(QBĐT) - Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương từ cấp tỉnh đến cấp huyện, công tác cải cách tư pháp trên địa bàn tỉnh ta được triển khai hiệu quả, sâu rộng từ khâu tuyên truyền, xây dựng chương trình, kế hoạch, kiện toàn đội ngũ… cho đến các khâu kiểm tra, giám sát, theo dõi, tổng kết. Nhờ đó, các nhiệm vụ trọng tâm của công tác cải cách tư pháp trong nhiệm kỳ 2011-2015 đã đạt được những thành tích đáng khích lệ.

Tòa án nhân dân hai cấp luôn chú trọng nâng cao chất lượng tranh tụng và đề cao vai trò của luật sư bào chữa tại phiên tòa.

Một trong những nhiệm vụ được đặt lên hàng đầu trong công tác cải cách tư pháp của tỉnh ta chính là hoàn thiện, chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, tổ chức bộ máy của các cơ quan tư pháp. Thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị, các cơ quan tư pháp đã xây dựng kế hoạch, đề án cụ thể để tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy ở 2 cấp phù hợp với chủ trương, nghị quyết của Đảng và Nhà nước về cải cách tư pháp và chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan tư pháp.

Do đó, bộ máy tổ chức các cơ quan tư pháp ở tỉnh ta ngày càng được hoàn thiện, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được phân định rõ ràng, hoạt động ngày càng hiệu quả hơn, góp phần phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và các vi phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh.

Công an tỉnh đã triển khai thực hiện các đề án của Bộ Công an, như: đề án quy hoạch tổng thể phát triển các cơ quan tư pháp, cơ quan hỗ trợ tư pháp trong công an nhân dân đến năm 2020, đề án trang bị vũ khí, công cụ hỗ trợ, trang bị phương tiện cho lực lượng cảnh sát thi hành án hình sự...

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, các cơ quan điều tra đã có sự phân biệt rạch ròi giữa hoạt động điều tra của cơ quan điều tra thực hành quyền lực tố tụng và hoạt động của cơ quan điều tra với tư cách là cơ quan thực hiện quyền lực hành chính, phân biệt giữa thẩm quyền hành chính và thẩm quyền tư pháp của thủ trưởng cơ quan điều tra.

Viện kiểm sát nhân dân hai cấp được củng cố, kiện toàn theo mô hình tổ chức mới và được bổ sung cán bộ ở cấp huyện để bảo đảm có đủ năng lực thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra và kiểm sát xét xử các vụ án.

Tòa án nhân dân tỉnh từng bước đổi mới việc tổ chức các phiên tòa xét xử theo hướng bảo đảm công khai, dân chủ, nghiêm minh, xác định rõ hơn trách nhiệm, quyền hạn của người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng, đồng thời nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp, đề cao vai trò của luật sư bào chữa và lấy kết quả tranh tụng tại phiên tòa làm căn cứ để ra bản án. Nhờ đó,  tỷ lệ án bị cải sửa thấp hơn 3% và tỷ lệ án bị hủy trên số án đã giải quyết thấp hơn 1,16%, các vụ án được thụ lý và giải quyết trong hạn luật định.

Bên cạnh đó, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp và bổ trợ tư pháp được chú trọng hàng đầu. Với đội ngũ 16 thẩm phán trung cấp, 26 thẩm phán sơ cấp, 45 kiểm sát viên trung cấp, 88 kiểm sát viên sơ cấp, 40 luật sư..., các cơ quan tư pháp thường xuyên tiến hành rà soát, kiện toàn đội ngũ kết hợp triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng toàn diện nguồn nhân lực.

Trong đó, chú trọng thực hiện tốt công tác tuyển dụng, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, điều động, luân chuyển và tăng cường quản lý, giáo dục, sắp xếp, bố trí cán bộ dựa trên cơ sở nhu cầu công tác, năng lực, sở trường và phù hợp với chức danh, vị trí việc làm. Ngoài ra, Ban chỉ đạo cải cách tư pháp tỉnh cũng tập trung vào những hoạt động quan trọng khác, như: hoàn thiện chính sách pháp luật hình sự, dân sự và tố tụng tư pháp; hoàn thiện các chế định luật sư và bổ trợ tư pháp; hợp tác quốc tế về tư pháp; bảo đảm cơ sở vật chất cho hoạt động tư pháp; phát huy quyền làm chủ của nhân dân đối với các cơ quan tư pháp; đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về chủ trương, nhiệm vụ cải cách tư pháp và hoạt động tư pháp...

Ưu điểm của công tác cải cách tư pháp trong thời gian qua trên địa bàn tỉnh ta chính là việc bám sát mục tiêu, quan điểm, phương hướng, nhiệm vụ, các chương trình, kế hoạch của cấp ủy, chính quyền, các cơ quan tư pháp, Mặt trận, đoàn thể các cấp...

Tuy nhiên, vẫn còn đó những tồn tại, hạn chế cần khắc phục, sửa chữa. Đó là vẫn xảy ra tình trạng oan sai trong hoạt động tố tụng; đội ngũ luật sư còn yếu về chất lượng, thiếu đội ngũ luật sư trẻ, được đào tạo bài bản, chính quy; hoạt động giám sát của HĐND chưa có nhiều đổi mới mạnh mẽ trong việc xây dựng cơ chế, hình thức, phương pháp giám sát việc thi hành pháp luật và hoạt động của các cơ quan tư pháp; công tác tổng kết thi hành pháp luật và tham gia góp ý vào các đề án, dự thảo văn bản pháp luật của một số ngành, địa phương còn mang tính hình thức, hiệu quả, chất lượng chưa cao; hình thức tuyên truyền còn đơn điệu và thiếu linh hoạt; cơ sở vật chất và các điều kiện bảo đảm hoạt động của cơ quan tư pháp tuy đã được quan tâm nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu, nhất là trong xét xử lưu động và giám sát tư pháp...

Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự thiếu quan tâm đúng mức trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc của một số cấp ủy, chính quyền và năng lực, trình độ còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cải cách tư pháp.

Nhằm tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng công tác cải cách tư pháp, trong nhiệm kỳ tới, Ban chỉ đạo công tác cải cách tư pháp tỉnh xác định bên cạnh việc tăng cường vai trò lãnh đạo của cấp ủy đảng, sự quan tâm của chính quyền các cấp, công tác tuyên truyền, phổ biến những nội dung liên quan đến cải cách tư pháp sẽ được chú trọng, phát huy vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng trong việc đưa tin, phản ánh hoạt động của các cơ quan tư pháp.

Song song với đó là nỗ lực nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ quan tư pháp, bảo đảm tất cả các khâu phê chuẩn, khởi tố, bắt, giam giữ, truy tố, xét xử và thi hành án đều đúng pháp luật, hạn chế đến mức thấp nhất các bản án bị cải, sửa, hủy do lỗi chủ quan của thẩm phán và tiếp tục triển khai đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp nhằm kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan tư pháp. Trong đó, việc xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp tỉnh nhà vững về chính trị, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt được đặt lên hàng đầu.

P.V