(QBĐT) - Qua thanh tra việc thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về  lĩnh vực đất đai, mới đây, Đoàn thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) đã phát hiện nhiều sai phạm cần được chấn chỉnh, xử lý kịp thời tại huyện Quảng Ninh.

Cụ thể, qua thanh tra việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn huyện Quảng ninh cho thấy: Không có văn bản thông báo cho người dân biết để đăng ký nhu cầu sử dụng đất và chuyển mục đích sử dụng đất trong quá trình lập hoặc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Cùng với đó, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện sau khi được phê duyệt chưa được niêm yết công khai tại trụ sở UBND xã theo quy định.

Hồ sơ về lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất lưu tại 8/15 xã, thị trấn được kiểm tra không có biên bản họp lấy ý kiến của người dân về phương án quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất...Trách nhiệm để xảy ra các sai phạm trên thuộc về Trưởng phòng TN-MT, Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND các xã có sai phạm; đồng thời Phó Chủ tịch phụ trách lĩnh vực và Chủ tịch UBND huyện cũng liên đới chịu trách nhiệm trong thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước.

UBND xã Võ Ninh cho nhiều hộ gia đình thuê đất để làm quán kinh doanh không đúng quy định.

Đối với việc thực hiện cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, đoàn thanh tra phát hiện nội dung dự án thuê đất của các hộ chưa thể hiện chi tiết nhu cầu sử dụng đất để làm cơ sở cho việc thẩm định. Và khi tiến hành thẩm định, chưa làm rõ nhu cầu sử dụng đất theo từng mục đích nên xác định loại đất cho thuê chưa phù hợp với dự án. Bên cạnh đó, tính hợp lý trong sử dụng đất theo từng mục đích của dự án đã thực hiện không đúng quy định của Luật Đất đai năm 2013.

Đáng nói, tuy không có trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm được phê duyệt, song địa phương vẫn cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp trong cùng thửa đất ở (đất vườn ao) sang đất ở; đất nông nghiệp sang đất ở.

Các quy định của pháp luật không yêu cầu người dân phải nộp thêm đơn xin đăng ký biến động đất đai khi chuyển mục đích sử dụng đất, song cơ quan chức năng vẫn bắt buộc người dân phải nộp thêm đơn này.Trách nhiệm để xảy ra các sai phạm trên thuộc về Trư­ởng phòng TN-MT và công chức của Phòng đư­ợc giao thực hiện nhiệm vụ; Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực cũng liên đới chịu trách nhiệm.

Trong việc tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ): Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất (QSDĐ) đã thực hiện không đúng quy định tại khoản 1 Điều 9 của Quy định ban hành kèm theo Quyết định số 20/2014/QĐ-UBND, ngày 5-9-2014 của UBND tỉnh khi đã thực hiện trả trực tiếp kết quả cho tổ chức, cá nhân; UBND thị trấn Quán Hàu và xã Trường Xuân có mở sổ theo dõi nhưng không ghi đầy đủ thông tin trong sổ theo dõi việc tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả; UBND các xã: Duy Ninh, Hải Ninh, Tân Ninh, Vạn Ninh, Vĩnh Ninh không mở sổ theo dõi việc tiếp nhận và trả hồ sơ; không lập phiếu tiếp nhận nhận hồ sơ cho người thực hiện thủ tục hành chính việc làm này đã không thực hiện không đúng quy định tại Điều 6 của Quy định ban hành kèm theo Quyết định số 20/2014/QĐ-UBND.

Trách nhiệm để xảy ra các sai phạm này thuộc về cán bộ nghiệp vụ được giao thực hiện nhiệm vụ, Giám đốc Văn phòng Đăng ký QSDĐ, cán bộ tiếp nhận tại Bộ phận một cửa, công chức địa chính và Chủ tịch UBND các xã nói trên.

Trong tiếp nhận hồ sơ cấp GCNQSDĐ lần đầu yêu cầu nộp thừa thành phần hồ sơ và thực hiện thừa các bước thủ tục như: Tờ khai mốc thời gian sử dụng đất; tờ trình của UBND xã xác nhận về hạn mức đất ở; chưa chứng nhận quyền sở hữu tài sản nhưng vẫn lập biên bản xác định nhà ở, công trình xây dựng trên đất, sơ đồ nhà ở các công trình xây dựng trên đất.

Việc yêu cầu bổ sung các thành phần hồ sơ không cần thiết như: Sổ hộ khẩu phôtô công chứng, chứng minh thư nhân dân phôtô công chứng... đã thực hiện không đúng quy định tại khoản 1 Điều 8 của Thông tư số 24/TT-BTNMT, ngày 19-5-2014 của Bộ TN-MT.  

 Về hồ sơ cấp đổi GCNQSDĐ do nhận chuyển nhượng, tặng cho QSDĐ, Văn phòng đăng ký QSDĐ huyện thực hiện lập biên bản về việc thẩm định giá trị mua bán, tặng cho, chuyển nhượng QSDĐ gắn với công trình xây dựng trên đất; Biên bản thẩm định tặng cho, chuyển nhượng QSDĐ… việc này đã đặt thêm thủ tục hành chính và thực hiện không đúng quy định tại khoản 2 Điều 79 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, ngày 15-5-2014 của Chính phủ.

Đối với các trường hợp diện tích thửa đất giảm hoặc tăng, nhưng ranh giới thửa đất ổn định khi thực hiện các thủ tục về cấp đổi, chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế sử dụng đất vẫn yêu cầu lấy phiếu ý kiến khu dân cư, xét điều kiện cấp giấy là đặt thêm thủ tục hành chính và thực hiện không đúng quy định tại khoản 3 Điều 76 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP.

Đáng chú ý, có 19 trường hợp người nhận chuyển nhượng QSDĐ và tài sản trên đất đã nộp thuế thu nhập và lệ phí trước bạ đối với tài sản đã nhận chuyển nhượng nhưng không được xác nhận quyền sở hữu tài sản khi cấp giấy chứng nhận, việc này đã thực hiện không đúng quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 31 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP;  không thu hồi giấy chứng nhận đã cấp của 4 trường hợp bị thu hồi toàn bộ thửa đất vào năm 1998 và đã được chi trả bồi thường đầy đủ để xây dựng công trình cầu Quán Hàu, việc này đã thực hiện không đúng quy định tại điểm a khoản 2 Điều 106 của Luật Đất đai năm 2013.

Trách nhiệm để xảy ra các sai phạm trên thuộc về cán bộ nghiệp vụ, Giám đốc Văn phòng đăng ký QSDĐ, Trưởng phòng TN-MT, công chức địa chính, Chủ tịch và Phó Chủ tịch phụ trách lĩnh vực UBND các xã, thị trấn. Đồng thời Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực cũng liên đới chịu trách nhiệm.

Về chấp hành thời gian thực hiện thủ tục hành chính ở Văn Phòng đăng ký QSDĐ và Phòng TN-MT vượt quá quy định đối với các thủ tục: Cấp GCNQSDĐ lần đầu, cấp giấy chứng nhận do tặng cho, chuyển nhượng, thừa kế, tách thửa, hợp thửa ...Cá biệt có trường hợp kéo dài trên 3 tháng. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc Văn phòng Đăng ký QSDĐ, Trưởng phòng TN-MT, công chức, viên chức tại Phòng TN-MT và Văn phòng đăng ký QSDĐ được giao thực hiện nhiệm vụ.

Trong thực hiện cấp đổi GCNQSDĐ theo Dự án xây dựng và hoàn thiện cơ sỡ dữ liệu địa chính, các tổ chức tín dụng không phối hợp với Văn phòng đăng ký QSDĐ để thực hiện trao tay ba giấy chứng nhận được cấp đổi theo Dự án xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu, đang có thế chấp tại ngân hàng làm tồn đọng giấy chứng nhận đã cấp đổi tại Văn phòng đăng ký QSDĐ huyện.

Việc này đã thực hiện không đúng quy định tại khoản 4 và khoản 5 Điều 76 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP. Trách nhiệm chính thuộc về các tổ chức tín dụng đang giữ giấy chứng nhận đã thế chấp khi vay vốn, đồng thời Giám đốc Văn phòng Đăng ký QSDĐ huyện, Trưởng Phòng TN-MT cũng liên đới chịu trách nhiệm trong đôn đốc xử lý.

Đối với việc cập nhật, chỉnh lý biến động hồ sơ địa chính: Huyện không thực hiện đúng quy định tại điểm b khoản 2 Điều 27 của Thông tư số 24/TT-BTNMT khi không gửi thông báo chỉnh lý biến động đến các xã, thị trấn; thực hiện không đúng quy định tại điểm d khoản 3 Điều 28 của Thông tư số 24/TT-BTNMT khi không thực hiện kiểm tra, hướng dẫn cập nhật, chỉnh lý biến động hồ sơ địa chính của công chức địa chính cấp xã; thực hiện không đúng quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 30 của Thông tư số 24/TT-BTNMT khi để hồ sơ thực hiện các quyền của người sử dụng đất lưu trữ tại Văn phòng đăng ký QSDĐ  huyện còn lưu trữ lẫn lộn, thiếu khoa học giữa các loại hồ sơ gây khó khăn cho công tác thanh kiểm tra và bảo quản hồ sơ địa chính.

Việc tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả khi cấp GCNQSDĐ tại huyện có nhiều sai phạm.

Đặc biệt, thực hiện không đúng quy định tại khoản 5 Điều 6 Thông tư số 24/TT-BTNMT, nên việc lưu giữ hồ sơđịa chính tại các xã không đầy đủ, nhưng không báo cáo và đề nghị sao lại đầy đủ để phục vụ công tác quản lý tại các xã Duy Ninh, Hải Ninh, Tân Ninh, Trường Xuân, Vạn Ninh, Vĩnh Ninh, Võ Ninh và thị trấn Quán Hàu; không thực hiện việc cập nhật, chỉnh lý biến động các loại hồ sơ địa chínhtheo quy định (năm 2017 chỉ có xã Trường Xuân và Hải Ninh mới thực hiện cập nhật, chỉnh lý này).

Trách nhiệm để xảy ra sai phạm trên thuộc về công chức địa chính, Chủ tịch UBND các xã, thị trấn, Giám đốc và các viên chức được giao thực hiện nhiệm vụ của Văn phòng đăng ký QSDĐ. Đồng thời, Trưởng phòng TN-MT cũng liên đới chịu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước.

Trong quản lý sử dụng đất công ích thực hiện không đúng quy định tại khoản 3 Điều 132 Luật Đất đai năm 2013 khi không xây dựng phương án và thực hiện đấu giá thuê sử dụng đất công ích (đất 5%) tại các xã: Trường Xuân, Vạn Ninh, Vĩnh Ninh, Võ Ninh. UBND xã Trường Xuân, Vạn Ninh, Hải Ninh thực hiện không đúng thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều 59 Luật Đất đai năm 2013 khi cho thuê đất để kinh doanh, buôn bán... đối với 32 trường hợp, với diện tích 13.363,6 m2...Trách nhiệm thuộc về công chức địa chính, kế toán ngân sách xã, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND phụ trách lĩnh vực các xã nêu trên.

Từ kết quả thanh tra nêu trên, Sở TN-MT đã có những kiến nghị, yêu cầu cụ thể đối với UBND huyện, Phòng TN-MT, Văn phòng đăng ký QSDĐ (nay là Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai), Bộ phận một cửa của huyện Quảng Ninh, UBND các xã có sai phạm khắc phục ngay các sai phạm mà kết luận thanh tra đã nêu. Mặt khác, tổ chức kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm của công chức địa chính, Phó Chủ tịch phụ trách lĩnh vực và Chủ tịch UBND các xã; các viên chức, Phó Giám đốc, Giám đốc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện đã để xảy ra các sai phạm, khuyết điểm.

Bùi Thành