(QBĐT) - Những năm qua, công tác tôn tạo, tu bổ nghĩa trang liệt sĩ luôn được tỉnh ta quan tâm, được xem là nhiệm vụ thường xuyên, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, tri ân các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc, là việc làm thiết thực, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

Trải qua hơn nửa thế kỷ chiến đấu giành độc lập bảo vệ Tổ quốc, hàng triệu cán bộ, chiến sĩ, đồng bào ta đã anh dũng hy sinh cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc, vì nền độc lập, thống nhất đất nước và hạnh phúc của nhân dân.

Để thể hiện lòng tôn kính, cùng với công tác đền ơn đáp nghĩa, tri ân các anh hùng liệt sĩ, các gia đình có công với nước, tỉnh ta đã thường xuyên quan tâm chú trọng việc xây dựng, nâng cấp các công trình ghi công liệt sĩ, mộ phần và nghĩa trang liệt sĩ (NTLS) bảo đảm sạch đẹp, tôn nghiêm, đáp ứng được nhu cầu thăm viếng của nhân dân.

Toàn tỉnh hiện có 85 NTLS, với trên 18.000 mộ liệt sĩ, 64 nhà bia ghi tên liệt sĩ và 5 đài tưởng niệm liệt sĩ; trong số đó có 1 NTLS cấp tỉnh là NTLS Ba Dốc với gần 3.000 mộ liệt sĩ do Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) trực tiếp quản lý; 84 nghĩa trang còn lại do các huyện, thị xã, thành phố và các xã, phường, thị trấn quản lý.

Năm 2017, tỉnh Quảng Bình được Bộ LĐ-TB-XH phân bổ 11,3 tỷ đồng từ ngân sách trung ương thực hiện Pháp lệnh ưu đãi người có công để nâng cấp, sửa chữa các công trình NTLS, nhà bia ghi tên liệt sĩ và mộ liệt sĩ.

Nghĩa trang liệt sĩ huyện Tuyên Hóa đã được tôn tạo và đưa vào sử dụng.

Trong đó, TP. Đồng Hới được phân bổ 300 triệu đồng hỗ trợ tu sửa, nâng cấp 2 NTLS phường Đồng Sơn và phường Đồng Phú; huyện Minh Hóa được phân bổ 400 triệu đồng tu sửa và nâng cấp NTLS huyện Minh Hóa và Nhà bia ghi tên liệt sĩ thị trấn Quy Đạt; huyện Lệ Thủy được phân bổ 500 triệu đồng tu sửa và nâng cấp NTLS các xã Mai Thủy và các Nhà bia ghi tên liệt sĩ các xã Phong Thủy, Dương Thủy và Ngư Thủy Trung; huyện Quảng Trạch được phân bổ 1 tỷ đồng tu sửa NTLS các xã Cảnh Hóa, Quảng Phú, Cảnh Dương và hỗ trợ trả nợ cho 4 công trình đã hoàn thành trên địa bàn; thị xã Ba Đồn 950 triệu đồng; Tuyên Hóa 400 triệu đồng; Quảng Ninh 800 triệu đồng. Riêng NTLS Ba Dốc được hỗ trợ 6 tỷ đồng để nâng cấp đài liệt sĩ, cổng nghĩa trang và các hạng mục khác.

Trước đó, năm 2012, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã có quyết định phê duyệt hỗ trợ Dự án đầu tư nâng cấp NTLS Quốc tế tỉnh Quảng Bình gồm NTLS huyện Tuyên Hóa và NTLS Nam Gianh, huyện Bố Trạch với tổng kinh phí 72,76 tỷ đồng. Đến nay, NTLS huyện Tuyên Hóa đã hoàn thành và được đưa vào sử dụng; NTLS Nam Gianh huyện Bố Trạch đang trong quá trình thực hiện nâng cấp, sửa chữa.

Hầu hết các địa phương đều làm tốt công tác tôn tạo, tu bổ, xây dựng mới công trình ghi công liệt sĩ trên địa bàn, đáp ứng nhu cầu thăm viếng của nhân dân địa phương và gia quyến các liệt sĩ. Ông Phan Xuân Lưỡng, Trưởng phòng LĐ-TB-XH huyện Quảng Ninh cho biết: “Huyện Quảng Ninh hiện có 14 nghĩa trang và 1 bia tưởng niệm.

Năm 2017, huyện được phân bổ 800 triệu đồng để hỗ trợ, sửa chữa, nâng cấp 4 NTLS là Tân Ninh, Vạn Ninh, Duy Ninh và Võ Ninh. Các hạng mục đang cố gắng hoàn thành trước 27-7 để kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh- Liệt sĩ. Các công trình này luôn được chính quyền địa phương các cấp và nhân dân quan tâm nâng cấp, tu bổ, tôn tạo, giữ gìn và ngày càng phát huy ý nghĩa giáo dục, truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” của nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ”.

Mặc dù được Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến công tác tôn tạo, tu bổ, nâng cấp các công trình NTLS nhưng vẫn còn đó những khó khăn và hạn chế. Tỉnh ta thường xuyên bị thiên tai, lũ lụt, ảnh hưởng lớn đến chất lượng các công trình nghĩa trang.

Thị xã Ba Đồn là một trong những địa phương mà các công trình NTLS chịu ảnh hưởng lớn thiên tai. Hiện thị xã có 16 NTLS và 1 nhà bia tưởng niệm. Khi mùa lũ về các nghĩa trang đều bị nhấn chìm trong nước, chỉ riêng NTLS phường Ba Đồn nằm ở vị trí cao nên không bị ngập. Các nghĩa trang khi bị ngập lụt thì nhanh xuống cấp và hư hỏng nặng nên phải thường xuyên tu sửa và nâng cấp. Không chỉ thị xã Ba Đồn, các huyện khác như Quảng Trạch, Tuyên Hóa, Bố Trạch, các NTLS cũng bị ngập nước khi lũ lụt về.

Mặt khác, điều kiện kinh tế của tỉnh ta còn nghèo trong khi số lượng NTLS trong tỉnh lớn nên kinh phí để thực hiện tôn tạo, xây mới các nghĩa trang, các công trình ghi công liệt sĩ còn gặp khó khăn, đa số các phần mộ đều được quét sơn nên sau một thời gian ngắn sẽ bị phai màu và bị rêu phong che phủ. Mặc dù là những người tâm huyết và nghĩa tình nhưng chế độ đãi ngộ, phụ cấp đối với cán bộ quản trang chưa bảo đảm nên nhiều người chưa thật sự nhiệt tình với công việc. Tại các nghĩa trang cấp xã thường được bàn giao cho Đoàn Thanh niên, trường học quản lý nên việc tu bổ, vệ sinh, chăm sóc hoa, cây cảnh... chưa được thường xuyên...

Trong thời gian tới, với truyền thống và đạo hiếu tốt đẹp từ ngàn đời của dân tộc ta, với nguồn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, nguồn xã hội hóa và công sức lao động của nhân dân địa phương, các công trình NTLS và nhà bia tưởng niệm trong tỉnh sẽ được đầu tư, tu bổ khang trang hơn, đẹp đẽ hơn để trở thành những tượng đài tưởng niệm cho mọi thế hệ tương lai nhớ về cội nguồn vinh quang và oanh liệt của dân tộc.

Thanh Hoa