(QBĐT) - Thị xã Ba Đồn có 10 xã thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2011-2020. Đến nay, sau 5 năm triển khai thực hiện chương trình, với quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, thị xã Ba Đồn đã đạt được nhiều kết quả quan trọng: cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội được xây dựng khang trang, thúc đẩy phát triển sản xuất nhằm nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống dân sinh cho người dân, nâng cao dân trí, quốc phòng-an ninh được giữ vững, bộ mặt nông thôn từng bước được đổi mới.

Xác định xây dựng NTM là chủ trương đúng đắn, hợp lòng dân, thời gian qua, cấp ủy, chính quyền các cấp và cả hệ thống chính trị thị xã Ba Đồn đã tích cực, chủ động, sáng tạo trong triển khai thực hiện. Bộ máy chỉ đạo thực hiện chương trình được hình thành khá đồng bộ, nhiều cơ chế chính sách được ban hành có tác dụng thiết thực và trở thành động lực thúc đẩy tiến độ triển khai tại các địa phương.

Đến nay, thị xã đã hoàn thành phê duyệt quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết Chương trình MTQG xây dựng NTM, hoàn thành phê duyệt Quy hoạch phương án phát triển sản xuất nông nghiệp của thị xã giai đoạn 2010-2020, hoàn thành phê duyệt Quy chế quản lý quy hoạch xây dựng NTM của thị xã giai đoạn 2010-2020.

Từ bình quân 2,4 tiêu chí/xã năm 2011, đến năm 2015 thị xã đã đạt 13,1 tiêu chí/xã (tăng 10,7 tiêu chí/xã). Đến cuối năm 2015, toàn thị xã có 2 xã đạt 19 tiêu chí (Quảng Hòa và Quảng Tiên), 2 xã đạt từ 14 đến 15 tiêu chí (Quảng Tân, Quảng Hải), 2 xã đạt từ 12 đến 13 tiêu chí (Quảng Trung, Quảng Văn) và 4 xã đạt từ 9 đến 10 tiêu chí (Quảng Lộc, Quảng Minh, Quảng Sơn, Quảng Thủy); trong đó có 10/10 xã đạt tiêu chí về điện, 10/10 xã đạt tiêu chí về an ninh trật tự xã hội, 9/10 xã đạt tiêu chí về nhà ở dân cư, 9/10 xã đạt tiêu chí về y tế, 9/10 xã đạt tiêu chí về giáo dục, 9/10 xã đạt tiêu chí về hệ thống tổ chức chính trị và xã hội.

Qua tìm hiểu thực tế, chúng tôi nhận thấy đề án sản xuất của các xã đều được xây dựng trên cơ sở xác định nhóm cây, con và ngành nghề lợi thế của địa phương. Nhiều xã đã tập trung chỉ đạo thực hiện đề án trên đồng ruộng, tổ chức thực hiện thiết kế lại hệ thống giao thông, thủy lợi nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng. Tiêu biểu trên lĩnh vực này là các xã: Quảng Tân, Quảng Tiên, Quảng Hòa, Quảng Lộc...

Hệ thống cơ sở hạ tầng của xã Quảng Tiên đã được đầu tư đồng bộ, bộ mặt nông thôn ngày càng khởi sắc.

Đặc biệt, thực hiện chính sách hỗ trợ người dân mua máy cày, gặt, sấy, nhiều địa phương đã hưởng ứng tích cực và đưa tỷ lệ cơ giới hóa các khâu này tăng từ 40% đến 50% lên 80% đến 90%. Nhiều địa phương đã quan tâm chỉ đạo kiện toàn tổ chức sản xuất thông qua tăng cường hoạt động của các HTX trong nông nghiệp.

Mô hình sản xuất giống lúa tại chỗ, mô hình cánh đồng lúa chất lượng cao theo quy trình cải tiến SRI đã được nhân rộng, góp phần tăng thu nhập của người dân nông thôn. Đến nay, thị xã có 6/10 xã đạt tiêu chí số về thu nhập gồm: Quảng Tân, Quảng Tiên, Quảng Hải, Quảng Hòa, Quảng Lộc và Quảng Văn; 8/10 xã đạt tiêu chí số 12 về cơ cấu lao động gồm: Quảng Tân, Quảng Trung, Quảng Tiên, Quảng Hải, Quảng Hòa, Quảng Lộc, Quảng Văn và Quảng Minh; 4/10 xã đạt tiêu chí số về hộ nghèo gồm: Quảng Tân, Quảng Trung, Quảng Tiên và Quảng Hòa; 7/10 xã đạt tiêu chí về hình thức tổ chức sản xuất gồm: Quảng Tân, Quảng Trung, Quảng Tiên, Quảng Hải, Quảng Hòa, Quảng Lộc và Quảng Văn.

Về xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu, các địa phương đã ưu tiên dành nhiều nguồn lực cho xây dựng hạ tầng, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế-xã hội và tăng hưởng thụ trực tiếp cho người dân; đồng thời chủ động ban hành cơ chế hỗ trợ linh hoạt, phù hợp điều kiện cụ thể của từng vùng để huy động nguồn lực đầu tư.

Theo đó, phát triển giao thông nông thôn được các địa phương xác định là khâu đột phá, đáp ứng yêu cầu bức xúc của người dân nên được chú trọng đầu tư, người dân đồng tình và tự nguyện thực hiện. Thị xã đã xây dựng, sửa chữa, nâng cấp hơn 100 công trình thủy lợi gồm: bờ bao, cống, trạm bơm phục vụ tưới tiêu; trong đó nạo vét, nâng cấp gần 80 km kênh mương và tập trung nguồn lực để hỗ trợ cứng hoá toàn bộ hệ thống kênh mương thuỷ lợi nội đồng cho các xã. Nhờ vậy, thị xã hiện có 6/10 xã đạt tiêu chí về thủy lợi, đó là: Quảng Tiên, Quảng Hải, Quảng Hòa, Quảng Minh, Quảng Sơn và Quảng Thủy.

Trong 5 năm qua, tổng số tiền huy động để thực hiện xây dựng NTM trên địa bàn thị xã là 572 tỷ đồng, trong đó: ngân sách Nhà nước chiếm 41,4%, nguồn vốn tín dụng chiếm 37,6%, các doanh nghiệp hỗ trợ 5,7%, nhân dân đóng góp và nguồn khác 15,3%. Riêng năm 2015, chương trình đã huy động được gần 152 tỷ đồng, trong đó: ngân sách Nhà nước chiếm gần 36,9%, nguồn vốn tín dụng 36,2%, các doanh nghiệp hỗ trợ chiếm 10,5%, nhân dân đóng góp và nguồn khác chiếm 16,4%.

Tiếp nối xã Quảng Hoà (địa phương đã hoàn thành 19/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới vào cuối năm 2014), năm 2015, xã Quảng Tiên đã tập trung hoàn thành 4 tiêu chí còn lại và đến nay đang làm thủ tục trình UBND tỉnh thẩm định hoàn thành xây dựng NTM; xã Quảng Tân đạt thêm 6 tiêu chí mới; Quảng Trung và Quảng Hải đạt thêm 4 tiêu chí; Quảng Văn, Quảng Minh và Quảng Sơn đạt thêm 3 tiêu chí; Quảng Lộc và Quảng Thuỷ đạt thêm 2 tiêu chí.

Bên cạnh những kết quả đạt được, cấp uỷ, chính quyền các cấp thị xã Ba Đồn đã thẳng thắn nhìn nhận về những khó khăn và hạn chế trong thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM trên địa bàn thời gian qua.

Đó là một số ngành, địa phương nhận thức chưa sâu và chưa đồng bộ về mục đích, ý nghĩa của chương trình nên không quan tâm đúng mức đến việc thực hiện các tiêu chí trên địa bàn, việc huy động nguồn lực trong nhân dân để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng còn hạn chế, một số phòng, ban phụ trách các tiêu chí chưa sâu sát cơ sở, còn phó thác cho cấp xã.

Một số địa phương vẫn chưa chủ động, sáng tạo trong việc tìm kiếm các giải pháp tốt, cách làm hay, chưa quyết liệt trong công tác chỉ đạo, quản lý và tổ chức thực hiện chương trình, chưa phát huy được ý kiến đóng góp của tập thể, của người dân dẫn đến hiệu quả công việc chưa cao... 

Thị xã Ba Đồn đang phấn đấu đến năm 2020 có 8/10 xã đạt chuẩn NTM; trong đó có 2 xã công nhận lại lần 2; tổng số tiêu chí đạt chuẩn là 185 tiêu chí, bình quân 18,5 tiêu chí/xã.

Để thực hiện thành công mục tiêu này, cùng với việc thực hiện nghiêm túc nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch, tạo điều kiện để người dân thực sự là chủ thể thực hiện chương trình, thị xã Ba Đồn sẽ có cơ chế đặc thù hỗ trợ xây dựng NTM ở các vùng cao, bãi ngang, cồn bãi, các xã có đặc điểm riêng và điểm xuất phát thấp; ban hành cơ chế lồng ghép các nguồn vốn để hỗ trợ nhân dân thực hiện các nội dung xây dựng NTM.

Thị xã tập trung chỉ đạo các xã điểm để làm cơ sở rút kinh nghiệm chỉ đạo trên diện rộng, nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch nông thôn mới phù hợp với yêu cầu tái cơ cấu ngành Nông nghiệp trên địa bàn, gắn quy hoạch cấp xã với quy hoạch cấp thị xã và cấp tỉnh.

Hiền Chi