(QBĐT) - Ngày 28-3-1987, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã ký Quyết định thành lập lực lượng Hải quan cửa khẩu Cha Lo trực thuộc Hải quan Bình Trị Thiên. Qua 30 năm hình thành, xây dựng và phát triển gắn liền với địa danh lịch sử hào hùng nơi miền Tây Quảng Bình, Hải quan cửa khẩu Cha Lo đã để lại nhiều dấu ấn về một lực lượng gác cửa nền kinh tế của đất nước. Đặc biệt, tập thể cán bộ, công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào cũng luôn nỗ lực, phấn đấu, năng động sáng tạo để thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần quan trọng trong bảo vệ chủ quyền quốc gia, thúc đẩy quan hệ kinh tế đối ngoại của tỉnh phát triển lên tầm cao mới.

Tập thể cán bộ, công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo hiện nay.

Buổi đầu mới thành lập, Hải quan cửa khẩu Cha Lo hoạt động trong điều kiện khó khăn thiếu thốn về cơ sở vật chất. Cán bộ, người lao động sống và làm việc trong một căn nhà tạm có diện tích khoảng 40m2, thông tin liên lạc chưa được trang bị với nhân lực chỉ có 6 đồng chí. Đơn vị được giao phụ trách một số quy trình thủ tục, như: kiểm tra, giám sát, xác nhận thực xuất, thực nhập.

Trong hoàn cảnh đó, tập thể cán bộ, công chức, người lao động của Chi cục đã đoàn kết một lòng, chủ động khắc phục mọi khó khăn thiếu thốn, phối hợp tốt với Bộ đội Biên phòng cửa khẩu để cùng với dân bản bám trụ nơi biên cương.

Đến năm 2001, thời điểm đánh dấu mốc son quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của đơn vị khi Chính phủ 2 nước Việt Nam-Lào chính thức thành lập cặp cửa khẩu quốc tế Cha Lo-Na Phàu nhằm thông thương cửa ngõ phía Tây, phục vụ cho các hoạt động đầu tư, thương mại, du lịch...

Theo đó, cơ sở vật chất của đơn vị được củng cố, Trạm Kiểm soát liên ngành được đưa vào hoạt động, đường điện cao thế Hoá Tiến-Cha Lo khánh thành..., bộ mặt của cửa khẩu Cha Lo nhanh chóng được “thay da, đổi thịt”.

Nhận thức rõ nhiệm vụ chính trị của mình, lực lượng hải quan cửa khẩu Cha Lo đã không ngừng phấn đấu, nâng cao trình độ nghiệp vụ, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, giao lưu thương mại qua địa bàn; đồng thời phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trên địa bàn và phía bạn Lào để nâng cao hiệu quả trong quản lý Nhà nước về hải quan.

Đặc biệt, với quyết tâm cao của lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh, sự nỗ lực, cố gắng của cán bộ, công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo, cùng với sự phối hợp của các đơn vị liên quan, ngày 5-2-2013, tờ khai điện tử đầu tiên đã được thông quan.

Từ ngày 26-5-2014, Chi cục đã chính thức triển khai thành công hệ thống thông quan tự động (VNACCS/VCIS). Đối với một đơn vị có khối lượng công việc lớn, hệ thống VNACCS/VCIS đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ hàng năm. Tỷ lệ tờ khai hàng hóa tại Chi cục được thực hiện trên Hệ thống VNACCS/VCIS hàng năm luôn đạt trên 99%, khẳng định Hệ thống VNACCS/VCIS là “trái ngọt” mà cải cách, hiện đại hóa hải quan mang lại.

Cùng với đó, việc áp dụng Luật Hải quan năm 2014 đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong quá trình phát triển của đơn vị. Năm 2016, nhà làm việc liên ngành tại cửa khẩu Cha Lo và trụ sở đơn vị được cải tạo, mở rộng, đưa vào sử dụng góp phần thay đổi diện mạo của Hải quan cửa khẩu Cha Lo.

Cán bộ Hải quan Cha Lo tiếp nhận, đăng ký tờ khai phương tiện xuất nhập cảnh.

Những năm gần đây, khi cộng đồng kinh tế ASEAN thành lập, đất nước hội nhập sâu rộng, ngành hải quan quyết liệt triển khai cải cách hiện đại hóa nhằm bắt kịp với xu thế phát triển của hải quan thế giới và khu vực. Là đơn vị dẫn đầu về mọi mặt của Cục Hải quan tỉnh Quảng Bình, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo không ngừng nỗ lực thực hiện tốt mọi nhiệm vụ công tác, áp dụng quy trình nghiệp vụ mới, thực hiện thông suốt hệ thống thông quan tự động nhằm tạo thuận lợi cho khách hàng, rút ngắn thời gian thông quan tại cửa khẩu.

Đơn vị thực hiện đúng tuyên ngôn phục vụ khác hàng Chuyên nghiệp-Minh bạch-Hiệu quả của ngành, góp phần thúc đẩy phát triển hoạt động thương mại, du lịch, kinh tế-xã hội của tỉnh. Cùng với tốc độ phát triển ngày càng cao của nền kinh tế đất nước, kinh tế đối ngoại của tỉnh Quảng Bình cũng phát triển vượt bậc trong những năm gần đây. Nếu ngày đầu mới thành lập, hoạt động xuất nhập khẩu chưa có gì, năm 1993, kim ngạch hàng hóa chỉ đạt trên 1.000 USD thì đến năm 2016, tổng kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh đạt gần 1,8 tỷ USD; tổng trọng lượng hàng hóa XNK đạt hơn 1,95 triệu tấn và 145 nghìn phương tiện vận tải xuất nhập cảnh (trung bình 400 lượt phương tiện/ngày).

Theo đó, công tác thu nộp ngân sách Nhà nước cũng có tính ổn định. Nếu thời gian đầu, thu thuế xuất nhập khẩu là những con số hết sức khiêm tốn thì đến năm 2006 thu đạt 28 tỷ đồng (vượt 40% so với chỉ tiêu giao), những năm tiếp theo liên tiếp hoàn thành và vượt chỉ tiêu giao, thu ngân sách Nhà nước đến con số hàng trăm tỷ đồng.

Đặc biệt, giai đoạn từ năm 2007 đến 2014, số thu ngân sách Nhà nước năm sau luôn cao hơn năm trước với mức tăng bình quân từ 25-35%. Những năm qua, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo cũng đã làm tốt nhiệm vụ ngặn chặn tình trạng buôn bán, vận chuyển hàng hóa qua biên giới, đặc biệt là các chất ma tuý.

Trong 30 năm qua, đơn vị đã trực tiếp hoặc phối hợp với các lực lượng chức năng khác bắt giữ và xử lý 1.100 vụ việc vi phạm, với tổng giá trị hàng hóa trên 8 tỷ đồng; trong đó có trên 50 vụ liên quan đến ma túy với số lượng 200 kg ma túy các loại. Các vụ việc điển hình gồm: phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện và bắt giữ vụ vận chuyển trái phép 199 bánh heroin vào năm 2004, 5.847 viên thuốc tân dược gây nghiện và gần 54kg ma túy tổng hợp vận chuyển trái phép qua biên giới vào năm 2008, vận chuyển trái phép 4kg vàng trong năm 2013, vận chuyển trái phép 221kg pháo các loại vào dịp trước Tết Đinh Dậu năm 2017.

Năm 2002, Hải quan cửa khẩu Cha Lo được đổi tên thành Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo, cơ cấu tổ chức, bộ máy cũng được thay đổi theo quy định mới để bảo đảm thực thi Luật có hiệu quả. Từ đây, đơn vị đã chú trọng tập trung củng cố toàn diện công tác tổ chức, quản lý, chỉ đạo, điều hành. Đến nay, cơ sở vật chất, tổ chức bộ máy của đơn vị ngày càng được tăng cường và củng cố.

Đơn vị hiện có đội ngũ biên chế 45 người; trong đó trên 90% có trình độ đại học và cao đẳng cũng như ngoại ngữ, vi tính, đáp ứng yêu cầu hiệu quả công tác, 100% cán bộ lãnh đạo Chi cục đã được đào tạo lý luận chính trị, quản lý Nhà nước. Bộ máy đơn vị gồm 2 đội (nghiệp vụ và tổng hợp), 1 tổ trực thuộc (tổ kiểm soát ma tuý) và đầy đủ các tổ chức đoàn thể, như: chi bộ, công đoàn, chi đoàn, nữ công...

Xác định nhiệm vụ gác cửa kinh tế trong giai đoạn mới sẽ rất nặng nề, với nhiều khó khăn và thách thức mới. Tuy nhiên, với nền tảng vững chắc từ những thành tích đạt được qua chặng đường 30 năm đầy gian nan vất vả tập thể cán bộ, công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo thêm niềm tin, ý chí quyết tâm rèn luyện, phấn đấu vươn lên nhằm xây dựng đơn vị ngày càng vững mạnh, chính quy, hiện đại, góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế, quan hệ đối ngoại của tỉnh nhà nói riêng và Việt Nam nói chung.

Phát hiện và bắt giữ gỗ vận chuyển trái phép qua cửa khẩu quốc tế Cha Lo.

Với xu thế phát triển của toàn ngành, nhất là công tác cải cách, hiện đại hoá hải quan trước yêu cầu hội nhập quốc tế và khu vực, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo tiếp tục bám sát nhiệm vụ chính trị của Cục Hải quan Quảng Bình và tăng tốc hoàn thành nhiệm vụ kế hoạch 5 năm (2016-2020). Theo đó, đơn vị sẽ triển khai quyết liệt kế hoạch công tác cải cách, hiện đại hóa giai đoạn 2016-2020 trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, đặc biệt là triển khai cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu.

Cùng với việc tiếp tục thực hiện tốt Luật Hải quan, Luật Quản lý thuế, hoạt động đúng quy trình nghiệp vụ hải quan, đơn vị đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ doanh nghiệp, bảo đảm thủ tục hải quan công khai, minh bạch phù hợp với yêu cầu thực tế; đồng thời thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả Tuyên ngôn phục vụ khách hàng thông qua việc nâng cao ý thức trách nhiệm trong việc tiếp xúc, giải quyết công việc với doanh nghiệp và nhân dân, gắn với việc tiếp tục học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Tin tưởng rằng, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo sẽ vững tin tiếp bước thế hệ đi trước, vượt qua mọi khó khăn thử thách để tiếp tục gặt hái thêm thành quả mới, tô điểm nên bức tranh đa sắc màu về truyền thống của đơn vị trên mảnh đất thiêng liêng miền Tây tỉnh Quảng Bình.

Nguyễn Văn Ngành, Chi cục trưởng, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cha Lo