Mới đặt chân đến đầu thôn Phan Xá (xã Xuân Thủy, huyện Lệ Thủy), chúng tôi đã đón nhận rất nhiều nụ cười thân thiện, lời chào mến khách của người lớn và trẻ nhỏ nơi đây. Tiếp tục rảo quanh một vòng ở thôn, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng khi tận mắt chứng kiến nhiều ngôi nhà cao tầng, khang trang được xây dựng dọc theo các trục đường bê tông nông thôn kiên cố, rộng rãi, sạch sẽ và có nhiều hoa đẹp.

 

Toàn bộ các trục đường chính ở thôn đều được lắp đặt hệ thống camera an ninh và có một cổng chào chính cùng một cổng chào phụ. Đan xen vào đó là những hàng cờ đỏ tung bay phấp phới, tràn ngập khí thế, sức sống mới của một làng quê đang mau chóng "thay da đổi thịt" theo từng ngày.

Anh Phạm Văn Tuấn, Trưởng thôn Phan Xá cho biết, xác định xây dựng NTM là không có "điểm dừng", sau khi vừa cán đích NTM, chúng tôi đã tiến hành xây dựng nhiều "nhóm nồng cốt" tại các xóm, trôổng nhằm thu thập toàn bộ các ý tưởng, ý kiến sáng tạo, tâm huyết trong nhân dân để không ngừng nâng cấp bộ mặt NTM ở Phan Xá ngày càng hoàn thiện hơn. 

 

Sau khi tập hợp các ý tưởng sáng tạo,chúng tôi đều tổ chức họp dân để thảo luận, hoàn thiện và thông qua, từ đó mới tổ chức triển khai thực hiện. Đơn cử, mới đây từ ý tưởng và sự hỗ trợ 100 triệu đồng của ông Trần Đức Huệ, thôn Phan Xá đã xây dựng 3 khu công viên nhỏ ở thôn với trị giá 170 triệu đồng. Các khu công viên nói trênđã góp phần xoá sổ những "ổ rác" nằm dọc bờ sông Kiến Giang và làm đẹp thêm bộ mặt làng quê, tạo địa điểm vui chơi giải trí lành mạnh cho người dân.

 

Hay như từ ý tưởng của một số cán bộ, đảng viên và nhân dân trong thôn về triển khai lắp đặt hệ thống camera an ninh tại các trục đường, đến nay, Phan Xá đã có một hệ thống "tai mắt" để giám sát những hành vi xấu, từ đó đấu tranh loại trừ, xử phạt, răn đe, cảnh báohiệu quả. Tính đến nay, đã có nhiều ý tưởng sáng tạo từ nhân dân thôn Phan Xá được áp dụng vào thực tiễn hiệu quả, phù hợp với yêu cầu về NTM nâng cao.

 

Chỉ tính riêng trong năm 2019, thôn Phan Xá đã huy động khoảng 3,5 tỷ đồng từ nguồn vốn Nhà nước, nội lực trong dân và xã hội hoá để đầu tư xây dựng, kiến thiết quê hương theo yêu cầu của một khu dân cư NTM kiểu mẫu. Hiện nay, mức thu nhập bình quân đầu người ở Phan Xá đạt khoảng 43 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 1,3%; số hộ có nhà cao tầng chiếm trên 40%. Đến cuối năm 2019, thôn Phan Xá cơ bản đã thực hiện đạt 10/10 yêu cầu của một khu dân cư NTM kiểu mẫu để làm cơ sở trình cấp huyện xem xét, công nhận trong thời gian sớm nhất...

 

Rời làng quê Phan Xá để đến với thôn Quảng Xá, xã Tân Ninh (huyện Quảng Ninh), chúng tôi rất ấn tượng với những tuyến đường hoa đẹp và một hệ thống công viên có nhiều ghế đá, cây xanh để phục vụ nhân dân đến đây thư giãn, luyện tập thể dục, trò chuyện. Sau khi về đích nông thôn mới, đời sống vật chất, tinh thần người dân Quảng Xá ngày càng được nâng cao, hệ thống nhà cửa, công trình kiên cố, cao tầng không ngừng được cải thiện theo hướng tích cực... Người dân Quảng Xá còn chung tay bảo vệ, phát triển một khu rừng ngập mặn (chủ yếu toàn cây bần) dọc bờ sông Long Đại với quy mô cả chục ha nhằm tạo ra một "lá chắn xanh" cho làng trong thiên tai, bão lũ và là "lá phổi xanh" để cải thiện môi trường sống...

 

Ông Nguyễn Đình Xờ, Bí thư Đảng bộ bộ phận Quảng Xá (trực thuộc Đảng ủy xã Tân Ninh) phấn khởi chia sẻ, các giá trị văn hóa, truyền thống, lịch sử ở địa bàn luôn được thôn Quảng Xá giữ gìn và phát huy rất tốt, tình làng nghĩa xóm không ngừng được thắt chặt, đoàn kết, an ninh trật tự ổn định. Hiện nay, tại thôn Quảng Xá có chùa Quảng Xá nhằm phục vụ nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng của người dân trong thôn và những vùng lân cận.

 

Ngoài ra, tại thôn hiện có một thư viện với hàng nghìn đầu sách các loại nhằm phục vụ nhân dân đến mở mang kiến thức. Đặc biệt, thôn cũng xây dựng được một bảo tàng cấp thôn đầu tiên ở huyện Quảng Ninh với 1 gian phòng, 2 tủ kính trưng bày trên 70 hiện vật rất có giá trị. Việc nâng cao chất lượng các tiêu chí trong xây dựng NTM ở Quảng Xá luôn thực hiện dân chủ, thống nhất, công khai. Nhờ đó, chất lượng các tiêu chí về NTM ở địa phương không ngừng được nâng cao và không hề xảy ra khiếu kiện, vượt quá sức dân...

 

Trên hành trình khám phá, chúng tôi dừng chân tại thôn Lâm Lang, xã Châu Hoá (huyện Tuyên Hoá) để được nghe và tìm hiểu nghệ thuật hát Kiều, một loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo đã gắn liền với con người và mảnh đất nơi đây từ hàng trăm năm trước. Đời sống vật chất, tinh thần người dân không ngừng được cải thiện, đồng thời, việc quan tâm giữ gìn bản sắc, văn hóa làng quê vẫn được nhân dân thôn Lâm Lang đặc biệt quan tâm.

 

Được biết, xã Châu Hoá và thôn Lâm Lang chính là "chiếc nôi" nổi bật của phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng ở huyện Tuyên Hoá. Trải qua nhiều biến thiên của lịch sử và với sự lấn át của âm nhạc đương đại, hát Kiều ở Lâm Lang vẫn được người dân nơi đây nâng niu, gìn giữ, để rồi cứ mỗi khi xuân về Tết đến, những dịp làng có lễ hội, tiếng hát Kiều lại rộn rã vang lên trong sự náo nức của lòng người. Hiện nay, thôn Lâm Lang đã thành lập được một câu lạc bộ Kiều cổ Lâm Lang với gần 30 thành viên...

 

Có thể nói, bất cứ mỗi một làng quê nào trên địa bàn tỉnh ta cũng đều có thể trở thành những "làng quê đáng sống". Tuy nhiên, nếu làng quê đó phấn đấu để được công nhận về đích nông thôn mới và sớm trở thành khu dân cư NTM nâng cao, kiểu mẫu thì sức thuyết phục sẽ tăng lên gấp bội phần, xứng đáng là..."nơi mong đến, chốn mong về".