(QBĐT) - Ngày 21-4, xã Cao Quảng (huyện Tuyên Hoá) đã long trọng tổ chức lễ khánh thành Nhà bia tưởng niệm Lãnh binh Mai Lượng.

Đông đảo người dân đến dâng hương, đặt vòng hoa tại lễ khánh thành Nhà bia tưởng niệm Lãnh binh Mai Lượng.

Công trình Nhà bia tưởng niệm Lãnh binh Mai Lượng được khởi công xây dựng ngày 8-11-2016, gồm: nhà bia, sân và đường cấp phối với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là 152 triệu đồng. Đây là nguồn vốn được huy động từ cá nhân Trung tướng, nguyên Phó Đô đốc, Tư lệnh Quân chủng Hải quân Việt Nam Mai Xuân Vĩnh (50 triệu đồng) cùng một số cá nhân và doanh nghiệp...

Theo tài liệu của Đảng bộ xã Cao Quảng, Lãnh binh Mai Lượng (thường gọi là Lãnh Mai), sinh năm Mậu Tuất (1838) tại làng Thọ Linh, Phủ Thuận Thị (nay thuộc xã Quảng Sơn, thị xã Ba Đồn). Lãnh binh Mai Lượng từng thi đỗ cử nhân khoa thi Hương Võ năm Ất Sửu (1865) dưới thời Tự Đức, sau đó được triều đình giao giữ nhiều chức vụ quan trọng về quân sự...

Năm 1885, hưởng ứng Chiếu Cần Vương, Mai Lượng được phong chức Lãnh binh. Lĩnh sứ mệnh của Sơn Triều (Triều đình vua Hàm Nghi) chiêu mộ dân binh, nghĩa dũng, tập hợp lực lượng kháng chiến chống thực dân Pháp. Lãnh binh Mai Lượng đã tập hợp được cả ngàn người, tổ chức đánh giặc khá chặt chẽ ở vùng hữu ngạn sông Gianh.

Vùng hoạt động của nghĩa quân trải rộng trên địa bàn các huyện Bố Trạch, Tuyên Hoá, Quảng Trạch và thị xã Ba Đồn. Căn cứ hoạt động của nghĩa quân đóng tại vùng rừng núi phía Nam Rào Nan (gồm các vùng: Ba Chụp, Ba Ô, Chín Chòi), thuộc địa phận xã Cao Quảng, huyện Tuyên Hoá ngày nay. Dưới sự chỉ huy của Lãnh binh Mai Lượng, nghĩa quân tướng sỹ một lòng chiến đấu mưu trí, dũng cảm trong nhiều năm, làm cho thực dân Pháp tổn thất nặng nề...

Lãnh binh Mai Lượng mất ngày 12-5-1890 tại căn cứ vùng rừng núi phía Nam Rào Nan, phần mộ được sơ táng ở Cao Mại (xã Cao Quảng), sau đó được cất táng về quê. Mộ của Lãnh binh Mai Lượng tại xã Quảng Sơn, thị xã Ba Đồn được Nhà nước cấp bằng Di tích lịch sử văn hoá theo Quyết định số 95/QĐ-DT ngày 24-1-1998.

Sau khi Lãnh binh Mai Lượng mất, nhân dân Cao Mại đã lập đền thờ để tri ân ông và nghĩa quân đã anh dũng hy sinh xương máu vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

Việc khánh thành Nhà bia tưởng niệm Lãnh binh Mai Lượng có ý nghĩa rất quan trọng, thể hiện truyền thống "Uống nước nhớ nguồn" của nhân dân Cao Quảng nói riêng và toàn tỉnh nói chung...

Văn Minh