(QBĐT) - Tôi gặp Hồ Kết (sinh năm 1988) tại hội thi tay nghề giỏi do Dự án Phát triển nông thôn bền vững vì người nghèo Quảng Bình và Công ty TNHH Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Vạn Xuân tổ chức tại Khu công nghiệp Tây bắc Đồng Hới. Chàng trai trẻ người Khùa bị tàn tật đã khiến nhiều người khâm phục khi xuất sắc giành giải nhất với mặt hàng mây tre đan tinh xảo.

Hồ Kết là con thứ tư trong gia đình có 8 anh chị em, trước đây sống du canh du cư khắp các cánh rừng nên thất học. Sau này, khi được Đảng và Nhà nước vận động định canh định cư, gia đình Hồ Kết về sống tại bản Ra Mai (xã Trọng Hóa). Nhà nghèo, đông anh em, lại thường xuyên phải theo cha mẹ lên nương rẫy kiếm cái ăn, nên Hồ Kết cũng như các anh em mình không có điều kiện đến trường.

Năm 18 tuổi, bất hạnh xảy đến với Hồ Kết. Trong một trận sốt rét rừng, Kết lên cơn co giật rồi bị ngã vào bếp lửa. Lúc đó cả gia đình đều đi làm, chỉ mình Kết ở nhà. Sau tai nạn, chân tay bị cháy co rút lại và Hồ Kết trở thành người tàn phế. Vượt qua nỗi buồn, dù không được khỏe mạnh, nhanh nhẹn như trai bản để đi rừng, nhưng Kết đã kiên trì tập luyện để đến được nương rẫy gần nhà, chăn nuôi lợn, gia cầm và cố gắng học chữ để không trở thành gánh nặng cho gia đình. Hồ Kết hồn nhiên “Em không viết được, chỉ đọc được vài chữ nhờ học lỏm từ các em. Từ khi sinh ra đến giờ, đây là lần đầu tiên trong cuộc đời em được rời bản làng về thành phố và được học hành bài bản, em mừng lắm. Trước đây xem các già làng đan lát những vật dụng trong nhà từ mây tre, em rất thích và cố làm theo nhưng cũng chỉ tập đan được những vật dụng đơn giản. Nhưng gần một tháng về đây học, được các bác nghệ nhân truyền dạy, em đã cố gắng hết sức mình để học đan. Giờ thì em đã có thể đan được nhiều loại mẫu hàng theo thiết kế của công ty, em vui cái bụng lắm!”

Hồ Kết cùng bộ sản phẩm đạt giải nhất của mình.

Nghệ nhân Hoàng Văn Lai đến từ làng nghề thủ công mỹ nghệ Hà Tây (Hà Nội), là giảng viên của lớp tập huấn cho biết: Hồ Kết là một chàng trai dân tộc sáng dạ, dù đôi tay của em không được lành lặn như mọi người, nhưng nếu biết phát huy đó sẽ là một đôi tay tài hoa của nghệ nhân. Không biết chữ nhưng em tiếp thu rất nhanh nội dung bài học và thể hiện được ý tưởng của thầy dạy trên từng sản phẩm mỹ nghệ. Em xứng đáng được trao giải nhất tại hội thi tay nghề giỏi lần này.

Sau gần một tháng được dự lớp tập huấn giảng viên nguồn nghề đan lát thủ công mây tre, Hồ Kết tâm sự: Bản Ra Mai của em còn nghèo, dân bản chưa có việc làm ổn định, nên em rất mong Dự án Phát triển nông thôn bền vững vì người nghèo và Công ty TNHH Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Vạn Xuân phối hợp đưa nghề mây tre đan về với bản làng em. Em tin với nguồn nguyên liệu sẵn có của núi rừng, ở bản lại có rất nhiều người đan lát giỏi, bà con cần cù chăm chỉ, nếu được chỉ dạy thêm mọi người sẽ làm được sản phẩm theo ý tưởng của các đơn hàng. Có việc làm, có thu nhập ổn định từ chính nghề truyền thống của mình là ước mơ của em và của cả dân bản, như vậy bản làng em sẽ ấm no. Người lớn không còn phải lo cái ăn từng bữa và trẻ nhỏ không còn phải thất học như em..

Khi tôi viết bài này thì nhận được điện thoại của Hồ Kết. Cười vang trong máy, Kết thông báo: “Em đã được Công ty TNHH Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Vạn Xuân mời về làm thợ chính của công ty. Năm mới này em có rất nhiều niềm vui, gia đình vừa mới được Đảng, Nhà nước quan tâm làm cho một ngôi nhà Đại đoàn kết khang trang; vợ em vừa mới sinh em bé và giờ em lại được công ty mời về thành phố làm việc. Em vừa nhận tháng lương đầu tiên. Mừng vì lần đầu tiền trong đời được nhận lương, nhưng mừng hơn là từ nay em có thể tham gia sản xuất những sản phẩm mây tre xuất khẩu để nay mai có thể mang về quê cho bà con dân bản học tập và làm theo. Em sẽ cố gắng làm thật tốt để còn có cơ hội phát triển nghề truyền thống của bản mình!".

Ước mơ của Hồ Kêt có lẽ cũng là ước mơ của nhiều người. Hy vọng rằng với sự quan tâm hỗ trợ của các cơ quan chức năng, sự năng động của doanh nghiệp và tinh thần phấn đấu học hỏi của những người như Hồ Kết, những mặt hàng mây tre thủ công truyền thống của các bản làng dân tộc dọc dải Trường Sơn sẽ được khơi dậy, kết nối với thị trường trong và ngoài nước, góp phần mang lại ấm no cho bà con.

Nội Hà