.

Tình trạng vi phạm trong cải tạo đất nông nghiệp kết hợp tận thu đất: Xử lý nghiêm, tránh tái phạm

Thứ Sáu, 14/04/2017, 08:21 [GMT+7]

(QBĐT) - Thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh về việc kiểm tra, rà soát công tác cấp quyền cải tạo và tận thu đất nông nghiệp của gia đình, cá nhân đã được UBND tỉnh ủy quyền cho UBND huyện, thị xã, thành phố cấp phép trong thời gian qua, Sở Tài nguyên- Môi trường đã kịp thời phối hợp với các đơn vị chức năng tiến hành kiểm tra các điểm mỏ đã được cấp phép. Qua công tác kiểm tra đã kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm và kiến nghị chấn chỉnh các vi phạm.

Qua phối hợp với Phòng Tài nguyên-Môi trường các huyện Lệ Thủy, Quảng Ninh, Bố Trạch, Quảng Trạch, UBND các xã có liên quan, Sở Tài nguyên – Môi trường đã lập các đoàn để tiến hành kiểm tra 55 điểm mỏ đã được UBND các huyện cấp phép cải tạo mặt bằng kết hợp tận thu đất san lấp cho 55 hộ gia đình, với tổng diện tích 67,64 ha và đã phát hiện các vi phạm cụ thể như sau:

Hộ bà Nguyễn Thị Hảo ở xã Sơn Thủy (Lệ Thủy) khai thác quá độ sâu cho phép đã tạo thành hồ nước không thể trồng cây được.
Hộ bà Nguyễn Thị Hảo ở xã Sơn Thủy (Lệ Thủy) khai thác quá độ sâu cho phép đã tạo thành hồ nước không thể trồng cây được.

Tại huyện Lệ Thủy, đoàn kiểm tra phát hiện một hộ gia đình ở xã Sơn Thủy khai thác quá độ sâu cho phép đã tạo hố sâu có đọng nước không thể trồng cây được. Tại huyện Quảng Trạch, đoàn phát hiện nhiều hộ gia đình ở xã Quảng Châu, Quảng Lưu và Quảng Thanh lợi dụng việc cải tạo mặt bằng để khai thác đất, sét trái phép, trong đó có hộ dân đã bán cho nhà máy sản xuất gạch.

Đặc biệt, đoàn kiểm tra phát hiện có hai hộ gia đình ở xã Quảng Tiến cải tạo mặt bằng có tận thu đất san lấp tại khu vực có điểm tọa độ cấp Nhà nước, mà theo quy định về quản lý, sử dụng và bảo vệ các công trình xây dựng đo đạc theo Thông tư số 49/2015/TT-BTNMT thì vị trí này phải được bảo vệ, không được làm biến dạng địa hình. Việc UBND huyện Quảng Trạch cho phép cải tạo mặt bằng tại khu vực này là vi phạm nghiêm trọng quy định tại Thông tư số 49/2015/TT-BTNMT.

Qua kiểm tra tại huyện Bố Trạch, đoàn phát hiện 2 hộ gia đình khai thác đất ngoài phạm vi cho phép và một hộ cải tạo mặt bằng vi phạm đường dân sinh. Tại huyện Quảng Ninh, phát hiện 12 hộ chưa hoàn thành việc san gạt mặt bằng theo quy định. Đặc biệt, UBND huyện Quảng Ninh đã cho phép 2 trường hợp ở xã Gia Ninh và Vĩnh Ninh cải tạo mặt bằng có tận thu đất san lấp không đúng thẩm quyền.

Cụ thể, theo công văn số 894/UBND-TNMT, ngày 13-6-2016 thì UBND tỉnh chỉ ủy quyền cho UBND huyện cho phép cải tạo mặt bằng đất nông nghiệp đã giao cho hộ gia đình, cá nhân kết hợp tận thu đất san lấp công trình. Tuy nhiên, phần đất mà 2 trường hợp này san lấp, tận thu tại thuộc quyền UBND xã Gia Ninh và Vĩnh Ninh quản lý. Vì vậy, UBND huyện Quảng Ninh đã cấp phép cho 2 trường hợp này vượt thẩm quyền cho phép.

Cũng qua công tác kiểm tra, đoàn kiểm tra cũng phát hiện việc lập hồ sơ xin cấp phép còn quá sơ sài và không thống nhất giữa hồ sơ do đơn vị tư vấn lập và kết quả thẩm định của UBND huyện (báo cáo thuyết minh, bản vẽ mặt bằng, xác nhận kế hoạch bảo vệ môi trường...).

Trước những vi phạm nói trên, Sở Tài nguyên – Môi trường đã đề nghị UBND các huyện cần tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, giám sát đối với các dự án cho phép cải tạo mặt bằng có kết hợp tận thu đất san lấp. Trường hợp phát hiện không thực hiện đúng quy định thì cần xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Đối với các trường hợp cấp phép mới, cần phải được thẩm định chặt chẽ.

Cụ thể, cần có quy hoạch cụ thể,  xem xét đánh giá đúng nhu cầu thực sự của từng hộ và nhu cầu san lấp tại địa phương để cấp phép có thời hạn hợp lý; về hồ sơ phải nêu rõ độ sâu khai thác, bản đồ khu vực cải tạo thể hiện được các điểm tọa độ khép góc để xác định vị trí, trên bản đồ thể hiện các đường bình độ để làm cơ sở xác định khối lượng; phương án cải tạo thuyết minh được phương pháp tính trữ lượng đất tận thu và kế hoạch trồng cây, phục vụ môi trường sau cải tạo.

Sở Tài nguyên-Môi trường cũng đề nghị UBND huyện Quảng Trạch thu hồi quyết định phê duyệt phương án cho phép cải tạo mặt bằng đối với 2 hộ dân ở xã Quảng Tiến để bảo đảm việc bảo vệ điểm tọa độ cấp Nhà nước theo đúng quy định. UBND huyện Lệ Thủy và Quảng Trạch chỉ đạo và buộc các hộ dân lợi dụng việc cải tạo mặt bằng để khai thác đất san lấp trái phép, các hộ khai thác quá độ sâu cho phép phải tiến hành san gạt mặt bằng, trồng cây phục hồi môi trường khu vực đã khai thác; truy thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản và các loại phí có liên quan đối với các hộ dân khai thác đất, sét trái phép.

Đề nghị UBND các xã, thị trấn có cấp phép cải tạo đất nông nghiệp kết hợp tân thu đất san lấp tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về khoáng sản đến thôn xóm. Cùng với đó, vận động người dân không khai thác, thu mua, tàng trữ, vận chuyển khoáng sản trái phép; phát hiện và tố giác tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản trái phép...

Tình trạng khai thác trái phép đất nông nghiệp vẫn diễn ra ở nhiều nơi.
Tình trạng khai thác trái phép đất nông nghiệp vẫn diễn ra ở nhiều nơi.

Sở Tài nguyên - Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp với UBND các huyện, ngành liên quan tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc tuân thủ pháp luật đối với hoạt động khoáng sản. Khảo sát, xác định các khu vực có đất làm vật liệu san lấp để đề xuất đưa vào quy hoạch nhằm bảo đảm cho việc khai thác nguồn tài nguyên khoáng sản trên địa bàn được thực hiện có hiệu quả hơn, qua đó góp phần đáp ứng được nhu cầu xây dựng nông thôn mới hiện nay.

Qua thực hiện công tác kiểm tra, rà soát công tác cấp quyền cải tạo đất nông nghiệp kết hợp tận thu đất của hộ gia đình, cá nhân nói trên, Sở Tài Nguyên-Môi trường đã báo cáo cụ thể thực trạng cho UBND tỉnh.

Theo đó, để thực hiện có hiệu quả công tác quản lý nhà nước về khoáng sản; chủ động phòng ngừa, ngăn chặn, không để tình trạng khai thác đất san lấp trái phép diễn ra làm thất thoát tài nguyên và gây ô nhiễm môi trường, ngày 3-4-2017, UBND tỉnh đã ban hành công văn số 546/UBND-TNMT về việc chấn chỉnh công tác cấp quyền cải tạo đất nông nghiệp kết hợp tận thu đất của các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh. Trong đó, UBND tỉnh yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường, bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn.

Bùi Thành