(QBĐT) - Ông Nguyễn Ngọc Tiếp, Trưởng Công an xã Hải Ninh (huyện Quảng Ninh) cho hay: "Khi con em mang hồ sơ đến nhờ tôi chứng thực để làm thủ tục đi xuất khẩu lao động (XKLĐ) ở Hàn Quốc do một doanh nghiệp ở Hà Nội môi giới, tôi đã nghi ngờ có sự lừa đảo trong đó nên không chứng thực và khuyên mọi người nên cảnh giác. Tuy nhiên con em địa phương vẫn cứ bị lừa". Do bị lừa, con em ở Hải Ninh nợ ngân hàng lên đến tiền tỷ...

Các ngư dân kể việc bị lừa với phóng viên.

Ngư dân Mai Thiện Thân (SN 1988, trú tại thôn Xuân Hải, xã Hải Ninh) cứ ngồi thừ người ra khi chúng tôi hỏi về việc đăng ký tham gia XKLĐ sang Hàn Quốc. Không thể không lo âu khi món nợ vay ngân hàng gần 150 triệu đồng chưa biết víu vào đâu để trả. Anh Thân kể lại, sau khi sự cố môi trường biển xảy ra thì mọi người ai cũng muốn được đi lao động ở nước ngoài để có thu nhập.

Vào khoảng tháng 8-2016, ông Đoàn Xuân Thống (trú tại phường Quảng Thọ, thị xã Ba Đồn) đến gặp một số bà con nói có đường dây đi làm việc trên tàu biển tại Hàn Quốc với mức lương cao và thủ tục đi nhanh chóng. Tin lời, các ngư dân gồm Mai Thiện Thân, Nguyễn Văn Thoại, Trương Văn Tuấn, Trương Văn Tuất ở thôn Xuân Hải; Mai Văn Toản, Nguyễn Văn Ất ở Cừa Thôn (xã Hải Ninh) đã nộp hơn 17 triệu đồng tiền môi giới rồi khăn gói theo ông Thống ra Hà Nội làm thủ tục XKLĐ.

Đến Hà Nội, cả nhóm được ông Thống đưa đến trụ sở Công ty Hữu Nghị (có địa chỉ tại Linh Đàm, quận Hoàng Mai, Hà Nội). Đón tiếp người lao động có một nhóm người gồm Nguyễn Thành Trung (xưng là giám đốc), bà Trần Thị Lan Anh (vợ ông Trung, xưng là phó giám đốc), Nguyễn Hữu Sơn và một số người giới thiệu là cán bộ công ty. Hai bên bàn bạc cách thức tuyển dụng, đưa đi Hàn Quốc học nghề lái tàu và làm việc trên tàu.

Theo anh Thoại, lúc này còn có cả một người nói tiếng nước ngoài và có vóc dáng như người Hàn Quốc cùng tham gia. Sau đó, phía công ty yêu cầu mỗi người nộp lệ phí 40 triệu đồng. Tuy nhiên, do không có tiền nên không ai nộp. Ngày hôm sau, cả nhóm mua vé xe quay về Quảng Bình.

Visa do Công ty Hữu Nghị gửi qua Zalo cho những người tham gia XKLĐ.

Khoảng một tuần sau, ông Thống thông báo cho 6 anh em ra Hà Nội học tiếng Hàn và làm thủ tục. Khi ra Hà Nội, mấy anh em được đưa đến trụ sở ở Linh Đàm một lúc rồi được đưa lên trụ sở có địa chỉ ở Văn Quán (Hà Đông, Hà Nội) học tiếng. Học được một tuần, phía công ty yêu cầu nộp số tiền 145 triệu đồng và quy định ai nộp sớm sẽ được chuyển hộ chiếu qua Zalo trên máy điện thoại. Vì mong muốn được đi nhanh nên tất cả 6 người quay về nhà vay tiền ngân hàng nộp đủ cho công ty.

Hơn chục ngày sau, phía Công ty Hữu Nghị thông báo mọi người có mặt ở Hà Nội để ngày 12-10-2016 sẽ lên máy bay bay sang Hàn Quốc. Xóm nhỏ vùng biển cũng khá vui vì những cuộc liên hoan chia tay gia đình, bố mẹ, anh em, vợ con... của những người "được" gặp may mắn qua Hàn Quốc lao động. Thế nhưng, họ bị lừa.

Sáng sớm ngày 12-10-2016, trụ sở Công ty Hữu Nghị vắng tanh như “chùa Bà Đanh”. Gọi điện thoại cho ông Trung, bà Lan Anh nhưng không liên lạc được.

Xem lại các phiếu thu tiền thì chỉ là bản in mẫu sẵn và đóng dấu vuông với chữ "đã thu tiền" chứ không hề có dấu đỏ tên công ty. Duy nhất chỉ có tên người nhận tiền ký trong phiếu tạm thu khi thì ông Trung (giám đốc), khi thì ông Nguyễn Hữu Sơn (kế toán).

Các phiếu thu ghi cam kết nếu đọc thì cũng đã thấy dấu hiệu của sự lừa đảo trong đó: "Ngoài thời gian 5 tháng, công ty vẫn chưa làm thủ tục cho xuất cảnh được mà anh/chị không có nhu cầu đi nữa muốn rút lại tiền thì tôi (Nguyễn Thành Trung-N.V) có trách nhiệm rút lại đầy đủ số tiền không thiếu một nghìn, một xu nào cho anh/chị...".

"Chúng tôi đợi đến 3 ngày nhưng cũng không có ai ở công ty ra giải quyết. Đến ngày thứ 3, ngoài gần chục anh em ở Quảng Bình còn có gần năm chục người ở các tỉnh khác nhau cũng kéo về để bay đi Hàn Quốc nhưng hóa ra tất cả đều bị lừa.

Sau đó, chúng tôi có lên trình báo vụ việc với Công an quận Hoàng Mai rồi mạnh ai nấy lên xe ra về. Tính ra, mỗi anh em  mất gần 200 triệu đồng tiền chi phí đi lại, làm hồ sơ và nộp cho công ty. Tất cả đều vay ở ngân hàng", anh Thân nói.

Tại xã biển Nhân Trạch (huyện Bố Trạch), đã có hơn 30 người hy vọng theo đường dây XKLĐ này để đổi đời. Trong số đó, có 7 người đã chuyển 170 triệu đồng/người cho ông Nguyễn Hữu Sơn. Số còn lại cũng đã đặt cọc hoặc nộp tiền tạm thu 30-40 triệu đồng/người.

Bị lừa XKLĐ, những ngư dân như anh Thân đang lâm vào cảnh khó khăn.

Anh Nguyễn Văn Tuấn (thôn Nhân Đức, xã Nhân Trạch) kể lại việc bị lừa đi Hàn Quốc cũng tương tự như các ngư dân ở xã Hải Ninh. Khi ra công ty chờ để bay và không có ai tiếp đón thì mọi người cầm chắc mình đã bị lừa mất tiền oan. “Qua đây, chúng tôi cũng muốn cảnh báo với những người có  nguyện vọng đi XKLĐ nên tìm hiểu cặn kẽ phía doanh nghiệp để tránh bị lừa như chúng tôi", anh Tuấn nói.

Sau khi nhận được thông tin từ những người dân bị lừa XKLĐ, chính quyền xã Nhân Trạch đã hướng dẫn bà con làm tờ trình và báo cáo gấp lên cơ quan Công an huyện để làm rõ. Những người lao động đã trực tiếp gặp ông Thống (người môi giới) để tìm cách đòi lại tiền. Tuy nhiên, ông Thống kêu mình cũng là người bị lừa chứ không phải là người tổ chức đường dây XKLĐ này. Đến lúc đó, tất thảy những ngư dân mới ngớ người vì biết tiền mất khó đòi được về.

Minh Văn-Tâm Phùng