(QBĐT) - Năm 2016 theo âm lịch là năm Bính Thân, có biểu tượng là con khỉ. Khỉ là loài động vật thông minh và rất gần gũi với con người, chúng biết suy nghĩ, biểu lộ tình cảm...  

Khỉ sống ở trong rừng, ở theo đàn, ăn trái cây, có 4 chân và đi lại gần giống như người. Theo những nghiên cứu khoa học, từ vượn tiến hóa thành vượn người và cao hơn, thành người, cho nên người ta coi loài khỉ là tổ tiên của loài người. Ở tỉnh ta, khỉ có nhiều ở Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng với rất nhiều loài và có 6 loài quý hiếm, được ghi vào Sách đỏ Thế giới và Sách đỏ Việt Nam. Khỉ là loài vật rất hay bắt chước và làm theo người rất giỏi nên được người huấn luyện để làm xiếc.

Trong dân gian, sự tích của con khỉ như sau:

Ngày xưa có một cô gái nghèo đi ở cho một nhà trưởng giả. Cô gái phải làm việc quần quật suốt ngày và còn bị chủ nhà đánh đập làm cô bị quắt lại và xấu xí.

Một hôm, nhà trưởng giả có giỗ, cỗ bàn linh đình, khách khứa rất đông, cô phải đi gánh nước liên tục. Lần gánh nước thứ 10, cô mệt quá, ngồi nghỉ và thấy tủi thân, ôm mặt khóc. Đức Phật hiện lên dưới dạng một ông già, dáng điệu mệt mỏi, đói khát đến xin ăn, xin uống. Cô gái múc nước mời cụ uống và chạy về nhà lấy phần cơm của mình mời cụ ăn. Ông cụ thấy cô gái tốt bụng nên bảo cô xuống giếng lấy các bông hoa trắng lên ngửi. Cô gái nghe lời cụ, ngửi hoa trắng và trở nên trắng đẹp lạ thường.

Cô về nhà, họ hàng nhà trưởng giả nghe cô gái kể chuyện nên ai cũng muốn được may mắn nên kéo nhau ra giếng, đem theo rượu thịt mời cụ già ăn uống, ông cụ cũng khuyên họ như vậy. Nhưng do lòng tham, họ chỉ lấy các bông hoa đỏ và sau đó trở nên xấu xí, mặt mũi nhăn nheo, người quắt lại, lông lá mọc đầy người và sau lưng mọc một cái đuôi nữa. Những người đi gánh nước thấy vậy thì hoảng hồn và xông vào đánh đuổi họ. Cả nhà trưởng giả bỏ chạy vào rừng núi, không dám trở về nhà và ở lại trên rừng ăn hoa quả nuôi thân. Họ đi lom khom, áo quần rách nát trông thật thiểu não nhưng vẫn còn luyến tiếc của cải, đêm đêm trở về nhà, ngồi trước cửa kêu léo nhéo đến khuya, gần sáng mới trở về rừng.

Biết vậy, cô gái và mọi người sợ quá đêm đóng chặt cửa và tìm cách đuổi đi. Họ bôi mắm tôm vào khung cửa và nung nóng các lưỡi cày đặt trước sân, trước cổng. Một đêm nọ, cả nhà trưởng giả lại mò về theo lệ thường, đánh đu vào các song cửa, nhưng lần này,  bị mắm tôm dây đầy tay, đầy người rất hôi hám, nên ra ngồi trước sân, trước cửa, ngồi xuống trên lưỡi cày nung nóng thì rất kinh sợ, cả nhà trưởng giả vội vàng bỏ chạy về rừng, không dám quay trở lại nữa.

Ở huyện Tuyên Hóa có câu chuyện một chú khỉ bị thương, một bà cụ đem về nhà băng bó vết thương và đặt tên cho nó là cu Ngãi. Sau khi lành vết thương, bà đem nó trở về rừng, nó không muốn về, ôm chặt chân bà như van xin được ở lại với bà. Khỉ được bà cho ở lại, nó thường giúp đỡ bà, thông minh, chào đón khách vào nhà... Sau khi bà mất, nó buồn lắm, đêm đêm cứ rú lên như khóc và bỏ ăn bỏ uống. Một thời gian, chú khỉ chết trong tư thế ôm chặt bình vôi mà bà cụ vẫn thường dùng.

Khỉ thật là con vật thông minh, gần gũi con người, có tình cảm với con người và có nhiều biệt tài, rất quý. Năm 2016 - năm Bính Thân sẽ là năm rất tốt cho chúng ta.

Ngọc Hiên Hiên
(Sưu tầm và biên soạn)