(QBĐT) - Nguyễn Hữu Long (SN 1994) là sinh viên duy nhất trong 15 gương mặt nổi bật cả nước được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường trao tặng Giải thưởng Môi trường Việt Nam năm 2017. Dường như những dự định ước mơ của Nguyễn Hữu Long vẫn chưa dừng lại ở đó. Dáng vẻ nhanh nhẹn, hoạt bát, Long luôn bận rộn với những dự định trở thành một người truyền cảm hứng bảo vệ môi trường, tăng trưởng xanh trong cộng đồng.

“Thủ lĩnh” của nhiều dự án môi trường

Tôi quen biết Long khi Long là một thành viên đồng sáng lập và là Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Khởi nghiệp đầu tiên ở Quảng Bình. Thời điểm đó, Long mới chỉ là một sinh viên khoa Môi trường, Trường đại học Khoa học Huế. Trong những cuộc gặp gỡ, chuyện trò đó, Long bộc bạch đang nung nấu những ý tưởng, dự định khá táo bạo về ước mơ thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp xanh, kiến tạo xanh trong giới trẻ.

Đề án “Thủ lĩnh xanh” của Nguyễn Hữu Long (thứ 2 từ phải sang) nhận giải nhì cuộc thi xây dựng ý tưởng, đề án thanh niên chung tay bảo vệ môi trường do Trung ương Đoàn phát động.

Rồi bất ngờ, giữa năm vừa rồi, tôi nhận được tin Long được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trưởng trao tặng Giải thưởng Môi trường Việt Nam năm 2017 vì đã có thành tích xuất sắc trong sự nghiệp bảo vệ môi trường của Việt Nam giai đoạn 2014-2016.

Và mới đây, Long cùng Câu lạc bộ Khởi nghiệp Quảng Bình tiếp tục nhận được giải Nhì với đề án “Thủ lĩnh xanh” tại cuộc thi xây dựng ý tưởng, đề án thanh niên chung tay bảo vệ môi trường do Trung ương Đoàn phát động.

Thế nhưng, không phải đến bây giờ những gì Long đang dự định, ấp ủ mới phát lộ. Từ khi còn là sinh viên ngồi trên ghế giảng đường đại học, Long đã được biết đến là ‘thủ lĩnh” của nhiều dự án môi trường có ý nghĩa đối với cộng đồng. Những hoạt động, đề án đó đã được ghi nhận và mang về cho Long nhiều giải thưởng lớn.

Năm 2015, khi còn là sinh viên năm thứ 2, vượt qua hơn 470 dự án trong cả nước với gần 1.500 sinh viên dự thi, dự án “Mang SODIS đến vùng cao” của Long đã được chọn vào top 6 dự án xuất sắc nhất cuộc thi “Ý tưởng sáng tạo mùa hè nước 2015” của Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam phối hợp với Cục quản lý nước (Bộ Tài nguyên và Môi Trường) tổ chức. Sau khi đạt giải, dự án được cấp 50 triệu đồng kinh phí để thực hiện.

Trong chiến dịch tình nguyện hè năm 2015, Long cùng với những sinh viên của Khoa Môi trường (Đại học Khoa học Huế) đã khởi động dự án “Mang SODIS đến vùng cao”. Qua hơn 2 tháng triển khai, dự án của Long đã giúp cho hơn 1.000 người dân ở xã Nhâm (huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế) tiếp cận và sử dụng nước uống bằng phương pháp khử trùng vi sinh vật trong nước bằng ánh sáng mặt trời-SODIS.

Dự án còn góp phần thúc đẩy, nâng cao nhận thức về tài nguyên nước, vệ sinh môi trường cho thanh niên, học sinh và người dân tại các vùng nông thôn, miền núi. Dự án này sau đó đã được nhân rộng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế, các tỉnh miền Trung-Tây Nguyên và trong cả nước trên cơ sở hoạt động của liên minh “Thủ lĩnh trẻ vì tài nguyên nước Việt Nam”.

Sinh ra ở vùng quê thường xuyên bị ngập lụt huyện Quảng Ninh, ám ảnh bởi những thiệt hại nặng nề do thiên tai, năm 2016, Long tiếp tục thực hiện dự án  “Ứng dụng GIS xây dựng bản đồ ngập lụt cho huyện Quảng Ninh (Quảng Bình)”.

Đây là cũng chính là đề tài khóa luận tốt nghiệp của Long đang thực hiện. Trên cơ sở trận lũ lịch sử năm 2010 ở huyện Quảng Ninh, Long đã xây dựng bản đồ các địa phương bị ngập lụt, đưa ra kịch bản các giải pháp dự báo nhằm giúp cho chính quyền các địa phương và người dân ứng phó, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Long kể, đây là đề tài mà Long tâm đắc nhất, bởi những kiến thức tiếp thu được trong nhà trường đã được Long mang về ứng dụng trong cuộc sống, góp chút công sức nhỏ bé của mình giúp người dân quê hương hạn chế thiệt hại trước sự biến đổi khó lường của thiên nhiên.

Đề tài chẳng những mang lại cho Long điểm số cao nhất trong toàn khóa học, mà còn vinh dự hơn, đề tài đã được trao giải ba giải “Sáng tạo xanh lần thứ nhất” năm 2016 của Trung ương Đoàn và Tổng cục Môi trường.

Khởi nghiệp xanh

Tốt nghiệp đại học tháng 7-2017, nhưng từ tháng 10-2016, Long đã mạnh dạn đứng ra thành lập Công ty TNHH Khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam. Long chia sẻ: “Đó chỉ là một cách để hiện thực hóa những dự định, kế hoạch về các hoạt động giáo dục và truyền thông bảo vệ môi trường”. “Liệu có liều lĩnh quá hay không?”, tôi hỏi.

Long cười và bảo: “Mọi thành quả đều bắt nguồn từ việc xây dựng mục tiêu và lên các kế hoạch thật cẩn thận. Thành lập công ty chỉ là một sự hợp pháp hóa để chúng em có điều kiện hoạt động và liên kết với một số đơn vị để hoạt động mà thôi.

Thực chất Công ty là nơi tập hợp các bạn trẻ đến để cùng nhau thực hiện các hoạt động xã hội vì môi trường, vì cộng đồng. Công ty hoạt động theo hình thức của một doanh nghiệp xã hội, không vì mục tiêu lợi nhuận, mà chủ yếu hướng đến cộng đồng. Công ty sẽ tập trung vào mảng giáo dục, truyền thông về môi trường và vì mục tiêu bảo vệ môi trường.

Chương trình sáng kiến “Thủ lĩnh xanh” của Long được triển khai tại Trường THPT Đào Duy Từ.

Qua đó, Công ty thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp xanh trong giới trẻ, người dân và doanh nghiệp, cung cấp các dịch vụ khởi nghiệp xanh, góp phần thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu của Chính phủ”.

Long tin tưởng những hoạt động, dự án vì môi trường của mình tuy nhỏ nhưng sẽ góp phần mang lại sự chuyển biến trong nhận thức của cộng đồng và giới trẻ. Hơn ai hết, Long nhận thức được rằng môi trường đang bị ô nhiễm nghiêm trọng và cuộc sống đang từng ngày bị đe dọa.

“Vì vậy, với sứ mệnh và hoài bão, tuổi trẻ phải có nhận thức đúng đắn về việc bảo vệ môi trường.  Mọi thứ nên bắt đầu từ chính những người trẻ và em đã lấy tinh thần đó để khởi xướng cho dự án sáng kiến “Thủ lĩnh xanh”, Long kể.

Mục tiêu của dự án là nhằm thúc đẩy tính tiên phong trong giới trẻ sống xanh, sống đẹp kết hợp với các hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu trong thời đại 4.0. Để thực hiện dự án này, Long và các bạn trẻ (trong Câu lạc bộ Khởi nghiệp Quảng Bình và Công ty của mình) đã chủ động liên hệ với một số trường học trên địa bàn tổ chức các buổi truyền thông giáo dục nhận thức về môi trường, cung cấp các kiến thức kỹ năng về khởi nghiệp xanh.

Chỉ trong một thời gian ngắn, dự án đã giúp cho hàng ngàn đoàn viên học sinh, sinh viên tại 10 điểm trường trên địa bàn tỉnh Quảng Bình phát triển kỹ năng lãnh đạo kết hợp với kỹ năng sống xanh, sống khỏe. Đây cũng là dự án đã đạt giải nhì trong Cuộc thi “Xây dựng ý tưởng, đề án thanh niên chung tay bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu năm 2017” do Trung ương Đoàn phát động.

“Đó mới chỉ là thành quả bước đầu. Đạt giải thưởng đương nhiên là em rất mừng, nó trước hết là động lực tiếp sức cho em thực hiện các kế hoạch tiếp theo. Tuy nhiên, điều khiến em thực sự cảm thấy việc làm của mình có ý nghĩa hơn cả chính là sự đón nhận hào hứng và nhiệt tình, sự thay đổi nhận thức của các bạn trẻ khi được thụ hưởng từ những dự án này.

Hơn ai hết, chúng em mong muốn qua những dự án này sẽ “kích hoạt” được ước mơ xanh trong các bạn trẻ. Bởi khi nhận thức và cách ứng xử của mỗi một cá nhân trong cộng đồng về việc bảo vệ môi trường thay đổi tích cực hơn, thì môi trường sống chúng ta sẽ được bảo vệ”, Long chia sẻ.

Dương Công Hợp