(QBĐT) - Trong đời sống vợ chồng, con cái là mục đích tối thượng của hôn nhân, là tài sản quý giá nhất gắn kết bền vững hạnh phúc gia đình. Thế nhưng, không phải ai cũng may mắn có được hạnh phúc đó, bởi ngày nay, có quá nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh và hiếm muộn.

Thời gian gần đây, khi xã hội phát triển và điều kiện sống tốt hơn, tình trạng vô sinh trở nên phổ biến với tỷ lệ ngày càng gia tăng. Đây là một xu hướng đáng báo động vì không những ảnh hưởng đến việc tăng dân số tự nhiên mà còn thiệt thòi cho các cặp vợ chồng, đặc biệt là phụ nữ trong việc thực hiện thiên chức làm mẹ và duy trì nòi giống.

Theo nghiên cứu của Bệnh viện Phụ sản Trung ương và Đại học Y Hà Nội tiến hành trên 14.300 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ (15-49) ở 8 tỉnh đại diện cho 8 vùng sinh thái ở nước ta, tỷ lệ vô sinh của các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ là 7,7%, trong đó vô sinh nguyên phát là 3,9% và vô sinh thứ phát là 3,8%. Ở tỉnh ta, mặc dù chưa có những thống kê chính thức về các cặp vô sinh, hiếm muộn, nhưng nhìn từ thực tế cho thấy, tình trạng các cặp vợ chồng gặp nhiều khó khăn về đường con cái đang có xu hướng ngày càng tăng cao.

Theo số liệu thống kê từ Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS) tỉnh, năm 2016, có 160/3.993 lượt người đến khám và tư vấn về vô sinh và hiếm muộn. Trong 9 tháng đầu năm 2017, con số này đã tăng lên khoảng 200/4.167 lượt. Tuy nhiên, số liệu có thể lớn hơn vì nhiều trường hợp đã đi khám các phòng khám tư nhân hoặc đi thẳng đến bệnh viện tuyến tỉnh và trung ương.

Bác sĩ Phan Thanh Phong, Phó Giám đốc Trung tâm chăm sóc SKSS tỉnh cho biết, nguyên nhân dẫn đến vô sinh nguyên phát là do buồng trứng đa nang, tinh trùng nam yếu hoặc chết, lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều lần trong tháng gây rối loạn kinh nguyệt... Nguyên nhân dẫn đến vô sinh thứ phát là do các bệnh viêm nhiễm qua đường sinh sản, các bệnh do phá thai ở vị thành niên và thanh niên nên làm cho màng tử cung mỏng, không có chỗ cho trứng làm tổ. Trong cuộc sống hiện đại, phụ nữ lập gia đình muộn, nhưng lại trì hoãn có con, lâu dần cũng dẫn đến gia tăng tỷ lệ hiếm muộn. Bên cạnh đó, dung nạp thực phẩm nhiễm hóa chất, hút thuốc, uống rượu bia nhiều, ít vận động cũng ảnh hưởng đến chất lượng tinh dịch của nam giới, từ đó dẫn đến vô sinh, hiếm muộn...

Bác sĩ tư vấn về sức khỏe sinh sản cho bệnh nhân tại Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh.

Chị N.T. H (Bắc Lý, TP. Đồng Hới) đã có con nhưng vì ngại nuôi con nhỏ nên chị kế hoạch bằng các biện pháp tránh thai. Sau 10 năm, khi con trai đã lớn, chị quyết định sinh con thứ 2 nhưng chờ mãi không thấy, khi đi khám thì được bác sĩ chẩn đoán có thể buồng trứng của chị đang “ngủ quên”. Đến nay, con trai đầu của chị đã 22 tuổi, nhưng chị vẫn chưa có con trở lại. Đây là một trong các trường hợp vô sinh thứ phát.

Còn chị T.T.X.Q (TP. Đồng Lê, Tuyên Hóa) đã lấy chồng được 5 năm, công việc của cả hai vợ chồng đều ổn định, nhưng họ vẫn đang mong ngóng đứa con. Mặc dù đã đi khám và chữa trị nhiều nơi, nhưng họ vẫn chưa thấy tin vui. Vì áp lực từ chồng và gia đình chồng nên tâm lý của chị luôn căng thẳng và mệt mỏi. Đó cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến vợ chồng chị bị hiếm muộn.

Tại buổi làm việc của Tổng cục DS - KHHGĐ với Ban chỉ đạo công tác DS-KHHGĐ tỉnh ta về kết quả thực hiện công tác DS-KHHGĐ năm 2016 và 8 tháng năm 2017, một số đại biểu đã có ý kiến về việc cần quan tâm đến vấn đề vô sinh, hiếm muộn bởi số cặp vợ chồng bị vô sinh, hiếm muộn ngày càng cao, liên quan và ảnh hưởng đến chất lượng dân số hiện nay. Các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể cần vào cuộc để tuyên truyền cho giới trẻ về lối sống lành mạnh, tránh xa các thực phẩm bẩn, kiểm tra sức khỏe sinh sản định kỳ, tuyên truyền các tác hại của việc tình dục không an toàn, nạo phá thai không an toàn... nhằm giảm bớt tình trạng vô sinh, hiếm muộn hiện nay.

Theo bác sĩ Phan Thanh Phong, nguyên nhân hàng đầu của vô sinh, hiếm muộn chính là do nạo phá thai không an toàn, tình dục không an toàn gây ra viêm nhiễm đường sinh dục làm tắc vòi tử cung. Trong 9 tháng đầu năm 2017, Trung tâm chăm sóc SKSS tỉnh tiếp nhận 747 ca nạo phá thai thì đã có hơn 70 ca là các em ở độ tuổi vị thành niên và thanh niên (18 đến 24 tuổi). Đây là con số đáng báo động, các bậc phụ huynh không nên lơ là trong việc tư vấn về vấn đề sức khỏe sinh sản, tình dục an toàn cho các con của mình.

Để phòng ngừa và giảm nguy cơ vô sinh, hiếm muộn, các chuyên gia đầu ngành khuyên các cặp vợ chồng nên thực hiện lối sống chung thủy một vợ một chồng để tránh lây nhiễm vi khuẩn gây bệnh xã hội, bệnh phụ khoa ảnh hưởng đến sinh sản, không nạo hút thai nhiều lần, tránh căng thẳng thường xuyên vì stress là nguyên nhân dẫn đến rối loạn nội tiết tố, gây khó thụ thai; cần kiểm tra phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh dễ gây vô sinh, như: tắc vòi trứng, nhiễm khuẩn sinh dục, viêm tử cung; tránh các thói quen có hại, như: uống rượu, hút thuốc, thụt rửa âm đạo liên tục...

Thanh Hoa