.

Xuất khẩu gặp khó khăn

Thứ Hai, 25/04/2016, 09:44 [GMT+7]

(QBĐT) - Đánh giá một cách khái quát, hoạt động xuất khẩu quý I năm 2016 ở tỉnh ta rất khó khăn. Mặc dù hết sức nỗ lực nhưng các doanh nghiệp chỉ đạt kim ngạch xuất khẩu 15,8 triệu USD, bằng 12% kế hoạch, giảm 15% so với cùng kỳ. Nếu tình hình thị trường xuất khẩu vẫn ảm đạm và giá cả không cải thiện như thời gian qua, thì chỉ tiêu kim ngạch xuất khẩu năm nay đề ra là 150 triệu USD khó có thể đạt được.

Năm nay đặc biệt khó khăn đối với hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp trên địa bàn Quảng Bình. Quý I, giá trị xuất khẩu của tỉnh đạt thấp nhất so với cùng kỳ nhiều năm qua. Sở dĩ xuất khẩu ở tỉnh ta không đạt kế hoạch nguyên nhân chủ yếu là do giá xuất khẩu những mặt hàng chủ yếu như: cao su, nhựa thông, gỗ, dăm gỗ liên tục giảm và chưa có dấu hiệu dừng lại.

Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của tỉnh ta là cao su (chiếm tỷ trọng gần 80% giá trị kim ngạch xuất khẩu), trong 3 tháng năm 2016 chỉ xuất được 1.362 tấn, bằng 36,6% so với cùng kỳ; giá trị đạt 2,1 triệu USD, bằng 33,4% so với cùng kỳ. Điều đáng nói là, sản phẩm cao su của ta chỉ xuất được qua đường tiểu ngạch vào thị trường Trung Quốc, nên chịu nhiều rủi ro và thường xuyên bị ép giá.

Từ cuối năm 2011 giá cao su xuất sang thị trường Trung Quốc liên tục giảm mạnh. Giá cao su SVR3L giao ở cửa khẩu Móng Cái, Quảng Ninh trong những tháng đầu năm nay bình quân chỉ có 1.350 USD/tấn, là mức thấp nhất kể từ 10 năm qua.

Chế biến cao su xuất khẩu ở Công ty TNHH MTV Lệ Ninh.
Chế biến cao su xuất khẩu ở Công ty TNHH MTV Lệ Ninh.

Đặc biệt trong hai năm qua do ảnh hưởng của tình hình kinh tế Trung Quốc suy giảm nên tất cả các loại hàng hoá xuất khẩu vào thị trường này, nhất là qua đường tiểu ngạch thường xuyên chịu tác động bất lợi về giá và thủ tục giao dịch. Vì vậy mà lượng cao su tồn kho trong các doanh nghiệp còn khá lớn, đã ảnh hưởng đến tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu chung của tỉnh.

Mặt hàng xuất khẩu có số lượng khá lớn nữa là gỗ và nhựa thông cũng bị rớt giá. Trong 3 tháng đầu năm các doanh nghiệp xuất được 3,3 ngàn m3  gỗ (theo dạng tạm nhập tái xuất), tăng 40% so với cùng kỳ, giá trị đạt 4,5 triệu USD, giá xuất khẩu không tăng so với cùng kỳ. Dăm gỗ khô xuất được 50,8 ngàn tấn, tăng 0,8% so với cùng kỳ, giá trị đạt 7,3 triệu USD. Nhựa thông xuất được 155,5 tấn, bằng 81,4% so với cùng kỳ, giá trị đạt 300 ngàn USD, bằng 87,5% so với cùng kỳ. Hàng hải sản (mực đông) sản lượng xuất 14,0 tấn, tăng 24,9% so với cùng kỳ, giá trị đạt 67,3 ngàn USD, bằng 71,5% so với cùng kỳ...

Về thị trường xuất khẩu, trong 13 nước thì Trung Quốc vẫn là thị trường số 1 với thị phần 85%, Hồng Kông chiếm 5,6%, các nước còn lại chỉ chiếm 9,4%.

Đáng lưu ý là các doanh nghiệp xuất khẩu trong tỉnh luôn bị động nguồn hàng xuất khẩu. Hiện tại sản phẩm xuất khẩu sản xuất tại địa phương chỉ chiếm 30%, số còn lại phải nhập từ thị trường Lào (đối với gỗ) và các tỉnh phía nam (cao su, hồ tiêu). Thí dụ, trong 3 tháng đầu năm nay các doanh nghiệp trong tỉnh đã nhập khẩu từ Lào 4,2 ngàn m3   gỗ các loại, tăng 22,5% so với cùng kỳ, giá trị đạt 5,4 triệu USD, tăng 22,4% so với cùng kỳ.

Một nguyên nhân nữa làm cho xuất khẩu khó khăn càng thêm khó là nguồn vốn. Các doanh nghiệp rất gian nan tìm nguồn vốn cho đầu tư, sản xuất hàng xuất khẩu. Nguyên nhân chủ yếu do hạn mức tín dụng cho vay của các tổ chức tín dụng, ngân hàng thấp. Trong khi hầu hết các doanh nghiệp hoạt động  xuất khẩu trên địa bàn tỉnh quy mô nhỏ bé, nguồn vốn chủ sở hữu thấp, phụ thuộc nhiều vào vốn vay của ngân hàng.

Cơ cấu và chủng loại hàng hóa xuất khẩu còn đơn điệu, thiếu sản phẩm có chất lượng cao, thương hiệu mạnh; chủ yếu sản phẩm xuất khẩu thô, lệ thuộc nhiều vào cung cầu và biến động của giá cả thị trường trong nước và trên thế giới, chưa chủ động được nguồn hàng xuất khẩu, hiệu quả và tính bền vững còn thấp.

Từ thực trạng trên, vấn đề cấp bách hàng đầu là cần hỗ trợ cho doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất sản phẩm xuất khẩu có tính đặc thù của các địa phương. Các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng  cần tạo điều kiện cho các mặt hàng thủy hải sản, sản phẩm gỗ, cao su, quặng ti tan...được vay vốn ưu đãi để xuất khẩu.

Trọng Thái