc lắp ráp, hàn xì các chi tiết”, Hùng khoe.

Kể về điểm xuất phát ý tưởng, Hùng nói ban đầu thấy trên đường nhiều người khuyết tật nghèo đi bán vé số trên xe lăn phải có thêm một người nữa đẩy phía sau rất vất vả. Một lần, lên thăm người thân ở bệnh viện, Hùng phát hiện có một số chiếc xe lăn dùng quá lâu đã hỏng vứt chỏng chơ trong góc phòng. Rời bệnh viện về, Hùng đã nghĩ đến việc chế tạo ra một chiếc xe lăn chạy tự động, mà giá phải “siêu rẻ” đủ để những người nghèo có thể mua.

Nguyễn Mạnh Hùng và các bạn trong nhóm hoàn thành những chi tiết cuối cùng của chiếc xe lăn điện giá rẻ dành cho người khuyết tật nghèo.

Hùng cùng các bạn trong nhóm đánh liều lên bệnh viện xin lại phần khung của chiếc xe lăn hỏng. May mắn ý tưởng của nhóm được hoan nghênh. Sau khi có phần khung xe, việc làm cho chiếc xe vận hành được bằng động cơ điện mới là khó. Nhóm bạn nghĩ ngay đến động cơ của những chiếc xe đạp điện. Cả nhóm chia nhau đến các tiệm sửa xe đạp điện “nài nỉ” chủ tiệm “thanh lý” cho một động cơ của chiếc xe hỏng. Giá thấp nhất của động cơ này được bán với giá gần hai triệu đồng.

"Động cơ điện của xe đạp điện chỉ giải quyết được phần chuyển động. Còn để người khuyết tật có thể sử dụng được thì phải làm cho động cơ này chuyển động phù hợp với khả năng điều khiển của người khuyết tật”, Hùng nói. Yêu cầu này chỉ có thể giải quyết được qua hệ thống vi mạch điện tử. Mấy ngày liền hì hục nghiên cứu, vẽ, cuối cùng hệ thống vi mạch để vận hành chiếc xe đã được nhóm bạn hoàn thành.

Nhóm sinh viên này cho biết, so với mức giá bình quân của một chiếc xe lăn tự động hiện tại trên thị trường khoảng 15 triệu đồng thì chiếc xe lăn tự chế này chỉ khoảng 3 triệu đồng. Mức giá rẻ này là bởi những linh kiện chế tạo nên chiếc xe này đều do các em tận dụng lại từ đồ phế liệu.

Gặp chúng tôi khi đang hoàn tất những chi tiết phụ cuối cùng cho chiếc xe, Hùng cao hứng ngồi lên chạy “biểu diễn” một vòng quanh trường. Chiếc xe lăn tự động lăn bánh chỉ sau một động tác vặn nút nhỏ ở tay. Hùng nói với chiếc xe lăn này, các em chỉ muốn những người khuyết tật nghèo cũng có cơ hội mua được xe lăn tự động để thuận tiện hơn trong sinh hoạt hàng ngày.

Thạc sĩ Nguyễn Văn Đoài, Trưởng bộ môn kỹ thuật điện-điện tử (khoa Kỹ thuật - Công nghệ, Trường đại học Quảng Bình) cho biết, ý tưởng về chiếc xe lăn chạy bằng điện này ngay từ khi khởi phát đã rất được lãnh đạo nhà trường hoan nghênh. Về góc nhìn chuyên môn, chiếc xe hoàn toàn đủ khả năng vận hành tốt trong điều kiện giao thông bình thường. Động cơ điện của chiếc xe có khả năng chạy liên tục từ 40-50km và được nạp điện theo cách thông thường. Điểm ưu việt nhất là giá thành. Mức giá này giúp người khuyết tật có điều kiện kinh tế hạn chế có thể tiếp cận được.

“Ý tưởng thiết kế chiếc xe thì không mới. Nhưng ý nghĩa nhân văn và khả năng áp dụng vào thực tế của nó thì rất khả quan. Nếu được áp dụng sản xuất đại trà, mô hình xe lăn điện giá rẻ này hoàn toàn có thể đi vào từng gia đình có người khuyết tật nghèo”, thạc sĩ Đoài đánh giá.

Lan Chi