(QBĐT) - Suốt 71 năm, trong chặng đường hình thành và phát triển, các cơ sở kinh tế hợp tác, HTX luôn nhận được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ; điều đó được thể hiện trong rất nhiều chủ trương, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, các bản pháp luật và các chương trình, dự án phát triển kinh tế tập thể của Nhà nước, Chính phủ…

Trải qua nhiều năm xây dựng thương hiệu, HTX khoai gieo Hải Ninh (Quảng Ninh) là thương hiệu được nhiều người biết đến.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đầu tiên đưa tư tưởng hợp tác xã vào Việt Nam. Ngay từ khi còn đang bôn ba tìm đường cứu nước, Người đã quan tâm đến hình thức kinh tế hợp tác, hợp tác xã. Năm 1927, trong tác phẩm Đường Cách mệnh, Bác đã dành một chương viết về hợp tác xã. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ mục đích, ý nghĩa của việc hợp tác trong nhiều lĩnh vực; chỉ ra các hình thức, biện pháp tổ chức thực hiện.

Cho đến nay, những tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về hợp tác xã vẫn còn nguyên giá trị. Ngay sau khi nước ta mới giành được độc lập, Bác đã quan tâm chỉ đạo phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã.

Ngày 11 tháng 4 năm 1946, Bác viết thư gửi điền chủ nông gia Việt Nam kêu gọi tham gia hợp tác xã nông nghiệp. Sau lời kêu gọi của Người, hàng loạt cơ sở kinh tế hợp tác (lúc đó gọi là tổ đổi công, tổ vần công) được hình thành và các hợp tác xã phát triển mạnh mẽ vào những năm 50- 60 của thế kỷ XX.

Sau 19 năm, cũng vào ngày này 11 tháng 4 năm 1964, Bác Hồ gửi thư cho Đại hội hợp tác xã và đội sản xuất nông nghiệp tiên tiến miền núi và trung du, khen ngợi những hợp tác xã điển hình tiên tiến. Bác yêu cầu các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo các hợp tác xã nông nghiệp phát triển...

Trong suốt quá trình hình thành và phát triển của kinh tế hợp tác, hợp tác xã; mặc dù trong bộn bề công việc, Bác Hồ luôn luôn quan tâm theo dõi, động viên kịp thời những hợp tác xã điển hình tiên tiến; đồng thời uốn nắn những hợp tác xã còn thiếu sót, lệch lạc.

Ngay đến những năm tháng cuối của cuộc đời, Bác Hồ vẫn dành sự quan tâm sâu sắc cho phong trào hợp tác xã. Ngày 1-5-1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết lời giới thiệu Điều lệ tóm tắt của hợp tác xã sản xuất nông nghiệp. Trong đó Người căn dặn: “ Điều lệ này của hợp tác xã sản xuất nông nghiệp rất quan trọng. Nó nhằm bảo đảm thật sự quyền làm chủ tập thể của các xã viên... Vì vậy, xã viên và cán bộ phải bàn bạc dân chủ để hiểu cho rõ và làm cho đúng...”.

Từ đó đến nay, trong mỗi giai đoạn lịch sử của cách mạng, các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã đã có những đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những năm gần đây, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong các ngành, lĩnh vực đã, đang vượt qua khó khăn để đổi mới, phát triển, từng bước khẳng định vai trò, vị trí của mình trong sự nghiệp phát triển kinh tế- xã hội của đất nước.

Ban Chấp hành Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, khóa IV, nhiệm kỳ 2010-2015 đã thảo luận, thống nhất trình Chính phủ xin lấy ngày 11 tháng 4 năm 1946 làm Ngày Hợp tác xã Việt Nam. Ngày 27 tháng 7 năm 2011, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1268/QĐ-TTg công nhận ngày 11 tháng 4 hàng năm là Ngày Hợp tác xã Việt Nam.

Trong công cuộc xây dựng quê hương, qua từng giai đoạn cách mạng, kinh tế tập thể trên địa bàn Quảng Bình mà nòng cốt là HTX đã có những chuyển biến quan trọng; cơ chế quản lý tập trung, bao cấp từng bước được xóa bỏ, cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước được hình thành. Trong khó khăn đã xuất hiện một bộ phận HTX mạnh dạn đổi mới, kịp thời chuyển đổi để thích ứng với cơ chế mới, hoạt động có hiệu quả.

Từ kinh nghiệm thành công của các HTX trong cơ chế thị trường, quá trình đổi mới kinh tế HTX được gắn với việc triển khai thực hiện Luật HTX và Nghị quyết số 13/NQ-TW Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 5 (khóa IX). Hầu hết các HTX cũ được tiến hành chuyển đổi sang mô hình HTX kiểu mới.

Quá trình chuyển đổi và đăng ký lại đã tạo điều kiện củng cố lại tổ chức, quản lý, đổi mới lại quan hệ sản xuất và tăng cường lực lượng sản xuất trong các HTX; vai trò tự chủ của các HTX được đề cao, xã viên tham gia HTX một cách tự nguyện, nhiều HTX đã xây dựng được phương án hoạt động phù hợp, huy động được sự tham gia đóng góp của đông đảo xã viên. Bên cạnh việc chuyển đổi, củng cố các HTX cũ, xuất phát từ nhu cầu hợp tác của kinh tế hộ, ngày càng có nhiều HTX mới được thành lập trong các ngành, lĩnh vực kinh tế với các hình thức tổ chức và phương thức hoạt động phong phú, đa dạng.

Trong quá trình hoạt động, nhiều HTX trên địa bàn tỉnh đã mạnh dạn huy động các nguồn vốn đầu tư mở rộng sản xuất, áp dụng tiến bộ khoa học và công nghệ mới vào sản xuất. Nhiều HTX đã biết vươn lên trở thành các HTX khá, giỏi. Hoạt động của các HTX đã thật sự có tác dụng thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, tạo ra mối liên kết, hợp tác giữa các hộ xã viên trong HTX và giữa xã viên với các cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ và vừa khác; góp phần gia tăng sản lượng hàng hóa, nông lâm, thủy sản,lương thực, thực phẩm cho xã hội.

Các HTX thông qua tổ chức và hoạt động của mình đã huy động có hiệu quả các nguồn lực xã hội để mở rộng sản xuất, kinh doanh, phát triển ngành nghề, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đặc biệt là trong nông nghiệp và nông thôn...

HTX nón Mỹ Trạch cũng đã xuất khẩu được sản phẩm ra nước ngoài.

Toàn tỉnh hiện có 623 tổ hợp tác và 258 HTX, thu hút gần 121.640 thành viên tham gia và hơn 4.076 lao động trực tiếp hoạt động trên nhiều lĩnh vực, phát triển rộng khắp trên địa bàn 8 huyện, thành phố với tổng số vốn 2.796.561 triệu đồng. Có thể nói, số tổ hợp tác không ngừng được tăng lên và việc thành lập mới một số HTX với các mô hình đa dạng đã từng bước tạo sự khởi sắc cho phong trào kinh tế tập thể của Quảng Bình. Đáng chú ý là, các HTX về cơ bản đã được chuyển đổi xong theo Luật HTX năm 2012 và tiếp tục được củng cố, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động.

Với vai trò là người bạn đồng hành cùng các HTX, Liên minh HTX tỉnh đã đề xuất, tham mưu với cấp uỷ, chính quyền triển khai các chủ trương, chính sách, tạo điều kiện hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể. Tham gia tích cực vào phong trào xây dựng nông thôn mới; vận động phát triển HTX, xây dựng các mô hình HTX mới, tăng cường các hoạt động tư vấn, hỗ trợ cho kinh tế tập thể, phối hợp tốt với các đơn vị, địa phương mở rộng các hoạt động hợp tác, vận động tài trợ, huy động các nguồn lực thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển... Liên minh HTX tỉnh ngày càng khẳng định được vai trò là nhân tố quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế hợp tác và phong trào HTX của tỉnh.

Phát huy những truyền thống đã đạt được qua 71 năm xây dựng và phát triển của phong trào HTX nước ta, với sự quan tâm lãnh chỉ đạo sâu sắc của Đảng và chính quyền các cấp, sự hỗ trợ của các ngành, các cấp, các tổ chức đoàn thể xã hội, với khẩu hiệu “Đoàn kết, hợp tác, phát triển vì cộng đồng và an sinh xã hội”, tin tưởng rằng, kinh tế tập thể tỉnh nhà sẽ tiếp tục có bước phát triển lớn mạnh trong thời gian tới. Qua đó, góp phần xây dựng quê hương Quảng Bình giàu về kinh tế, đẹp về văn hóa, vững về chính trị, mạnh về quốc phòng - an ninh.

Hiền Phương