(QBĐT) - Thời gian gần đây, tình trạng khai thác, vận chuyển trái phép khoáng sản trên địa bàn huyện Quảng Trạch diễn ra khá phức tạp, gây thất thoát tài nguyên, ảnh hưởng đến môi trường và nguy cơ sạt lở bờ sông, cũng như tình hình an toàn giao thông đường thủy nội địa, an ninh trật tự trên địa bàn. Trước tình trạng này, huyện Quảng Trạch đã triển khai quyết liệt nhiều biện pháp để chấn chỉnh...

Nhiều khó khăn trong công tác quản lý nhà nước...

Thực tế tình trạng khai thác, kinh doanh khoáng sản trái phép trên địa bàn huyện Quảng Trạch đã diễn ra từ nhiều năm nay, các cơ quan chức năng huyện đã vào cuộc nhằm ngăn chặn, xử lý triệt để tình trạng này. Tuy nhiên, công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực này vẫn còn gặp không ít khó khăn.

Theo đánh giá của ông Phạm Minh Cảnh, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Quảng Trạch, thì những khó khăn trong công tác quản lý nhà nước đối với tình trạng khai thác, kinh doanh khoáng sản trái phép trên địa bàn chủ yếu tập trung vào các vấn đề như: các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép hoạt động vào ban đêm, thời điểm ngoài giờ hành chính để tránh việc kiểm tra, kiểm soát của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương.

Vị trí hoạt động của các đối tượng này không cố định, khó kiểm soát, lúc thì ở địa bàn huyện Quảng Trạch. Nhưng có thể ngay lập tức dịch chuyển sang huyện Tuyên Hóa và ngược lại. Nhiều hộ gia đình ăn ở, sinh hoạt ngay trên thuyền dùng để khai thác trái phép. Các phương tiện khai thác, vận chuyển đều là thuyền tự hành có gắn máy nổ và ống hút, xả cát trên thuyền hết sức cơ động, có trọng tải bình quân từ 5m3 - 15m3/thuyền.

Ngoài ra, các bến bãi thực hiện mua, bán, tàng trữ, vận chuyển tiêu thụ cát, sỏi lòng sông không có nguồn gốc hợp pháp mang lại hiệu quả cao, nên các đối tượng tìm mọi cách để hoạt động, không chấp hành nghiêm túc các hướng dẫn, yêu cầu chấm dứt của các cơ quan chức năng. Một số hộ gia đình đã tự ý hạ thấp mặt bằng đất nông nghiệp để tận thu đất làm vật liệu san lấp khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

Các phương tiện tàu thuyền khai thác trái phép cát, sỏi lòng sông trên sông Gianh.

Ông Cảnh cũng cho rằng, một trong những hạn chế dẫn đến thiếu triệt để trong công tác xử lý tàu thuyền khai thác cát trái phép, là rất nhiều hộ dân sinh sống, sinh hoạt ngay trên thuyền hút cát, số lượng tàu thuyền vi phạm bị tạm giữ khá lớn nên không có khu vực tạm giữ, không có người trông coi; không đủ kinh phí để tạm giữ, bảo quản, thuê bến bãi tạm giữ,...

Bên cạnh đó, trách nhiệm quản lý nhà nước của một số địa phương không cao, còn lỏng lẽo nên để các hộ dân và doanh nghiệp tự hạ mặt bằng đất san lấp để vận chuyển trái phép ra ngoài tiêu thụ, mà không có các biện pháp ngăn chặn và xử lý theo đúng thẩm quyền...

Ông Cảnh cũng nhấn mạnh rằng, hiện nay, do nhu cầu tiêu thụ cát trên địa bàn huyện Quảng Trạch để xây dựng của các hộ gia đình và các công trình phục vụ cho chương trình nông thôn mới và xây dựng Trung tâm huyện ly mới rất lớn. Lợi nhuận thu từ hoạt động khai thác, kinh doanh khoáng sản cao nên một số đối tượng luôn tìm cách để khai thác, tập kết, vận chuyển tiêu thụ gây nhiều khó khăn cho công tác kiểm tra, kiểm soát của các cơ quan chức năng.

Chấn chỉnh hoạt động kinh doanh, khai thác khoáng sản trái phép...

Mới đây Đoàn kiểm tra liên ngành của huyện Quảng Trạch đã tiến hành công tác kiểm tra hoạt động khai thác, kinh doanh khoáng sản trái phép, đặc biệt tập trung xử lý hoạt động khai thác, kinh doanh cát lòng sông, đất san lấp, sét gạch ngói. 

Riêng trong quý II năm 2016, Đoàn kiểm tra liên ngành đã xử lý hành chính 26 trường hợp với tổng số tiền xử phạt vi phạm là 185.000.000 đồng. Trong đó, xử phạt 12 trường hợp dùng thuyền khai thác cát lòng sông trái phép, tổng số tiền xử phạt là 80.000.000 đồng, tịch thu 9 máy nổ, 9 guồng hút cát; 6 trường hợp khai thác cát trắng trái phép, với tổng số tiền 28.000.000 đồng; 8 trường hợp khai thác đất san lấp trái phép, với tổng số tiền 77.000.000 đồng. Các trường hợp bị xử lý tập trung chủ yếu là tại các xã Cảnh Hóa, Quảng Hưng, Quảng Tiến, Quảng Châu , Quảng Lưu, Quảng Thạch,... 

Trên cơ sở kết quả kiểm tra hoạt động khai thác, tập kết, kinh doanh cát sỏi lòng sông và khoáng sản trên địa bàn, nhằm tăng cường hiệu quả công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, thu ngân sách từ nguồn thu thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, chấn chỉnh hoạt động khai thác, kinh doanh cát sỏi lòng sông trái phép, Đoàn kiểm tra liên ngành cũng đã kiến nghị UBND huyện chỉ đạo các ban, ngành, đơn vị trên địa bàn thực hiện một số nội dung như: đề nghị các sở, ngành cấp tỉnh, phối hợp cùng huyện Quảng Trạch và huyện Tuyên Hóa triển khai kết hợp đồng thời các biện pháp kiểm tra, xử lý cả trên bờ và dưới sông Gianh; tổ chức kiểm tra các thuyền hút cát trên sông; tạm giữ, xử phạt vi phạm hành chính các tàu thuyền hút cát không có đăng ký, đăng kiểm, chứng chỉ hành nghề và vận chuyển khoáng sản không có nguồn gốc của các chủ tàu thuyền; tăng cường tổ chức, kiểm tra các xe vận chuyển cát trên các tuyến đường, nhất là trên Quốc lộ 12A; tạm giữ phương tiện, xử phạt các chủ xe vận chuyển cát sỏi lòng sông không có nguồn gốc hợp pháp.

Ngoài ra, Đoàn kiểm tra liên ngành cũng đề nghị UBND huyện cần chỉ đạo các phòng, ban, ngành liên quan và UBND các xã có hoạt động khai thác, vận chuyển tập kết, kinh doanh khoáng sản tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và kịp thời chấn chỉnh, xử lý các hành vi vi phạm trong hoạt động khoáng sản trên địa bàn từng xã; nêu cao vai trò quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn theo đúng thẩm quyền.

Đồng thời phải có chế tài xử lý nghiêm theo Quy định 02-QĐ/HU của Ban Thường vụ Huyện ủy về trách nhiệm của người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn xã mình mà không kịp thời xử lý.

Riêng đối với các tàu, thuyền khai thác cát, sỏi lòng sông cần tiến hành kiểm tra, hướng dẫn thực hiện đăng ký, đăng kiểm phương tiện thủy nội địa hoạt động trên sông, cấp bằng, chứng chỉ chuyên môn cho người điều khiển phương tiện và khi các tàu, thuyền hợp đồng vận chuyển cát với các doanh nghiệp được cấp mỏ phải gắn biển số hoặc ký hiệu của các doanh nghiệp đó.

UBND các xã cần hướng dẫn các chủ thuyền hút cát thành lập các tổ, hợp tác xã khai thác cát để hợp đồng với các đơn vị cấp mỏ tiến hành khai thác cát và quản lý chặt chẽ hoạt động của các thuyền hút cát, các hợp tác xã khai thác cát; tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân nhận thức về khai thác, sử dụng khoáng sản theo quy định của pháp luật...

Nhóm P.V Bạn đọc