(QBĐT) - Phường Quảng Long (thị xã Ba Đồn) là vùng quê có truyền thống yêu nước, cách mạng. Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước, quân và dân Quảng Long đã đoàn kết một lòng, vượt qua hy sinh gian khổ, lập nên nhiều chiến công hiển hách. Và suốt trong quá trình xây dựng, phát triển quê hương, Đảng bộ và nhân dân Quảng Long tiếp tục viết thêm những trang sử mới...

Tiếp nối truyền thống lịch sử từ các phong trào đấu tranh cách mạng ở những giai đoạn trước, đến tháng 8-1945 Quảng Long đã có 3 người được kết nạp Đảng và được cấp trên cho thành lập một tổ đảng, sinh hoạt ghép với Chi bộ Phan Long. Từ đây, phong trào đấu tranh giành chính quyền của nhân dân Quảng Long đã trực tiếp có sự lãnh đạo của Đảng. Đây cũng là hạt nhân, là nền tảng quan trọng cho việc chuẩn bị tổng khởi nghĩa và sự ra đời của chi bộ đảng tại Quảng Long sau này.

Theo lời kể của những cán bộ lão thành cách mạng trên địa bàn phường Quảng Long hiện nay thì để chuẩn bị giành chính quyền, tổ chức Việt Minh tại Quảng Long dưới sự lãnh đạo của tổ đảng đã thành lập đội tự vệ tại 2 làng Tượng Sơn và Chính Trực.

Theo đó, không khí chuẩn bị khởi nghĩa sôi động hẳn lên tại các làng, nhân dân tích cực chuẩn bị vũ khí, rèn dao, mác, lao, xỉa, ba múi, may cờ Tổ quốc, chuẩn bị khẩu hiệu; nông dân, phụ nữ, phụ lão, thiếu niên cũng đã được luyện tập và sẵn sàng tập trung khi có lệnh khởi nghĩa.

Di tích lịch sử đình làng Tượng Sơn, nơi Mặt trận Việt Minh làng tổ chức các cuộc mít tinh lớn để công bố lệnh khởi nghĩa của Ủy ban cách mạng lâm thời Phủ ủy Quảng Trạch.

Theo kế hoạch, ngày 22-8-1945, hai đội tuyên truyền vũ trang làng Chính Trực và Tượng Sơn tập kết tại đình làng Lũ Phong (phường Quảng Phong ngày nay) để tham gia vào lực lượng khởi nghĩa cướp chính quyền. Dước sự lãnh đạo của Việt Minh, phủ ủy Quảng Trạch, sáng sớm 23-8-1945, nhân dân 3 mũi rầm rập kéo về Ba Đồn như thác lũ, một rừng gươm giáo tua tủa với khí thế cách mạng hừng hực và sục sôi.

Những tiếng hô như: "Nước Việt Nam độc lập muôn năm", "Mặt trận Việt Minh muôn năm"... vang lên như sấm rền. Sức mạnh áp đảo của lực lượng vũ trang đã làm cho bọn cầm quyền ở phủ Quảng Trạch vô cùng khiếp sợ, tri phủ Hồ Đắc Liêm và bọn nha sai lập tức đầu hàng, nộp triện đồng và toàn bộ giấy tờ, hồ sơ cho cách mạng.

Cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc phủ đường, chính quyền đã về tay nhân dân. Ngày 24-8-1945, đông đảo quần chúng nhân dân tập trung về chợ phiên Ba Đồn để nghe cách mạng tuyên bố và hiệu triệu.

Đồng chí Nguyễn Văn Huyên, Chủ tịch Ủy ban khởi nghĩa long trọng tuyên bố cuộc khởi nghĩa giành chính quyền của nhân dân ở phủ Quảng Trạch đã thành công và tuyên bố xoá bỏ chính quyền phản cách mạng, thành lập Ủy ban cách mạng lâm thời.

Sau khi tham gia giành chính quyền ở phủ Quảng Trạch xong, dưới sự lãnh đạo của tổ đảng, Mặt trận Việt Minh ở 2 làng Tượng Sơn và Chính Trực đã tổ chức cuộc tuần hành biểu dương lực lượng quy mô lớn. Cuộc tuần hành xuất phát từ đình làng, các lực lượng tham gia mà nòng cốt là đội tự vệ giương cao cờ đỏ sao vàng, băng cờ khẩu hiệu với các loại vũ khí thô sơ diễu hành qua các xóm trong làng rồi tập kết tại đình làng.

Mặt trận Việt Minh làng tổ chức các cuộc mít tinh lớn ở đình làng Tượng Sơn và Chính Trực để công bố lệnh khởi nghĩa của Ủy ban cách mạng lâm thời Phủ uỷ Quảng Trạch, đồng thời tuyên bố xoá bỏ chính quyền phong kiến bù nhìn, tiến hành tịch thu triện của lý trưởng làng Tượng Sơn, làng Chính Trực, chánh tổng Đại Đan và toàn bộ sổ sách, giấy tờ làm việc của chúng giao cho chính quyền cách mạng.

Trước đông đảo lực lượng mít tinh, Ủy ban cách mạng lâm thời ở 2 làng được thành lập và ra mắt nhận nhiệm vụ điều hành chính quyền mới của nhân dân. Làng Tượng Sơn do đồng chí Nguyễn Dương Thái đứng đầu, làng Chính Trực do đồng chí Phạm Uy đứng đầu...

Cách mạng Tháng Tám thành công, Quảng Long vừa từng bước khôi phục, củng cố chi bộ đảng, xây dựng chính quyền các cấp, phát triển các tổ chức đoàn thể, vừa triển khai thực hiện thành công các cuộc vận động của Đảng và Chính phủ như: chống giặc đói, cải thiện đời sống của nhân dân và chống giặc dốt, nâng cao dân trí... vững vàng trong 2 cuộc kháng chiến trường kỳ chống Pháp, chống Mỹ  và trong công cuộc xây dựng quê hương hiện nay.

Trò chuyện với chúng tôi, đồng chí Phạm Xuân Hùng, Bí thư Đảng uỷ phường Quảng Long cho biết thêm: Trong chặng đường phát triển, Đảng bộ và nhân dân Quảng Long luôn kiên định đường lối đổi mới của Đảng và đã giành những thắng lợi lớn trên trên mặt trận sản xuất, phát triển kinh tế.

Từ một địa phương gặp rất nhiều khó khăn trong sản xuất, đời sống kinh tế còn nghèo nàn lạc hậu, đến nay Quảng Long đã trở thành địa phương có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao của thị xã Ba Đồn.

Sự phát triển vững mạnh trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, văn hoá, giáo dục, quốc phòng-an ninh đã khẳng định sự trưởng thành vượt bậc của Đảng bộ xã Quảng Long ngày nay. Trong nhiều năm qua, Đảng bộ Quảng Long luôn đạt danh hiệu trong sạch và vững mạnh.

Tin tưởng rằng, với nền tảng vững chắc là truyền thống quê hương anh hùng, Đảng bộ và nhân dân Quảng Long sẽ tiếp tục vững bước đi lên trên con đường đổi mới.

Hiền Chi