(QBĐT) - Thời gian qua, các doanh nghiệp, hợp tác xã hoạt động sản xuất kinh doanh có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp (VLNCN) trên địa bàn tỉnh đã quan tâm triển khai thực hiện nghiêm túc các quy định trong bảo quản, sử dụng VLNCN. Mặc dù chưa có vụ việc nghiêm trọng xảy ra trong hoạt động của các doanh nghiệp, nhưng lĩnh vực này vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn. Vì vậy, các sở, ban, ngành liên quan và chính quyền địa phương vẫn cần quản lý, kiểm tra, giám sát nghiêm túc, thường xuyên.

VLNCN là vật tư không thể thiếu trong khai thác khoáng sản, vật liệu xây dựng và thi công công trình. Với số lượng lớn doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực trên, nhu cầu xin cấp giấy phép sử dụng mặt hàng này trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng và đi liền với đó là những “ẩn họa” khôn lường nếu không siết chặt quản lý.

Theo số liệu từ Phòng Kỹ thuật an toàn và Môi trường, Sở Công thương, trên địa bàn tỉnh hiện có 41 doanh nghiệp được UBND tỉnh cấp giấy phép sử dụng VLNCN (từ 2012-2017 đã cấp 116 giấy phép sử dụng VLNCN). Phần lớn các đơn vị được cấp giấy phép sử dụng VLNCN hoạt động trên lĩnh vực khai thác khoáng sản, xây dựng công trình, cơ sở hạ tầng và tập trung chủ yếu trên địa bàn các huyện: Tuyên Hoá, Lệ Thuỷ, Quảng Ninh, Quảng Trạch, Bố Trạch, Minh Hoá...

Việc cấp giấy phép sử dụng vật liệu nổ được căn cứ vào 2 tiêu chí, đó là cấp theo thời hạn khai thác mỏ và cấp theo thời hạn của giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo đảm an ninh trật tự. Thời hạn cấp giấy phép không quá 5 năm đối với khai thác mỏ và không quá 2 năm đối với xây dựng công trình cơ sở hạ tầng.

Lực lượng chức năng kiểm tra hoạt động sản xuất, khai thác khoáng sản tại các mỏ đá.

Phần lớn các đơn vị đều sử dụng vật liệu nổ đúng quy trình và yêu cầu trong giấy phép đã được cấp. Tuy nhiên, vẫn có một số đơn vị khai thác, sử dụng VLNCN vi phạm trong quản lý, sử dụng, gây ảnh hưởng đến môi trường, đời sống người dân; quá trình nổ mìn khai thác đá còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn. Trong năm 2017, Sở Công Thương đã tổ chức kiểm tra 20 đơn vị trong công tác bảo đảm an toàn quản lý và sử dụng VLNCN và khai thác mỏ; phối hợp với các lực lượng liên ngành tổ chức các đợt thanh tra.

Qua việc thanh tra, kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện nhiều doanh nghiệp vẫn còn một số sai sót trong việc cập nhật hồ sơ quản lý, sử dụng VLNCN, công tác bảo vệ kho VLNCN chưa được chú trọng… Những trường hợp nhẹ, các lực lượng đã nhắc nhở, hướng dẫn doanh nghiệp khắc phục hạn chế; bên cạnh đó cũng đã xử phạt các đơn vị vi phạm nghiêm trọng (từ năm 2012 đến 2017, xử phạt 3 đơn vị với tổng số tiền 38 triệu đồng).

Để siết chặt công tác quản lý hoạt động sản xuất, sử dụng VLNCN, ông Nguyễn Đình Chiến, Trưởng phòng Kỹ thuật an toàn và Môi trường cho biết, hàng năm, Sở Công thương đã phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan và địa phương thường xuyên kiểm tra các điểm nổ mìn và công tác bảo đảm an toàn khi khai thác mỏ tại các đơn vị. Bên cạnh các đợt kiểm tra định kỳ, Sở đã tổ chức các đợt kiểm tra đột xuất khi có vụ việc xảy ra hoặc theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công thương, UBND tỉnh.

Trong thời gian qua, Sở Công thương cũng đã tổ chức huấn luyện kỹ thuật an toàn VLNCN và cấp chứng chỉ cho nhiều công nhân của các doanh nghiệp hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Do đó, việc quản lý, khai thác khoáng sản dần đi vào quy cũ, nhiều đơn vị khai thác khoáng sản, nhất là khai thác đá, titan đã đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật tiên tiến, hiện đại, bảo đảm việc khai thác đúng quy trình, quy chuẩn và đạt hiệu quả cao.

Sử dụng VLNCN để khai thác vật liệu xây dựng là công việc rất nhạy cảm, bởi vậy đòi hỏi các doanh nghiệp phải tuyệt đối không được sai sót. Mặc dù tỉnh ta chưa xảy ra sự cố nghiêm trọng nào về tình trạng mất an toàn trong sử dụng và bảo quản vật liệu nổ, nhưng các doanh nghiệp phải luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm trong thực hiện quy trình nổ mìn.

Ông Nguyễn Đình Chiến cho rằng, các doanh nghiệp có hoạt động VLNCN trong tỉnh cần tự giác khẩn trương rà soát, kiểm tra các quy định về an ninh, phòng chống cháy nổ trong quản lý, bảo quản, vận chuyển, sử dụng VLNCN; chú trọng đối với kho bảo quản, phương tiện vận chuyển, bãi nổ để cũng cố, khắc phục ngay những nội dung chưa đúng, chưa đủ theo quy định của pháp luật. Những doanh nghiệp đã xảy ra mất VLNCN, mất an toàn, cháy nổ phải báo cáo ngay với UBND tỉnh, Sở Công Thương, Công an tỉnh; phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng để điều tra, khắc phục sự cố...

Cùng với sự tăng cường số lần kiểm tra, giám sát của đoàn liên ngành, chính quyền địa phương và người dân cũng cần chung tay trong việc phát hiện, báo cáo những sai phạm về sử dụng VLNCN từ các doanh nghiệp, từ đó, các ngành chức năng có biện pháp xử lý kịp thời nhằm bảo đảm an toàn lao động và tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.

Cát Nhiên-Xuân Phú