(QBĐT) - Từ nhiều năm qua, Quảng Bình được xếp vào diện nghèo, có nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế-xã hội. Trước nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (NTM) Đảng bộ, chính quyền và nhân dân toàn tỉnh đã không ngừng nỗ lực để đạt được các mục tiêu đề ra. Và những thành tích đạt được cùng với chuyến thăm xã NTM Đức Trạch của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mới đây như tạo thêm khí  thế mới trong chặng đường xây dựng NTM tiếp theo…

Khó khăn và thử thách

Khi bắt tay vào việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng NTM, xuất phát điểm của các địa phương trong tỉnh rất thấp. Kết quả rà soát, đánh giá thực trạng nông thôn cho thấy rõ điều đó.  Xã cao nhất cũng chỉ mới đạt được 12/19 tiêu chí và cũng chỉ có 3/141 xã (chiếm 2,1%). Trong khi đó, số xã đạt từ 5 tiêu chí trở xuống có đến 99 xã (chiếm 70,2%).

Một góc xã Quang Phú (TP. Đồng Hới)- địa phương đầu tiên trong tỉnh cán đích NTM. Ảnh: T.Long

Đặc biệt, tiêu chí về quy hoạch thì cả 141 xã, chưa có xã nào đạt. Mặc dù trước đó, tỉnh ta cũng đã chú trọng đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn không phải là ít, bộ mặt nông thôn được thay đổi mạnh mẽ. Tuy nhiên, để trở thành một xã, một huyện NTM thì các địa phương cần phải nỏ lực, phấn đấu nhiều hơn nữa.

Một trở ngại nữa là, trong khi Quảng Bình đang tạo được đà đi lên trong xây dựng NTM thì lại xảy ra sự cố môi trường biển, gây thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng cho người dân trong tỉnh. Điều đó cũng đã làm hạn chế rất lớn trong việc tạo  nguồn lực cho tỉnh ta tập trung đẩy mạnh NTM.

Vượt lên trở ngại

Khi bắt tay vào thực hiện Chương trình xây dựng NTM, Tỉnh ủy đã xác định: muốn xây dựng NTM thành công cần phải chú trọng công tác tuyên truyền, đồng thời phải huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc trong tất cả các khâu, từ lãnh đạo, chỉ đạo cho đến tổ chức thực hiện.

Để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo các sở, ngành liên quan, Văn phòng điều phối, Ban chỉ đạo (BCĐ) các cấp phải xây dựng kế hoạch và tổ chức tuyên truyền sâu rộng đến tất cả các cấp, các ngành và toàn dân về những nội dung của Chương trình xây dựng NTM và các vấn đề liên quan. Việc tuyên truyền được triển khai qua nhiều kênh, dưới nhiều hình thức, đa dạng, phong phú và phù hợp với từng đối tượng như: tổ chức các hội nghị, hội thảo chuyên đề, qua báo, đài...

Bên cạnh đó, cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp đã kiện toàn BCĐ Chương trình xây dựng NTM theo hướng có sự tham gia của các ban Đảng, các tổ chức chính trị-xã hội; chỉ đạo thành lập các BCĐ cấp xã (ngoài Ban quản lý xây dựng NTM cấp xã) do đồng chí Bí thư Đảng ủy xã làm trưởng ban. Mặt khác, yêu cầu các BCĐ phải có quy chế hoạt động và phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên phụ trách từng lĩnh vực, từng huyện, xã để chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện nhằm phát huy năng lực và đề cao trách nhiệm của từng thành viên BCĐ.

UBND tỉnh, BCĐ tỉnh cũng đã sớm phân công các sở, ngành phối hợp với UBND các huyện, thị xã chỉ đạo các xã triển khai thực hiện. Các sở được phân công định kỳ trực tiếp làm việc với các huyện, thị xã và các xã để nắm bắt tình hình và giải quyết những khó khăn, vướng mắc nảy sinh.

Mặt khác, sát cánh cùng với xã rà soát, nắm bắt tiến độ thực hiện từng tiêu chí, đề xuất giải pháp thực hiện, chủ động huy động thêm nguồn lực, bố trí lồng ghép nguồn vốn của đơn vị để hỗ trợ các xã. Định kỳ hàng tuần, hàng tháng, Văn phòng điều phối tổng hợp, báo cáo tình hình thực hiện của các xã, tham mưu BCĐ tỉnh đôn đốc các địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Tạo đà đi lên

Nếu như ở thời điểm bắt tay vào thực hiện, tỉnh ta chưa có xã nào đạt chuẩn về xây dựng NTM thì đến nay đã có 43/136 xã (có 5 xã chuyển đổi không nằm trong danh sách xây dựng NTM) đạt 19/19 tiêu chí xây dựng NTM (chiếm tỷ lệ 31,6%). Số xã đạt 15-18 tiêu chí: 19 xã (13,9%); số xã đạt từ 10- 14 tiêu chí: 49 xã (36%). Toàn tỉnh chỉ còn 2 xã đạt dưới 5 tiêu chí.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các đồng chí lãnh đạo tỉnh thăm xã NTM Đức Trạch (huyện Bố Trạch).

Các địa phương trong tỉnh đã hoàn thành quy hoạch xây dựng NTM cho địa phương mình và tiếp tục rà soát, điều chỉnh bổ sung các quy hoạch sản xuất trong đồ án quy hoạch xã NTM gắn với tái cơ cấu nông nghiệp cấp huyện. Đồ án quy hoạch bảo đảm chất lượng, phù hợp với đặc điểm tự nhiên, kinh tế-xã hội, an ninh-quốc phòng và tập quán sinh hoạt từng vùng, miền.

Mặt khác, tỉnh đã rà soát, điều chỉnh bổ sung quy hoạch phát triển hạ tầng kinh tế-xã hội, môi trường nông thôn trong đồ án quy hoạch bảo đảm hài hòa giữa phát triển nông thôn với phát triển đô thị; phát triển các khu dân cư mới và chỉnh trang các khu dân cư hiện có trên địa bàn xã. Hiện nay, UBND tỉnh đang rà soát, quy hoạch xây dựng vùng nhằm đáp ứng tiêu chí huyện NTM và quy định thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Bên cạnh đó, nhiệm vụ phát triển hạ tầng kinh tế-xã hội được tỉnh nỗ lực duy trì. Trong năm 2017, chủ yếu tập trung vào các thủ tục để triển khai các dự án mới và thực hiện các công trình chuyển tiếp; tiếp tục đầu tư xây dựng đường giao thông nông thôn, đường nội đồng, kiên cố hóa kênh mương, xây dựng cơ sở vật chất văn hóa, chợ nông thôn, công trình nước sạch và nhiều công trình dân sinh khác.

Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh đã đầu tư xây dựng gần 100 km đường các loại (trong đó có trên 40km đường liên thôn, liên xã); bê tông hóa, nâng cấp sửa chữa gần 25km kênh mương Nâng cấp, sửa chữa, xây mới 36 công trình cơ sở vật chất văn hóa, chợ, công trình nước sạch nông thôn và nhiều công trình khác cũng đang được triển khai thực hiện. Tổng nguồn vốn huy động gần 400 tỷ đồng (trong đó vốn  địa phương gần 200 tỷ đồng, huy động từ doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế khác và đóng góp của cộng đồng dân cư gần 40 tỷ đồng.

Trong khí thế xây dựng NTM, Quảng Bình vinh dự được Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về thăm và làm việc, có những chỉ đạo kịp thời, sát đúng cho chặng đường phát triển sắp tới của tỉnh. Trong chuyến công tác, Thủ tướng đã dành nhiều thời gian thăm hỏi, động viên nhân dân xã Đức Trạch, một địa phương vùng biển đã cán đích NTM.

Thủ tướng đi bộ trên đường bê tông và quan sát những ngôi nhà xây cao, đẹp của ngư dân. Thủ tướng càng vui hơn khi được biết tất cả những ngôi nhà to đẹp đó đều là của người dân lao động chứ không phải của cán bộ xã. Số tiền đầu tư làm nhà được tích cóp từ những chuyến đi biển, từ sức lao động của con em ở nước ngoài gửi về.

Chủ tịch xã Đức Trạch Hồ Đăng Chiến cũng đã báo cáo với Thủ tướng, xã Đức Trạch vào năm 2015 đã đạt được 15/19 tiêu chí xây dựng NTM và đưa ra mục tiêu phấn đấu hoàn thành vào năm 2018.    

Tuy nhiên, nhờ lãnh đạo xã phát huy đoàn kết, người dân đồng sức đồng lòng; xã đã huy động và lồng ghép có hiệu quả mọi nguồn lực để thực hiện Chương trình xây dựng NTM với tổng kinh phí hơn 34 tỷ đồng, trong đó ngân sách xã và nhân dân đóng góp hơn 19 tỷ đồng. “Với sự quyết tâm cao, Đức Trạch đã cán đích xây dựng NTM vào cuối năm 2016, vượt  trước hai năm theo kế hoạch” - Chủ tịch UBND xã Hồ Đăng Chiến báo cáo với Thủ tướng.

Nhân dân huyện Lệ Thủy bê tông đường giao thông nông thôn.

Thủ tướng vui mừng và mong muốn Đức Trạch nỗ lực phấn đấu, đi đầu trong phong trào xây dựng NTM. Phấn đấu trở thành xã NTM kiểu mẫu và tránh tình trạng thỏa mãn với những thành tích bước đầu. Thủ tướng căn dặn: “Mục tiêu xây dựng NTM là hướng tới nâng cao đời sống người dân chứ không chỉ có đổi mới bộ mặt nông thôn”. Lời căn dặn của Thủ tướng như tiếp thêm sức mạnh cho nhân dân Quảng Bình hướng đến đích NTM trong một ngày không xa.

Chặng đường xây dựng NTM của Quảng Bình vẫn còn nhiều thử thách. Nói về nhiệm vụ từ nay đến cuối năm và những năm tiếp theo, đồng chí Nguyễn Hữu Hoài, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng ban Chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh nhấn mạnh: “Từ nay đến cuối năm, các địa phương tập trung chỉ đạo, huy động mọi nguồn lực để hoàn thành xây dựng các xã đăng ký về đích NTM; chủ động rà soát lại theo bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM của Trung ương và tỉnh ban hành giai đoạn 2016-2020 để xây dựng kế hoạch, lộ trình triển khai thực hiện cụ thể.

Đặc biệt, trong tiêu chí hộ nghèo, thì lấy chuẩn tỷ lệ hộ nghèo dưới 5%, thu nhập bình quân trên 26 triệu đồng/người/năm để có phương án, lộ trình triển khai kế hoạch thực hiện một cách vững chắc. Nhiệm vụ đặt ra cho các địa phương, đơn vị trong giai đoạn tiếp theo là, phấn đấu đến cuối năm 2020 Quảng Bình có 80 xã (chiếm 59% số xã của tỉnh) đạt chuẩn NTM. Số tiêu chí bình quân toàn tỉnh đạt trên 16,5 tiêu chí/xã; số xã dưới 10 tiêu chí chiếm dưới 25%”.

Nguyễn Tâm