(QBĐT) - Cách đây 70 năm về trước, quân và dân Minh Hóa cùng với quân dân cả nước đã đứng lên giành chính quyền, xóa bỏ chế độ áp bức bóc lột của thực dân phong kiến. Trải qua chặng đường dài lịch sử, Đảng bộ và nhân dân Minh Hóa đang từng bước đi lên, đưa quê hương sớm thoát nghèo nhanh và bền vững.

Từ cuối năm 1944 đầu năm 1945, tình hình cách mạng thế giới có nhiều chuyển biến. Ở trong nước, phát xít Nhật đảo chính hất cẳng Pháp. Tại Quảng Bình, ngày 9-3-1945, Nhật tấn công, Pháp nhanh chóng đầu hàng.

Tại Cơ Sa (vùng đất ở Minh Hóa trước đây), một tổ chức yêu nước tên là Phan Anh được thành lập nhằm tập trung các thanh niên yêu nước, rèn luyện quân sự và tuyên truyền phong trào cách mạng, kêu gọi nhân dân đứng lên chống giặc.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào cách mạng tại vùng Cơ Sa-Kim Linh ngày càng phát triển mạnh mẽ. Hàng trăm thanh niên trong huyện đã tham gia vào các đội cứu quốc, tập luyện vũ trang với các vũ khí thô sơ nhưng tinh thần hết sức hăng hái, phấn khởi.

Sau 70 năm giành chính quyền, bộ mặt huyện Minh Hóa ngày càng khởi sắc.

Khí thế cách mạng cả nước, cả tỉnh lên cao khiến bọn ngụy quyền từ tỉnh xuống cơ sở lo sợ, một số chánh tổng, lý trưởng bỏ việc, còn phát xít Nhật thì án binh bất động. Ngày 22-8-1945, Tuyên Hóa nhận lệnh tổng khởi nghĩa. Với sự giúp sức của quân, dân trong tỉnh, khoảng 2 ngày sau huyện cơ bản đã giành được chính quyền.

Đến ngày 24-8, Cơ Sa và Kim Linh nhận lệnh tổng khởi nghĩa. Ngay lập tức, thanh niên trong các đội tự vệ kêu gọi quần chúng ở Quy Đạt, Yên Đức, Tân Hợp, Tân Kiều, Thanh Long, Ba Nương... đứng lên sử dụng vũ khí đến bao vây tiêu diệt địch ở đồn Sạt. Nhân dân các xã Trung Hóa, Thượng Hóa phá đồn Eo Rào. Nhân dân ở Hóa Tiến, Hóa Thanh, Hóa Hợp, Dân Hóa đánh úp đồn La Trọng khiến giặc Pháp phải bỏ chạy qua Lào.

Dưới sự chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo Việt Minh, nhân dân khắp nơi trong huyện đã tập trung lại ở Quy Đạt để nghe phổ biến chương trình của Việt Minh, tin độc lập và tuyên bố xóa bỏ giai cấp thống trị. Ngay sau đó, đoàn đại diện cấp trên đã tập trung các chánh tổng, phó chánh tổng và yêu cầu họ giao nộp toàn bộ sổ sách, giấy tờ, ấn tín (con dấu).

Giành được chính quyền ở cấp tổng, quần chúng nhân dân các nơi dưới sự hỗ trợ của các đội tự vệ đi cướp chính quyền ở các thôn, xóm. Từ Quy Đạt, Ba Nương, Tân Kiều..., các lý trưởng đã nộp lại toàn bộ sổ sách cho cách mạng. Đến ngày 30-8-1945, cả hai tổng Kim Linh, Cơ Sa hoàn toàn giành được chính quyền.

Sau khi giành được chính quyền, Ủy ban Mặt trận Việt Minh huyện Tuyên Hóa thành lập chính quyền mới hai tổng Kim Linh và Cơ Sa đầu tháng 9-1945. Ở Kim Linh cử đồng chí Thái Xuân Du ở Cổ Liêm làm tổng trưởng phụ trách về chính quyền, ông Trương Quang Ngọc làm tổng trưởng Việt Minh. Ở tổng Cơ Sa cử ông Đinh Kinh làm tổng trưởng phụ trách chính quyền, ông Đinh Chướng làm tổng trưởng Việt Minh.

Ở cấp thôn thì chọn những người có giáo dục chính trị, bản lĩnh nhất được cử phụ trách chính quyền cấp thôn. Tháng 10-1945, trên địa bàn huyện đã thành lập các xã, các ủy ban lâm thời. Như vậy, cuộc khởi nghĩa lật đổ chính quyền cũ và xây dựng chính quyền cách mạng ở Minh Hóa cách đây 70 năm diễn ra triệt để, nhanh gọn và thắng lợi hoàn toàn.

Suốt 70 năm qua, Minh Hóa đã trải qua nhiều thăng trầm. Đến nay, tuy còn nhiều khó khăn, nhưng nền  kinh tế Minh Hóa luôn phát triển ổn định, tốc độ tăng trưởng khá cao (trung bình 9,6%/năm), cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng. Sản xuất nông nghiệp từng bước được chuyển đổi theo hướng hàng hoá. Kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội được quan tâm đầu tư bằng nhiều nguồn vốn, nhất là nguồn vốn 30a theo hướng: tập trung, chất lượng, hiệu quả, hướng tới tiêu chí xây dựng nông thôn mới và phát triển bền vững.

Văn hóa-xã hội có chuyển biến mạnh mẽ và đạt những thành tựu quan trọng, nhiều giá trị văn hóa được bảo tồn, phát triển. Mạng lưới trường lớp đã phủ khắp, khang trang, sạch đẹp, nhiều trường đạt chuẩn quốc gia. Đến nay, Minh Hóa cơ bản đã chấm dứt hoàn toàn tình trạng đói đứt bữa, đói giáp hạt, tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện bình quân giảm từ 7-9% mỗi năm (hiện chỉ còn trên 28%). Quốc phòng-an ninh, trật tự an toàn xã hội luôn được giữ vững...

Xuân Vương