(QBĐT) - Hỏi:  Có những hình thức chủ yếu nào để thu thập thông tin thống kê nhà nước?

Trả lời:

Luật thống kê 2015 quy định có ba hình thức chủ yếu để thu thập thông tin thống kê:

- Điều tra thống kê;

- Sử dụng dữ liệu hành chính cho hoạt động thống kê nhà nước;

- Chế độ báo cáo thống kê.

Câu hỏi 47: Luật thống kê 2015 bổ sung hình thức thu thập thông tin thống kê mới nào? Tại sao lại cần phải bổ sung hình thức thu thập này?

So với Luật thống kê 2003 chỉ quy định hai hình thức thu thập thông tin thống kê là điều tra thống kê và chế độ báo cáo thống kê thì Luật thống kê 2015 ngoài việc quy định thu thập thông tin thống kê từ điều tra thống kê và chế độ báo cáo thống kê đã bổ sung thêm hình thức thu thập thông tin thống kê từ sử dụng dữ liệu hành chính cho hoạt động thống kê nhà nước.

Thực tiễn thống kê thế giới và Việt Nam cho thấy việc sử dụng dữ liệu hành chính cho hoạt động thống kê nhà nước có vai trò rất quan trọng trong công tác thống kê nhà nước. Đây là nguồn thông tin quan trọng để hình thành hệ thống thông tin thống kê quốc gia, hệ thống thông tin thống kê bộ, ngành. Hiện nay xu hướng của nhiều cơ quan thống kê quốc gia sử dụng nguồn dữ liệu hành chính như là một nguồn thông tin chính yếu trong hoạt động của mình.

Với nguồn thông tin này, hệ thống thống kê nhà nước có thể khai thác cơ sở dữ liệu hành chính phục vụ cho hoạt động thống kê nhà nước nhằm tận dụng nguồn tài nguyên sẵn có, đầy đủ về phạm vi, đáp ứng tính kịp thời và thường xuyên cập nhật, tiết kiệm được thời gian và chi phí, đồng thời giảm bớt phiền hà, gánh nặng cho cả người cung cấp thông tin và người thu thập thông tin.

- Hỏi: Điều tra thống kê là gì? Các loại điều tra thống kê?

Trả lời:

1. Khoản 8 Điều 3 Luật thống kê 2015 quy định: Điều tra thống kê là hình thức thu thập dữ liệu, thông tin thống kê về đối tượng nghiên cứu cụ thể theo phương pháp khoa học, thống nhất được xác định trong phương án điều tra thống kê cho mỗi lần điều tra.

2. Điều 27 Luật thống kê 2015 quy định các loại điều tra thống kê gồm:

a) Tổng điều tra thống kê quốc gia và điều tra thống kê trong chương trình điều tra thống kê quốc gia.

b) Điều tra thống kê ngoài chương trình điều tra thống kê quốc gia.

- Hỏi: Chương trình điều tra thống kê quốc gia được quy định như thế nào?

Trả lời:

Điều 28 Luật thống kê 2015 quy định chương trình điều tra thống kê quốc gia như sau:

1. Chương trình điều tra thống kê quốc gia do Thủ tướng Chính phủ quyết định, được tiến hành định kỳ nhằm thu thập thông tin chủ yếu để tổng hợp các chỉ tiêu thống kê thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia.

Chương trình điều tra thống kê quốc gia gồm tên cuộc điều tra, mục đích, đối tượng, đơn vị, loại điều tra, nội dung điều tra, thời kỳ, thời điểm điều tra và cơ quan chủ trì, cơ quan phối hợp thực hiện.

2. Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành thực hiện các nhiệm vụ sau đây:

a) Xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành hoặc sửa đổi, bổ sung chương trình điều tra thống kê quốc gia;

b) Hướng dẫn, kiểm tra và báo cáo kết quả thực hiện chương trình điều tra thống kê quốc gia.

3. Thẩm quyền quyết định tiến hành điều tra trong chương trình điều tra thống kê quốc gia được quy định như sau:

a) Thủ tướng Chính phủ quyết định tiến hành tổng điều tra thống kê quốc gia;

b) Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán nhà nước quyết định tiến hành điều tra thống kê được phân công trong chương trình điều tra thống kê quốc gia.

Theo tài liệu của Tổng cục Thống kê

(Còn nữa)