(QBĐT) - Thời gian gần đây, tình hình tội phạm liên quan đến ma túy và tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh ta có chiều hướng diễn biến rất phức tạp. Số đối tượng liên quan đến ma túy ngày trẻ hoá, tỷ lệ sử dụng ma túy tổng hợp, đặc biệt là ma túy đá tăng cao, rất khó điều trị cai nghiện.

Cuối tháng 10-2014, chúng tôi về xã Hoa Thuỷ, Lệ Thuỷ được nghe người dân phản ánh tình trạng an ninh nông thôn diễn ra khá phức tạp, tệ nạn cờ bạc, trộm cắp có chiều hướng gia tăng, đối tượng vi phạm phần lớn có liên quan đến ma tuý. Trên địa bàn xã này ước tính có khoảng 20 đối tượng có liên quan đến ma tuý, trong đó có 3 gia đình có 2 con nghiện ma tuý.

Điều đáng lo ngại là người dân không dám tố giác đối tượng sử dụng ma tuý vì sợ liên lụỵ. Được biết, vừa qua chính quyền xã đã vận động gia đình đối tượng đưa con em đi cai nghiện, nhưng chỉ có một trường hợp chấp hành, số còn lại đang sống lẫn khuất trên địa bàn, tiềm ẩn nguy cơ mất trật trự an toàn xã hội. Do các đối tượng nghiện ma tuý chưa được quản lý, nên người dân trong xã luôn có tâm trạng bất an, thường xuyên cảnh giác, không dám ở nhà một mình và rất ngại đi ra đường vào ban đêm.

So với nhiều địa phương trong nước, ma túy xâm nhập vào tỉnh ta khá muộn. Một thời gian dài trước đây, tỉnh ta được xem là sạch về ma túy. Thế nhưng, kể từ khi phát hiện đối tượng đầu tiên ở tỉnh ta sử dụng ma túy đến nay, số đối tượng sử dụng ma túy đã tăng rất cao.

Qua số liệu của cơ quan chức năng, tính đến nay trên địa bàn 121/159 xã, phường, thị trấn của 8 huyện, thành phố, thị xã có trên 2.000 đối tượng liên quan đến ma túy đã bị phát hiện, trong đó có khoảng 1.850 đối tượng nghiện ngoài xã hội và khoảng 200 đối tượng nghiện trong các trại giam. Ngoài ra còn có 170 đối tượng tham gia trồng cây cần sa ở Vương quốc Anh bị bắt, trục xuất về nước đang sinh sống trên địa bàn.

Một lượng lớn ma tuý tổng hợp tuồn từ Lào qua Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo bị Bộ đội Biên phòng thu giữ.

Đối tượng nghiện ma tuý không chỉ tập trung ở các địa bàn trung tâm như thành phố, thị trấn, thị tứ như trước đây, mà đã lan đến các địa phương vùng sâu, vùng xa và các địa bàn dọc quốc lộ 1, quốc lộ 12A,  tuyến đường 20 đi Cửa khẩu Cà Roòng-Noọng Ma, dọc tuyến biên giới Việt-Lào, khu vực cánh gà Cửa khẩu quốc tế Cha Lo...

Điều hết sức lo ngại là đối tượng ma tuý ngày càng có xu hướng trẻ hoá và tính chất càng phức tạp, sử dụng các chất gây nghiện cực mạnh  như  ma tuý đá, ma tuý tổng hợp. Qua thống kê của cơ quan chức năng, số đối tượng liên quan đến  ma túy ở tỉnh ta chủ yếu nằm trong độ tuổi thanh thiếu niên (gần 95%). Các hình thức sử dụng ma túy rất đa dạng như hút, hít, tiêm chích...; loại ma tuý sử dụng nhiều nhất hiện nay là heroin (trên 80%).

Một số địa phương có đối tượng ma tuý tăng cao như huyện Bố Trạch, thành phố Đồng Hới, Lệ Thuỷ... Vừa qua, các xã trên địa bàn Bố Trạch đã rà soát phát hiện có 176 đối tượng liên quan đến ma tuý, tập trung ở địa bàn như Thanh Trạch, Hoàn Lão, Lý Hoà, thị trấn Nông trường Việt Trung...

Trong số này có 39 đối tượng nghiện nặng (tăng 14 đối tượng so với năm 2013). Đặc biệt trong 2014 có 10 đối tượng xuất khẩu lao động trái phép tham gia trồng cần sa ở Vương quốc Anh đã bị trục xuất về nước, đưa tổng số đối tượng này trong toàn huyện lên 124 người. Địa bàn các xã giáp ranh huyện Lệ Thuỷ và Quảng Ninh (Hoa Thuỷ, thị trấn Nông trường Lệ Ninh, Sơn Thuỷ, Vạn Ninh) có trên 150 đối tượng có liên quan đến ma tuý. Một số xã, phường ở thành phố Đồng Hới như Nam Lý, Bắc Lý, Nghĩa Ninh, Đồng Phú...tập trung nhiều đối tượng ma tuý.

Số lượng các vụ án và các đối tượng được phát hiện ngày càng tăng, 5 năm qua, các cơ quan pháp luật đã bắt giữ trên 200 vụ, với 434 đối tượng, đã khởi tố 139 vụ/195 đối tượng có liên quan đến ma tuý. Trong đó có một số vụ mua bán vận chuyển ma tuý có số lượng rất lớn từ Lào về Quảng Bình đã bị phát hiện bắt giữ. Việc đấu tranh với tội phạm ma tuý đã trở thành cuộc chiến nóng bỏng, thu hút rất đông lực lượng các cơ quan bảo vệ pháp luật tham gia.

Mặc dù công tác đấu tranh với tội phạm ma tuý đã được tăng cường, nhưng hiệu quả chưa đạt như yêu cầu đề ra, số lượng người nghiện chưa giảm, số vụ mua bán, sử dụng ma tuý bị phát hiện ngày càng tăng, tình tình an ninh trật tự, an toàn xã hội vẫn còn diễn biến phức tạp. Vừa qua tỉnh ta đã triển khai chương trình bắt buộc cai nghiện tập trung. Qua nhiều lần vận động, kể cả áp dụng biện pháp bắt buộc đã thu nạp được gần 100 đối tượng cai nghiện tại Trung tâm Giáo dục-Lao động xã hội, chiếm 10% số  đối tượng nghiện bị phát hiện. 

Từ thực trạng trên, để cuộc chiến phòng, chống ma tuý mang lại hiệu quả, trước hết cần đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền về phòng, chống ma túy gắn với tiếp tục tổ chức thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 21-CT/TW ngày 26-3-2008 của Bộ Chính trị, Chương trình hành động số 26-CTr/TU ngày 16-6-2008 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý trong tình hình mới. Đặc biệt, cần tập trung tuyên truyền giáo dục cho đối tượng thanh thiếu niên, học sinh. Nội dung tuyên truyền cần nhấn mạnh tính nguy hại của ma túy tổng hợp, đặc biệt là ma túy đá.

Ngành Y tế cần phối hợp với các ngành có liên quan đẩy mạnh triển khai chương trình điều trị các chất dạng thuốc phiện. Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tiếp tục phối hợp hướng dẫn việc lập hồ sơ và tiếp nhận các trường hợp đưa vào cai nghiện ma túy tại Trung tâm Giáo dục - lao động xã hội tỉnh; chú trọng việc chuyển đổi trung tâm thành cơ sở điều trị thân thiện, tự nguyện tại cộng đồng...

Các lực lượng chức năng tổ chức nắm tình hình, mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm và tệ nạn ma túy trên các tuyến, địa bàn trọng điểm, phức tạp về tội phạm, tệ nạn ma túy như thành phố Đồng Hới, địa bàn dọc tuyến đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 12A, đường xuyên Á, tuyến biên giới Việt-Lào...

Tr.T