Về xã Đồng Hóa, hỏi gia đình ông Hoàng Văn Trược và bà Trần Thị Liên thì không ai là không biết, bởi đây là gia đình nông dân nghèo nhưng đã nuôi 9 con ăn học thành tài, trở thành tấm gương sáng của người dân nơi đây.

 

Những năm đầu mới giải phóng là giai đoạn gặp nhiều khó khăn với tất cả người dân trên toàn quốc. Riêng thôn Đồng Phú, xã Đồng Hóa với phần lớn dân số là người vùng dưới từ xã Phù Hóa (Quảng Trạch) lên lập nghiệp, không chỉ thiếu thốn vật chất mà đường sá đi lại còn khó khăn, đò giang cách trở. Ông Hoàng Minh Trược cũng là một trong số những người theo gia đình lên lập nghiệp vào thời gian đó. Năm 1973, ông kết hôn với bà Hoàng Thị Liên, do không "kế hoạch" nên 9 đứa con (7 gái, 2 trai) cứ lần lượt ra đời. Cái ăn chỉ trông chờ vào từng cân thóc của hợp tác xã chấm theo công điểm. Vào thời điểm ấy, người dân nơi đây chẳng mấy ai lo đến việc học hành cho con cái, bởi chỉ nghĩ đến việc kiếm cái ăn cũng đã khiến họ "đầu bù tóc rối".

Thế nhưng, đặt niềm tin, hy vọng một tương lai tươi sáng vào các con, hai vợ chồng ông không kể mưa gió, tần tảo công việc ruộng đồng mong sao các con đều được học hành, có kiến thức để thoát đói, thoát nghèo, xây dựng cuộc sống. Ông Trược chia sẻ: "Mặc dù vất vả nhưng đã sinh ra thì phải lo cho con ăn học đến nơi đến chốn, không thể để đứa này được học, mà đứa kia phải bỏ học đi làm... Cha mẹ không được học hành, chịu nhiều vất vả nên phải khuyến khích con cái học hành tử tế, giúp ích cho xã hội, kiếm việc làm ổn định nuôi sống bản thân”.

 

Ông kể thêm, đi học thiếu thốn vật chất là một phần nhưng khổ hơn là đường sá cách trở đò giang. Cứ 4 giờ sáng là các con ông phải dậy để ôn lại bài vở, chuẩn bị tư trang đến trường. Khổ nhất là vào mùa mưa lũ, nước lên xuống thất thường, học sinh trong làng thường phải nghỉ học. Nhưng vì các cháu ham học quá nên những lúc sắp có mưa lớn, lũ về, ông lại mang theo gạo, dắt các con sang gửi nhà người quen để học kịp cùng các bạn. Riêng những đứa học THPT thì ông lên thuê trọ gần trường để các con học hành chuyên cần hơn.

 

Bà Liên tâm sự: "Thời điểm cả 3 đứa đi học đại học cùng một lúc, gia đình phải chạy vạy khắp nơi để có tiền gửi cho con. Vì tương lai tươi sáng của con, vợ chồng chúng tôi động viên nhau phải cố gắng hết mình... Các con dần khôn lớn, ngày tháng vất vả cũng dần dà đi qua".

 

 

Dù vất vả, thiếu thốn, 9 đứa con của ông Hoàng Văn Trược và bà Trần Thị Liên ai cũng ham học. Khi đi học về, ngoài phụ giúp cha mẹ, mấy anh em chăm chỉ học bài, đứa lớn dạy đứa nhỏ. Những anh chị ra trường tiếp tục giúp đỡ các em đi sau, trong suốt quá trình học tập, hầu hết đều đạt khá, giỏi. Con cái học giỏi, vợ chồng ông như được an ủi, tiếp thêm động lực để tăng gia sản xuất, có tiền nuôi các con ăn học.

 

Đến nay, các con ông đều đã học ra trường và có công việc ổn định. Trong đó, anh Hoàng Minh Điểu hiện đang là Hiệu trưởng Trường THCS Tiến Hóa (Tuyên Hóa), anh Hoàng Quang Hòa đang công tác tại Ban chỉ huy Quân sự tỉnh, chị Hoàng Thị Tố Như hiện đang là giảng viên Trường đại học Đồng Tháp, chị Hoàng Bích Liễu hiện là bác sỹ khoa Nhi tại Bệnh viện hữu nghị Việt Nam-Cuba Đồng Hới, những người con khác của ông cũng đều có nghề nghiệp ổn định…

 

Không chỉ nuôi con ăn học thành tài, vợ chồng ông Hoàng Văn Trược và bà Trần Thị Liên còn gây ấn tượng bởi cách giáo dục lối sống cho các con. Ông bà chưa bao giờ đánh, mắng con cái nặng lời, khi các con sai thì chỉ nhắc nhở và sửa lỗi cho từng người. Vì vậy các con của ông bà đều một mực kính trọng và vâng lời cha mẹ. Chị Hoàng Thị Tố Như, con gái của ông bà cho biết: "Ở nông thôn, thiếu thốn đủ đường, nhưng ba mẹ tôi không bao giờ to tiếng cãi nhau, con cái làm sai không la mắng mà thường chỉ ra lỗi lầm và giúp con sửa lỗi. Đó là đức tính quý báu mà những người đã làm bố, làm mẹ như chúng tôi cần phải học hỏi nhiều hơn nữa”.

 

Đặc biệt, từ thành quả học tập của gia đình mình, để khuyến khích phong trào học tập của địa phương phát triển, các con ông Trược cũng thường xuyên động viên, khuyến khích những em nhỏ ở quê nhà cố gắng học tập để có việc làm ổn định, thoát khỏi cảnh nghèo đói. Chính vì vậy, mặc dù là thôn 135, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo hơn 50% nhưng tỷ lệ trẻ em đi học, học sinh đậu đại học của Đồng Phú luôn ở mức cao của xã Đồng Hóa.